ПЕРСПЕКТИВАЛЫҚ ЖОСПАР
Аптасына 2 сағат, барлығы 68 сағат
Рет №
|
Тақырыбы
|
Мақсаты
|
Сабақ саны
|
1
|
Қазақстанның және Ұлыбританияның туымен таныстыру
|
Қазақстанның жәнеҰлыбританияның туымен таныстыру.
Осы елдердің тулары туралы білімдерін бекіту.
|
1
|
2
|
Сәлемдесу, танысу
|
Балаларды амандасуға және қоштасуға үйрету.
Сұраққа жауап бере білу: Сенің атың кім?
Диалогты сөйлеу дағдысын қалыптастыру.
|
4
|
3
|
Менің балабақшам
Ойыншықтар
|
«Ойыншықтар» тақырыбындағы лексиканы меңгерту.
Өлең, ән, санамақ тар арқылы балалардың сөздік қорын жаңа сөздермен толықтыру.
Беске дейін санауды үйрету.
Сұраққа қысқаша жауап беруды үйрету: «Бұл машина? Is it a car? – Yes, no.
Жалпылама сұраққа жауап беруды үйрету: What is it? – It is a ball.
|
5
|
4
|
Менің отбасым
|
«Отбасы» тақырыбындағы лексикамен балаларды таныстыру. Ауызша сөйлеу дағдысын мен икемділігін жетілдіру.
Сұрақ қоя отырып, мәлімет алуға үйрету - Have you got?
Отбасы туралы өлендер жаттау.
|
4
|
5
|
Түстер
|
Түстерді атауға және анықтауға үйрету.
Зат есім мен сын есімнен сөз тіркесін құрастыру.
Сөйлемді қолдануға үйрету: I see, I have got.
Жаңа материалды фонетикалық өндеуден өткізу.
|
5
|
6
|
Үй жануарлары
|
Балаларды жануарлардың атауларымен таныстыру.
Жабайы және үй жануарларын ажырата білуге үйрету.
Small – Big ұғымды еңгізу.
Жалпылама сұрақтарға жауап беруге үйрету.
|
4
|
7
|
Жабайы аңдар
|
Балаларды жабайы аңдардың атаулары лексикасымен таныстыру.
«Не жоқ», «Келіспе», «Тілмаш», «Үлкен – кішкентай» дидактикалық ойындарын өткізу.
«Үйшік» ертегісін сахналауда «Үй жануарлары мен жабайы аңдар » тақырыбында балалардың білімін талдап қорыту.
|
4
|
8
|
Менің үйім
|
Балаларды бөлменің бөлікдерін білдіретін сөздермен таныстыру (еден, төбе, қабырға, есік, терезе).
Жиһаз атауларымен таныстыру.
Монологты сөйлеу дағдысы мен икемділігін жетілдіру.
Санамақ, ұйқас жаттау арқылы сөздік қорын арттыруға мүмкіндік беру.
|
4
|
9
|
Ыдыс-аяқ
|
Ыдыс атауларын белгілейтін лексикамен таныстыру.
Ыдыс атауларын бекіту.
|
4
|
10
|
Тамақ
|
Балаларды «Азық-түлік» тақырыбындағы лексикамен таныстыру.
I like…тіркесін сөйлеу тілінде қолдануға үйрету.
Берілген тақырыпта диалог жүргізуді үйрету.
|
4
|
11
|
Киім
|
I wear (Мен кидім) сөйлемін қолдана отырып, жаңа сөздерді қолдануға үйрету.
Қыздар мен ұлдарға арналған мезгіл, түс бойынша киімдерді жүйелеуге үйрету.
|
4
|
12
|
Дене мүшелері
|
Балаларды дене мүшелерінің атаулары сөздерімен таныстыру.
Дененің мүшелерінің қимыл-қозғалысын білдіретін жаңа етістіктерді қолдануға жаттықтыру.
