Сабақ мақсаты: Оқушылардың «Кинематика»

2. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, ой-өрісін дамыту.

3. Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

Сабақ түрі: аралас

Сабақ әдісі: сұрақ-жауап, баяндау.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. «Динамика. Ньютон заңдары» тарауын қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Барлық нүктелердегі жанамалардың осы нүктелердегі сұйық жылдамдықтарының бағытымен бірдей түсетін сызықтары ағын сызықтары деп аталады.

Стаңционар ағыста бұл шама қарастырылып отырған ағын түтігінің кез келген қимасы үшін бірдей, сондықтан

Егер сұйықты сығылмайды деп қарастырсақ, онда ρ₁=ρ₂

Бұл қатынас үзіліссіздік теңдеуі деп аталады.

Ішкі үйкеліс күштері ескерілмейтін сұйықты идеал сұйық деп атайды.

Сығылмайтын идеал сұйықтың механикалық энергиясының сақталу заңы

Бернулли теңдеуі:

-(статистикалық қысым), р қысымның әрекетінен жасайтын жұмысымен өлшенетін сұйықтың потенциалдық энергиясының тығыздығы.

h –геодезиялық биіктік,

Сұйықтың бөлшектерінің жылдамдықтары барлық жерде түтік бойымен бағытталған және сұйықтың цилиндр түріндегі түтікпен қозғалысы ламинарлық немесе қабаттасқан ағыс деп аталады.

Жылдамдық немесе түтіктің қимасы артса, ағынның сипаты да күрт өзгеріп, турбуленттік ағыс пайда болады.

ІV. Пысықтау.

V. Есептер шығару. 7-жат. №1. №2

VІ Үйге тапсырма.§§3,1, 3.2. 6-ж №3. №4

10-сынып. № 11

Сабақ тақырыбы: §3.3 Денелердің аққыштығы.

Сабақ мақсаты:

1. Оқушыларға маңдайлық кедергі, Магнус эффектісі туралы түсінік беру.

2. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, ой-өрісін дамыту.

1. 
   Ағын сызықтары дегеніміз не?
   
2. 
   Ағын түтігі дегеніміз не?
   
3. 
   Үзіліссіздік теңдеуінің физикалық мағынасы қандай?
   
4. 
   Идеал сұйық дегеніміз не?
   
5. 
   Гидродинамикалық қысым деп нені айтады?
   
6. 
   Гидростатикалық қысым деген не?
   
7. 
   Бернулли теңдеуінің физикалық мағынасы қандай?
   
8. 
   Тұтқырлық коэффициентінің физикалық мағынасы не?
   
9. 
   Ламинарлық ағыс дегеніміз не?
   
10. 
    Турбуленттік ағыс дегеніміз не?
    

Суретте сұйықтың қапталдай ағуы көрсетілген.

Цилиндр айналып тұрғанда, ол өзіне іргелес жатқан ауа қабатын өзімен ілестіріп ктеді де, циркуляция тудырады. Ауаның ағынымен бірге ілгерілмелі қозғалысының және цилиндрмен бірге айнала қозғалу жылдамдықтары бағыттас болатын жерлерде ауаның қорытқы жылдамдығы цилиндрге келіп түсіп жатқан ауа жылдамдығынан артық болады. Ал ағын цилиндрдің айналуынан туатын ауа жылдамдығы түсіп жатқан ауа ағынының жылдамдығанан кем болады. Нәтижесінде түсіп жатқан ауа ағынының айналып тұрған цилиндрді айнала ағуының суреттемесі осы суреттегідей өрнектеледі. Цилиндрдің астында ауаның жылдамдығы цилиндрдің үстіндегі жылдамдыққа қарағанда аз, демек, қысым цилиндрдің астында оның үстіндегіге қарағанда көбірек. Осылай көтергіш күш пайда болады. Бұл құбылыс Магнус эффектісі деп аталады.

1. 
   Маңдайлық кедергі қалай пайда болады?
   
2. 
   Қандай күшті көтергіш күш деп атайды?
   
3. 
   Магнус эффектісі деген не?
   

1. Оқушыларға қанаттың көтергіш күші туралы түсінік беру.

2. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, ой-өрісін дамыту.

3. Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

1. 
   Маңдайлық кедергі қалай пайда болады?
   
2. 
   Қандай күшті көтергіш күш деп атайды?
   
3. 
   Магнус эффектісі деген не?
   

Қанаттың артық үшкір шетінде құйындар пайда болып, олар сағат тілі бағытына қарсы бағытта айналады. Бұл құйындар ұлғайып, қанаттан бөлінеді және оны ауа ағыны алып кетеді. Осы кезде ауаның қалған бөлігі қанаттың маңында қарыс бағытта айнала бастайды да, ол қанаттың айналсында сағат тілі бағытымен қозғалатын циркуляцияны тудырады. Циркуляциялық ағын түсіп жатқан ағынмен қосылып, қанат үстінде ауаның қозғалысын жылдамдатып, ал қанаттың астында ауа қозғалысын баяулатады, Осының нәтижесінде қанаттың үстінде ауа қысымы азаяды, қанат астында артады, ал бұл көтергіш күштің пайда болуын әкеледі.