№2 Практикалық сабақ.
Педагогикалық бақылаудың психологиялық-педагогикалық аспектілері
1. Педагогикалық бақылау қызметтері.
2. Педагогикалық бақылау қағидалары.
Бақылау — зерттеу не тексеру әдісі. Бақылау арнайы жоспар бойынша жүргізіледі. Жоспарда Бақылаудың мақсаты мен міндеттері, объектісі (сабақ, саяхат, лабораториядағы, шеберханадағы, оқу-тәжірибе учаскесіндегі оқушылардың жұмыстары), жүргізу әдісі мен жолдары дұрыс көрсетілуі тиіс. Ғылыми негізде шығармашылықпен жасалған жоспар зерттеу жұмысының нәтижелі болуына игі әсер етеді. Ғылыми Бақылау зерттелетін педагогикалық құбылысты дұрыс әрі дәл жазып алуды талап етеді. Сондықтан Бақылаудың нәтижесі зерттеушінің педагогикалық іскерлігіне, қабілетіне және сауаттылығына байланысты. Зерттелетін тақырыптың мақсаты мен мазмұнына қарап, Бақылауды жаппай және ішінара жүргізуге болады. Оқу-тәрбие барысында жалпы мәселелерді (сабақ үстіндегі оқушылардың танымдық іс-әрекеті, оқушылар зейінін жандандыру, балалардың ұжымдық іс-әрекеті, т.б.) зерттеу үшін жаппай Бақылау әдісі пайдаланылады. Жеке оқушының іс-әрекеті мен мінез-құлқын зерттеу үшін ішінара Бақылау әдісі қолданылады. Бақылау нәтижелері дұрыс шығу үшін түрлі формулалар, кестелер, фотосуреттер, сұлбалар, әсіресе, техника құралдарды (киноға түсіру, магнитофонға жазу, т.б.) кеңінен пайдаланады. Бақылау материалдары арнайы күнделікке, хаттамаға жазылады. Зерттеуші педагогикалық Бақылау материалдарын анкета мәліметтерімен де толықтырады.
Педагогикалық бақылау – зерттеудің қарапайым, тиімді әрі бәрінің қолынан келетін әдіс болып табылады. Мұндай әдісті іске асырғанда зерттеу обьектісіне бақылаудың нәтижелері нақты мәліметтермен толығады. Бақылау әдісі системалық, организациялық және массалық қолданылуы эффективті болуы мүмкін және де басқа әдістермен педагогикалық зерттеу жүргізгенде араластыру қажет болады. Педагогикалық сұхбат педагогикалық зерттеулердің қосымша бір әдісі болып есептеледі. Арнайы бағытталған сұхбат екі жақтың араласуымен болатын педагогикалық әсер ету фактысы болып табылады. Дұрыс нақты ойластырылған сұрақтың мазмұны оқушының белсенді қызығушылығының пайда болуына, көңіл күйіне байланысты ашылуына, мүғалімнің әдеби шығармашылығына қатынасын білдіреді. Толық және нақты ақпаратты алу үшін педагогикалық сұхбат ережелерге бағынып және арнайы маманның қатысуымен болады. Сұхбат алудың басқалардан айырмашылығы жоқ, ол зерттеу обьектісінің жеке ерекшеліктеріне түзету жүргізеді, түзету жүргізу үшін ұсынылған сұрақтардың ситуацияға және әңгімелесушінің қызығушылығына байланысты сұхбат процесін түрлендіретін, берілген тақырыпты талқылайтын алдын – ала ойластырылған жоспары болуы қажет. Сұхбаттасушының ойы мен фактілерінде шынайы сенімділіктің жоқтығына байланысты педагогикалық сұхбат мәліметтерді алудың көзі емес, ақпаратты жеткізгенде әр уақытта жетістікке жете бермейді.
Педагогикалық бақылау — бұл белгілі бір құбылысты ұзақ және жоспарлы түрде зерттеудің таным әдісі. Зерттелетін тақырыптық мақсаты мен мазмұнына қарап, бақылауды жаппай және жоспарлы түрде жүргізуге болады. Оқу-тәрбие процесінде жалпы мәселелерді зерттеу үшін (сабақ үстіндегі оқушылардың таным іс-әрекеті, оқушылар зейінін жандандыру, балалар ұжымының іс-әрекеті және т. б.) жаппай бақылау әдісі пайдаланады. Жеке мәселелерді (кейбір оқушылардың кітаппен, картамен істейтін жұмыстарын, жеке оқушының мінез-құлқын бақылау) зерттеу үшін ішінара бақылау әдісі қолданылады. Бақылау нәтижелері дұрыс шығу үшін түрлі формулаларды, кестелерді, фотосуреттерді, схемаларды, әсіресе техникалық құралдарды, қиноға түсіру, магнитофонға жазу және т. б. кеңінен пайдаланылады. Бақылау материалдары арнайы күнделікке, хатнамаға жазылады.
Педагогикалық бақылау саласында өзара байланысты үш негізгі функцияны ажыратуға болады: диагностикалық, оқытушылық және тәрбиелік.
Диагностикалық функция: бақылау дегеніміз - білім деңгейін анықтау процесі, дағдылар, оқушылардың нақты мінез-құлқын бағалау.
Бақылаудың оқыту функциясы ассимиляция бойынша жұмысты жандандырудан көрінеді
Тәрбиелік функциясы: бақылау жүйесінің болуы тәртіпке келтіреді, ұйымдастырады және студенттердің іс-әрекетіне басшылық жасайды, білімдегі кемшіліктерді, ерекшеліктерді анықтауға көмектеседі
жеке тұлға, осы олқылықтарды жою, пәнге шығармашылық қатынасты қалыптастыру және қабілеттерін дамытуға деген ұмтылыс.
Білім беру процесінде барлық үш функция бір-бірімен тығыз байланысты және өзара байланысты, бірақ бір жетекші функция үстем болған кезде бақылау түрлері де бар қалғаны. Сонымен, семинарда оқыту функциясы негізінен көрінеді:әр түрлі үкімдер шақырылады, жетекші сұрақтар қойылады, қателер талқыланады, бірақсонымен бірге семинар диагностикалық және тәрбиелік функцияларды орындайды.
Емтихандар, емтихандар, коллоквиумдар, тестілеу негізінен жүргізіледі
диагностикалық бақылау функциясы.
Бағдарламаланған бақылауды қолдану кезінде оны оқыту және
басқару функциясы. Бағалау және баға. Бағалау және баға - жүргізілген педагогикалық бақылаудың нәтижесі. Бағалау - бұл сәйкестікті растайтын әдіс пен нәтиже оқушының білім, білік және дағдыларының оқытудың мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес келмеуі. Ол оқу үлгерімінің себептерін анықтаудан тұрады, білім беруді ұйымдастыруға ықпал етеді.Мұғалім жауаптағы қателіктердің себебін анықтайды, оқушыға не екенін айтады.
ол жауап беру кезінде назар аударуы керек. Марка - бағалаудың сандық аналогы. Абсолютизация бағалар оқу нәтижелеріне қатысты формализм мен жауапсыздыққа әкеледі.
Достарыңызбен бөлісу: |