Зат есім мен сын есімнен сөз тіркесін құрастыра білуді бекіту.
|
4
|
13
|
Көкөністер, жеміс-жидек
|
Тақырып бойынша лексикамен таныстыру.
Өлшемін, түсін, сыртқы пішінін суреттеуді білу.
I like…тіркесін сөйлеу тілінде қолдануды үйрету.
Бұл не? түріндегі жалпы сұрақ қоюға үйрету.
|
4
|
14
|
Мерекелер
|
Қандай мерекелерді білетіндерін анықтау, әр мерекенің ерекшелігі барын түсіндіру.
Әр мереке қарсаңында ән мен өлең жаттау.
|
5
|
15
|
Жыл мезгілдері
|
«Жыл мезгілдері» тақырыбындағы жаңа лексикамен таныстыру.
Ұйқастыру арқылы жыл мезгілдерін ағылшын тілінде айтуды үйрету.
Табиғатқа ұқыпты қарау көзқарасын тәрбиелеу.
Әр жыл мезгіліне байланысты өлең мен ән жаттау.
|
4
|
16
|
Менің елім - Қазақстан
|
«Менің қалам», «Менің Қазақстаным» атты тақырыпта жаңа лексикамен таныстыру.
Сұрақтарға жауап беруді үйрету: Сен қайда тұрасың?... Сен қайдан боласың?
Көрнекі-бейнелі ойлауды, көріп есте сақтауды жетілдіру, ой-өрісін өрістетуге мүмкіндік беру.
Өз қаласына, еліне сүйіспеншілігін тәрбиелеу.
|
2
|
17
|
Спорт
|
Балаларды жаңа лексикамен таныстыру.
Балаларға спортпен шұғылданудың маңыздылығын көрсету. Модальды етістікпен таныстыру.
Қимылды ойындар үйрену.
|
3
|
18
|
Ойынды қайталау
Ертегіні сахналау.
|
Шығармашылық және ойлау қабілеттерін дамыту. Рөлді өзіне бейімдеуге, кейіпкерлермен бірге эмоционалды күй кешуге, олардың арасындағы қарым-қатынасты түсінуге үйрету. Пәнге деген қызығушылықты қалыптастыру. Мереке және ойын барысында жағымды эмоция туғызу.
|
3
|
Күнтізбелік- тақырыптық жоспар
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңасөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
S
E
P
T
E
M
B
E
R
|
I
|
1
2
|
Ұлыбританияның туымен және ағылшын тілімен танысу
|
Hello!
Yes, No
|
Stand up!
Sit down!
|
[ t, d],
[w] [s] [z]
|
Аудиожазбадан ағылшын тілінде өлеңдер немесе әндер тыңдау.
|
II
|
3
4
|
Сәлемдесу.
Қоштасу.
|
Good- morning! Good- bye!
|
Come here, go to your place.
|
[ ], [u], [æ], [ð] [θ].
|
Баяғы бір заманда өмір сүріпті (ұйқастырма)
|
III
|
5
6
|
Танысу.
Сен кімсің?
|
What`s your name?
I am Damir.
A girl, a boy.
|
Hands up, hands down.
Are you a boy (a girl)?
|
[i] [a]
[r] [a:] [Λ]
|
Ән «What`s your name?»
|
IV
|
7
8
|
Ғажайып сөздер. Қимыл етістіктері.
|
Thank you. Please.
I am fine, thanks
|
Please show me Stamp your feet.
Clap your hands
|
[f] [ai] [i] [θ] [n]
|
Ұйқас
«Кіре берісте екі баспалдақ...»
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
O
C
T
O
B
E
R
|
I
|
9
10
|
Ойыншықтар.
Балабақша.
|
A cat, a dog,
a car, a ball
|
Show me. It is.
Kindergarden
|
[ t], [d],[r],[m]
|
Таңдап ойын аяқтау
|
II
|
11
12
|
Ойыншықтар.
