Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.
Ортақ тапсырма: «Пкірлер» парағы әдісі
1-топ: Жауабын жазады.
2-топ: Тексеріп, қосымша мәліметтер қосады.
3-топ: Ұсыныс жазады.
Талдау
«Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек.
|
«Пкірлер» парағы әдісі, сұрақтар жазылған парақшалар,қалам.
Оқулықтағы мәтінді оқып алады.
|
Сергіту сәті
2 минут
|
https://www.youtube.com/watch?v=i8FFtlTwJRs
|
Миды шынықтыру тапсырмасын орындайды.
|
Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут
|
Синтез
«Карточкадағы терминдер» әдісі
Орталық цилиндр құрылысы,тамырдың өткізгіш қызметі,Перицикл мен камбийдің орналасуы,жасуша құрылысының ерекшелігі,тамыр сіңіретін судың қозғалысы. деген сөздер топтарға таратылады.
Тапсырма: Сыныпты аралап жүріп, осы термиді өзге топтардағы оқушыларға түсіндіріп береді.
|
Карточкада жазылған терминдер
|
Бағалау
5 минут
Кері байланыс
3 минут
|
Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.
Оқушының аты-жөні
|
«Стикер
дегі диалог» әдісі
|
«Пкірлер» парағы әдісі
|
«Броундық қозғалыс»
|
«Карточкадағы терминдер» әдісі
|
Балл
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рефлексия парағы
Сабақтағы жетістіктерім
|
Оның себептері
|
Сабақтағы жетістіктерім
|
Оның себептері
|
|
|
|
|
|
Бағалау парақшасы
Қағаз қиындылары.
|
Қосымша ақпарат
|
Саралау – Сіз қосымша
Көмек көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Сіз
қабілеті жоғары
оқушыларға тапсырманы
күрделендіруді қалай
жоспарлайсыз?
|
Бағалау - Оқушылардың
Үйренгенін тексеруді
Қалай жоспарлайсыз?
|
Пəнаралық байланыс
Қауіпсіздік жəне еңбекті
Қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы
байланыс
|
Рефлексия
Сабақ / оқу
мақсаттары
шынайыма?
Бүгін оқушылар
не білді?
Сыныптағыахуал
Қандай болды?
Мен жоспарлаған
Саралау шаралары
тиімді болды ма?
Мен берілген
Уақыт ішінде
үлгердімбе? Мен
өз жоспарыма
қандай түзетулер
енгіздім жəне
неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.
Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес
Келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды
Жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|
Сабақтың тақырыбы:
Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюі. Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюінің биологиялық маңызы
|
Мұғалімнің аты-жөні:
Күні:
|
СЫНЫП: 7
|
Қатысқан оқушылар саны:
|
Қатыспаған оқушылар саны: 0
|
Сабақ негізделген оқу мақсаттары
|
7.2.1.1 - өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюін сипаттау
|
Сабақ нәтижесі:
|
Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.
Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:
Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды.
|
Бағалау критерийі
|
Тақырыптың маңызын түсіндіреді.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
|
Тілдік құзіреттілік
|
Өсімдіктердің жыныссыз және жынысты көбеюі. Жынысты және жыныссыз көбею.
|
Ресурстар
|
Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
|
Әдіс-тәсілдер
|
Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
|
Пәнаралық байланыс
|
Музыка, қазақ тілі.
|
Алдыңғы оқу
|
Әртүрлі ағзалар түрлерінің хромосомалар саны.Соматикалық және жыныс жасушалар. Гаплоидты және диплоидты хромосомалар жиыны.
|
Сабақтың жоспары
|
Жоспарланғануақыт
|
Сабақ барысы :
|
Бағалау түрлері
|
Басталуы
5 минут
|
Ұйымдастыру кезеңі 2 минут
Топтарға бөлу.
Тірек сөздер бойынша топқа бөліну.
Оқушыларға буын қиындыларын беремін. Буын қиындыларын құрастырғанда тақырыпқа сай сөздер шығуы керек.
Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут
«Сәлемдесу» жаттығуы
Мақсаты: қатысушылармен сәлемдесу, топқа энергия беру;
Жаттығу барысы:
Қатысушыларға шеңбер құрып тұруға және 4 топқа бөліну ұсынылады: «европалықтар», «жапондықтар» , «африкандықтар» және «италиандықтар». Кеійін әрбір қатысушы шеңбер бойымен жүріп, «өз амандасу тәсілімен» барлығымен сәлемдеседі: «европалықтар» қолдарын қысады, «жапондықтар» бастарын иеді, «африкандықтар» мұрындарымен, «италиандықтар» құшақтасады.
|
1-топ
2-топ
3-топ
Әрбір қатысушы әр түрлі рольдерді болуы үшін, жаттығуды қайталауға болады.
|
Жаңа білім
10 минут
|
Білу және түсіну
Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.
