Программалау тілі – алгоритмдерді және алгоритмдік тілде құрылған амалдар тізбегін компьютерге түсінікті командалар мәтіні түрінде жазуға арналған жасанды тіл. (Фортран, Паскаль, Си, Дельфи, Пролог т,б.)
Паскаль тілін 1968-1970 жылдары швейцаралық ғалым Никалус Вирт оқып-үйренуге қолайлы программалау тілі ретінде ұсынған болатын. Паскаль тілі өзінің қарапайымдылығының және тиімділігінің арқасында дүние жүзіне тез таралды. Қазіргі кезде барлық ДК-лер осы тілде жұмыс істей алады. Паскаль тілінде жазылған программаның дұрыстығын компьютерде тексеру және жіберілген қатені түзету оңай.
Паскаль тілінде жазылған программа компьютерде орындалу барысында алдымен трансляцияланады (машина тіліне аударылады), объектік программаға түрлендіріледі де, содан сон кейін ғана орындалады.
. Басқа жоғары деңгейлі программалау тілдері сияқты, Паскаль тілінің өз алфавиті, синтаксисі, семантикасы (жазу түсіңдірмелерінің ережелері) бар.
Алфавит — программада пайдаланылатын түрлі символдар (әріптер, цифрлар, таңбалар және басқа белгілер), синтаксис ~ машинаның іс-әрекетін анықтайтын нүсқауларды (команда-ларды, операторларды), функцияларды, деректер мен өрнектерді жазу ережелері.
Олар — машинаға түсінікті шартты белгілерді пайдалана отырып жазьшатын үлгілер
Паскаль алфавитінің символдары:
Латын алфавитінің бас және кіші әріптері.
Араб цифрлары.
Өрнек таңбалары: + — * / . DIV, MOD
Қатынас таңбалары: = — ><<><= >=
Арнайы символдар:
: ; ! ? # ; '' ' (Бос орын - бір позициялық ашық жер), () (ашу, жабу жақшалары), жөне т.б.
Есінде сақта
Санның бүтін және бөлшек бөліктерін бөлетін үтірдің орнына нүкте қойылады.
Қызметші создер, операторлар жөне функцияларды жазуда латын алфавитінің әріптері пайдаланылатыны. Оларды бас не кіші оріптермен жазудың айырмашылығы жоқ.
Программалау тілдірінің негізгі ұғымдары
Өрнек –арифметикалық немесе логикалық амалдар таңбасымен біріктірілген айнымалылар, атаулар, функциялар, жиымдар т.б. мағынасы бар сөздер тізбегі.
Оператор – программалау тілдің белгілі бір іс-әрекетті орындай алатын тиянақты мағынасы бар ең қарапайым сөйлем.
Программа – кез келген есептің шешіміне жетуге арналған реттелген амалдар тізбегі.