Қимыл етістіктері.
|
Teddy-bear, a doll, a house
|
Give me.
Fly, swim, go, run
|
[p],[b],[n],[w].
|
Ән «Teddy - bear»
|
III
|
13
14
|
Ойыншықтар.
Үлкен - кіші сын есімі
|
Is it a cat? Yes, it is/
No, it isn`t. One, two, three.
|
What is it?
It is a car.
|
[a:],[ae],[o:]
|
My little doll is very small
|
IV
|
15
16
|
1- 5 дейін санау.
Бұл - мен.
|
Go, run, fly, swim, dance. Four, five. I am Ann. I am 4, good, nice
|
What is missing?
How are you? I am fine thanks. How old are you.
|
[n],[u],[h],[s]
|
One, one, one
Little dogs run …
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
N
O
V
E
M
B
E
R
|
I
|
17
18
|
Отбасы
|
Father, mother, daughter, son.
|
This is a mother
|
[ǽ] [ð]
|
This is my mother …
|
II
|
19
20
|
Отбасы
|
Sister, brother
|
Wake up, hand in hand
I love you
|
[p], [b], [n], [w].
|
Father, mother, sister, brother
|
III
|
21
22
|
Жеміс-жидек, көкөністер
|
A tomato, a potato, a cabbage, a carrot, a corn,
An apple, a lemon, a banana, grapes
|
Take a banana, give me a cabbage
What is it …?
|
[a:], [ae], [o:]
|
Таңдаған тақырыпта ойын аяқтау.
|
IV
|
23
24
|
Жеміс-жидек, көкөністер
|
A pear, an orange, a plum
|
I like…
|
[n], [u], [h], [s], [u:]
|
Сөзді аяғына дейін жеткізу.
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
D
E
C
E
M
B
E
R
|
I
|
25
26
|
Киім (қыстық киім)
|
A coat, a hat, boots, glovers, mittens, a scarf
|
I put on (off), I wear
|
[ t], [d],[r],[m]
[ I :] [j]
|
Сөйлемді аяқта
|
II
|
27
28
|
Киімдер .
Түстер.
|
A dress, a T-shirt, shorts, Socks, sandals, tights
Red, yellow, green
|
It is red. Show me…
Take green.
|
[p],[b],[n],[w].
|
|
III
|
29
30
|
Түстер.
Үлгі бойынша сөйлем құрастыру.
|
Blue, white, black, orange
|
I have red. I have red socks
|
[a:],[ae],[o:]
|
Әннің қайырмасына ұқсас: менде бар, менде бар...
|
IV
|
31
32
|
Түстер.
Ән мен өлеңдерді жаттау.
|
Happy New Year!
Snow, snowball, father frost, New year Tree
|
Give me, dance, sing, clap your hands
|
[n], [u], [h], [s] [u:]
|
Ән «Ding-dong» таңдау бойынша өлеңдер
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
J
A
N
U
A
R
Y
|
I
|
33
34
|
Ән мен өлеңдерді жаттау.
Winter
|
Happy, day, snow
|
Show me,make a circle,
Close, open
|
[ t], [d], [r], [m] [ I :] [j]
|
Таңдау бойынша
|
II
|
35
36
|
Үй жануарлары
Winter
|
A cat, a dog, a horse
Small, big
|
Point to, touch,
Is it a dog? Yes, No
|
[p],[b],[n],[w]
|
Snow here snow three…
|
III
|
37
38
|
Үй жануарлары
(Құстар)
|
A cow, a sheep, a rig, a cock, a chick, a goose
|
What is it?