Ағзалардың көбею формалары. Көбею – тіршіліктің үздіксіздігін
қамтамасыз ететін, келесі ұрпақ беретін тірі ағзаларға тән жалпы қасиет. Ғаламшардағы тірі ағзалар әртүрлі әдіс арқылы көбейеді. Барлық әдісті үлкен топқа: жынысты және жыныссыз көбею деп бөлуге болады.
Жыныссыз көбею – жыныс жасушасы – гаметалар қатыспайтын ағзаның көбею типі. Яғни жыныссыз көбеюдің кез келген формаларында дара хромосома жиыны бар гаплоидті жасушалар түзілмейді.
Жынысты және жыныссыз көбею ерекшелігі түбегейлі емес. Осы үдерістердің басты ерекшелігі тұқым қуалау ақпаратының ДНҚ және ұрпақтарда хромосомалардың бөліну принципі болып табылады.
Жыныссыз көбею – едәуір ежелгі әдіс. Осылай ең алғашқы тірі ағза- лар – біржасушалы прокариоттар – бактериялар көбейген. Барлық бак- териялар осы кезге дейін, негізінен, жыныссыз жолмен – жасушалардың екіге бөлінуі арқылы көбейеді.
Жыныссыз көбеюге бір аналық дара қатысады. Егер біржасушалылар туралы айтылса, онда жасуша болады. Жыныссыз көбею кезінде ұрпақтары алғаш барлық хромосомалар (аналық) бастапқы хромосоманың дәл көшірмесі болады. Бұл бактериядағы ДНҚ молекуласына да қатысып, себебі оларда ядросы жоқ және ДНҚ хромосомада құрылмаған. Жынысты көбею – көбеюдің едәуір үдемелі, едәуір жаңа әдісі. Жы- нысты үдерістің басты ерекше қасиеті – жыныс жасушаның – гаметаның қалыптасуы. Бұл арнайы жыныс жасушаның басында қосылу – ұрықтану үдерісі үшін жасалған. Гамета ядросында хромосоманың дара жынысы бар, ол басқа гаметадан алынған екінші жиынмен толықтырылуы керек.
Гаметалардың дамуы – жыныс үдерісінің міндетті шарты.
Ұрықтану үшін үнемі екі дара қажет емес, мысалы, гермафродитизм және партеногенезді алуға болады. Жынысты көбеюдің осы түрлері туралы келесі параграфта қарастырылады.
Жыныссыз және жынысты көбеюдің биологиялық маңызы. Жыныс- сыз көбею үдерісінде үлкен артықшылық бар. Жыныссыз көбею кезінде әрбір ағза ұрпақ қалдыруға қабілетті. Яғни «серіктесін кездестірмеу» қаупі жоқ.
Бірақ жыныссыз көбею әдісіндегі кемшілік – өзгергіштік төмен болады. Яғни барлық ұрпағы өзінің жалғыз арғы тегіне ұқсайды. Мұндай ұрпақтар өз түрінің басқа ағзаларынан пайдалы қасиеттерді тұқым қуалап алу мүмкіндігі жоқ. Осы барлық бірдей ұрпақтарға абсолютті бірдей жағдай қажет. Демек, олардың арасында қатаң бәсекелестік жүреді. Бұл бәсекелестікте тірі қалу мүмкіндігі өте аз. Қандай да бір жаңа жағдайға бейімделу мүмкіндігі жоқ, себебі барлық ұрпақ бірдей.
Жынысты көбею кезінде ұрпақтардың бір-бірінен өзгешеліктері болады. Әрине, жыныс үдерісінде мүлде ұрпақсыз қалу мүмкіндігі жоғары. Себебі ұрықтану үдерісі өте күрделі. Ол тұтас ағзалардың немесе олардың гаметаларының кездесуін талап етуі. Жынысты үдерістің тағы бір маңызды артықшылығы – ұрпағында арғы тегінде болған әртүрлі ең жақсы тұқым қуалайтын белгісінің үйлесімін алу мүмкіндігі бар.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