Fly, swim, jump
|
[a:], [ae], [o:]
|
Cat Лонда жүр,
Old Mc . Donald…
|
IV
|
39
40
|
Жабайы аңдар
|
A mouse, a house, a fish, a monkey
|
Who lives in this house?
|
[p],[b],[n],[w]
|
Little mouse…
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
F
E
B
R
U
A
R
Y
|
I
|
41
42
|
Жабайы аңдар
|
A fox, a bear, a frog, wood
|
Knock- knock
|
[ t], [d],[r],[m]
[ I :] [j]
|
«The house in the wood»
|
II
|
43
44
|
Менің үйім
|
A ceiling, a door, a floor,
a window
|
Go to the door,
sit down on the floor,
point to the ceiling
|
[p],[b],[n],[w].
|
I have two eyes and
I can see…
|
III
|
45
46
|
Менің үйім
|
A table, a chair, a sofa, an arm-chair, a carpet
|
Show me a table
Sit down on the chair
|
[a:],[ae],[o:]
|
Сөйлемді аяқта
|
IV
|
47
48
|
8 наурызға дайындық
|
Mother`s day, kiss, flower, help
|
Happy Mother`s Day
|
[n],[u],[h],[s]
[u:]
|
My dear Mammy …
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы,
түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
M
A
R
C
H
|
I
|
49
50
|
Ыдыстар
|
A spoon, a fork, a knife, a plate, a cup
|
Lay the table, put a plate
|
[ t], d],[r],[m]
[ I :] [j]
|
|
II
|
51
52
|
Ыдыс аяқ
Көктем
|
Spring, sun
|
The sun is shining
|
[p],[b],[n],[w]
|
|
III
|
53
54
|
Азық-түлік
|
Sausage, meat, cheese bread, porridge, butter, soup
|
Drink, eat
|
[a:],[ae],[o:]
|
Песенка «How old are you?»
|
IV
|
55
56
|
Шағын диалог. Азық-түлік
|
Give me, I want…
Juice, tea, milk
|
I like to eat…
I like to drink…
|
[n],[u],[h],[s]
[u:]
|
I am a girl a little one,
I like…
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырмалар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
A
P
R
I
L
|
I
|
57
58
|
Дене мүшелері
|
Head, hair, nose, ear
|
Show me
|
[ t], [d],[r],[m]
[ I :] [j]
|
Head, shoulders…
|
II
|
59
60
|
Дене мүшелері
|
Eye, mouth, face, neck, shoulders, leg, hand
|
Touch your nose
|
[p],[b],[n],[w].
|
I have two legs with which…
|
III
|
61
62
|
Спорт
|
Football, swimming
|
It`s my sandals
|
[a:],[ae],[o:]
|
Jump, jump
Jump the ro..
|
IV
|
63
64
|
«Денсаулық, спорт» тақырыбындағы әндер мен өлеңдерді жаттау
|
Sport, health,
An apple a day is a doctor away
|
I like…
I can…
|
[n],[u],[h],[s] [u:]
|
Stamp, stamp
Clap, clap
|
Ай
|
Апта
|
Сабақ
|
Тақырып
|
Жаңа сөздер мен сөйлемдер
|
Сөйлеуде қолданылуы, түсінуі
|
Фонетика
|
Өлеңдер, ұйқастырма-лар, әндер, ойындар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
M
A
Y
|
I
|
65
66
|
Менің елім - Қазақстан
|
Town, stree, happy, children
|
I am from Kazakhstan.
Where are you from?
|
[ t], [d],[r],[m]
[ I :] [j]
|
If you are happy
|
II
|
67
68
|
Ойын үйрету
|
Touch, quick, take
|
Finish, stop, go on
|
[p],[b],[n],[w].
|
The more we are together…
|
III
|
69
70
|
Ертегілерді сахналау
|
Turnip, rolling, roll, red cap
|
Help me, turn on
Make a circle
|
[a:],[ae],[o:]
|
The house in the wood
|
IV
|
71
72
|
Таза ауадағы қимылды ойындар
|
Line, circle
|
Draw, count
|
[n],[u],[h],[s]
[u:]
|
Жапалақ, жаңбыр
|
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ҰЙЫМ ПЕДАГОГТЕРІНЕ АРНАЛҒАН ДИДАКТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛ
Оқытудың басты ұстанымдарының бірі – жайлылық ұстанымы, ал оның іс жүзіндегі көрінісі – өзінің ағылшын тілінде жақсы сөйлей алатынына баланың көзін жеткізу. Мұны баланың қателіктерін түзетуден бас тартып, фонетикалық ойындармен, ертегілермен алмастыру жағдайында іске асыруға болады. Ойын баланың ойлау қабілетін қарқындататын пәрменді құрал болып табылады. Олар дәрістерді, сөйлеу үлгілерін енгізгенде және қорытындылағанда, ауызекі сөйлеу дағдыларын қалыптастырғанда қолданылады.
Дыбыстауға үйрету
Дыбыстарды қабылдау мен есту балаларда өте жақсы дамыған. Олар дыбысталудың қыр-сырын тез қабылдайды. Сондықтан оқып-үйретуде ертегілерді, ұйқастарді және ойындарды қолдануға болады. Балалардың есту және артикуляциялық дағдылары бойынша мақсатты жұмыс дыбыстау жаттығуы сияқты сабақтың арнайы кезеңінде жүргізіледі. Бұл сабақтардың негізінде «Mr.Tonque» «Көңілді тіл» атты кейіпкері бар қызықты да, тартымды сюжетті ойындар жатыр. Оқу құралының бұл бөлігі ойын әдістемесін қолдана отырып, мектепке жасына дейінгі балаларды үйрету мақсатында өткізіледі.
Фонетикалық жаттығулар, ертегілер, ойындар
Біздің аузымызда кішкене ғана тілдің үйі бар. Қараңдаршы, біздің үйіміздің едені, төбесі, қабырғасы бар. Сол секілді тілдің де үйінің едені, төбесі, қабырғасы, тіпті есігі де бар. Қане, тіл, есігіңді аш, иә, осылай (аузымызды ашамыз), енді жап (аузымызды жабамыз). Біздің тіліміз не істейді? Ол өзінің үйінде еденге тиді, одан бір қабырғаға, кейін екінші қабырғаға тиіп, үйдің төбесіне секіріп кетті. Үйінің төбесінде төбешік (альвеола- жақ сүйегінің тіс ісініп тұратын қуысы) бар, сендер төбешікті таптындар ма? Мен сендерге бір құпияны ашайын, біздің тіліміз сол төбешікте отырғанды ұнатады. Қане, тілше, төбешікке секіріп шықшы!
Тілше сол төбешікте отырғанды ұнатқаны соншалықты, ол әндете жөнелді: (ла-ла-ла). (Бала Сіздің артыңыздан қайталасын, ертегімен алғаш рет танысқанда, дыбыстарды дұрыс айту міндет емес. Тек баланың назарын тілдің қалай орналасқанына, тіл тісте емес, төбешікте әндетіп жатқанына аудару керек).
Тіл ертегі оқығанды да жақсы көреді, бірақ оның үйінің іші қараңғы. Сол себепті ол оқыған кезде шырақ жағуға тура келеді. Тіл ұйықтар алдында ол шырақты өшіреді, мінекей былай: һ-һ-һ
Тіл өз үйінің таза болып тұрғанын ұнатады. Ол төбешікте отырып, кілемді қағады, былай: т-т-т.
Ол үйдің ауасын тазартады, есікті ашады, есік желден тарс жабылады: w-w-w.
Кенеттен жаңбыр жауып кетеді де, тіл үйіне тығылып қалады. Ол төбешікке шығып, төбеде жаңбырдың дауысын естиді: д-д-д.
Күндердің бір күнінде тіл ауырып, жөтеліп қалады: к-к-к.
Ол әрине тез жазылып кетті де, барлық достарын аралап шықты.
Бірінші сабақта ертегінің бәрін айтып беру шарт емес. Тек кейбір дыбыстар туралы әрқайсысына жеке-жеке тоқтау арқылы айтып өтуге болады. Мысалы: бірінші сабақта Hello! деген сәлемдесуді үйретуге болады. Бұл үшін балаларға бастапқыда тілше шырақты өшіреді де һ, кейін төбешікте өлең айтады ллл деп түсіндіруге болады.
Фонетикалық жаттығулар
Балаларда есту қабілеті мен қабылдау өте жақсы дамыған. Олар дыбыстаудың қыр-сырын тез қабылдайды. Бірақ баланың қабілетін арттыру үшін, қайталау жұмыстарымен көп айналысу керек. Бірақ қайталау жұмыстары, көбінесе, кішкентай балаларды жалықтырады, сол үшін ертегілер мен ұйқастарды оқу барысында қолдануға болады.
Терезесі жоқ үйде,
Тіл өмір сүріпті.
Ағылшынша ол өзі ,
Cәл ғана біліпті.
Таңертеңмен [t] [d] [n] [?] жаттығу жасапты.
Төсек жинап, тісіне мұқият қарапты.
Айқара есікті ашып [p-w],
Таза ауамен демалсам деп санапты.
Серуені жақсылыққа оңады.
Асығып ол шыққан соң
Бір кезде ауа-райы бұзылғандай болады
Сөйтіп жүріп, тіл - өте қатты тоңады.
Жеңілденіп жүгірді
Жылындым-ау, дегенде,
Естіді дыбысты, дірілді [?].
Ұнамады қараңғыда тұру оған,
Қабырғадан терезе мен саламын,
Тоқталады шешімім деп соған.
Тіл ұшын көтерді
Қабырғаны соққылап [t] – [d].
Бір күні біздің досымыз
Орманға барады серуендеп
Көк шалғында адымдап [t] – [t] –[t],
[la:] – [la:] – [la:] деп әнге сап
Келе жатты алаңсыз, еш назардан хабарсыз.
Қарсы алдынан қасқыр шықты [u:], [?:]
Тіл - үнсіз қалды, шарасыз.
Балалар, сендер ойламаңдар,
Қатты қорықты деп санамаңдар.
Біздің тіліміз батыр жан,
Шығар жолды таба алар.
Тұрды біраз ойланып,
Қабағын қатты тарс түйіп
Тіксініп тұрды, батырлықты ойға алып.
Дауыстап қатты [r] – [r] деді
Қашып кетті қасқыр да, себебі,
[R]!-деді біздің тіліміз.
Күлімдеді [i:], керілді [R:],
Жоғары ұшын көтерді
Салды тағы [la:] – [la:] – [la:] әнді.
Сабаққа monkey маймыл келіпті. Біздің маймыл көп қыдырыпты, шалшықта көп жүгіріпті, сондықтан оның тамағы ауырып қалыпты. Ол дәрігердің қабылдауына келіпті. Ол өз атын және [m] дыбысын айтуға тырысады.
- Кәнекей, ернімізді жинап, [m] [m] [m] деп айтайықшы.
- Дәрігер маймылға тамағын ашуды өтінді. Маймыл аузын үлкен қылып ашты, барлық төменгі тістерді алатындай тілін қойып, аузын жаппай ақырын сөйлейді[.] [.] [.]. Бірақ маймыл аузын үлкен қылып ашқанда тамағы ауырады, сосын ол [ai] [ai] [ai] деп айтты.
Айболитке түлкі келді және тамағын көрсетті.
Балалар: [R] [R] [R].
Айболитке марғау да тамағы ауырып келді.
Балалар: [.] [.] [.].
Айболитке аяғы ауырып, жылап қоян келді.
Балалар: [h] [h] [h].
Мейірімді Айболит дәрігер бәрін емдеді. Аңдар ән салып, қуанды.
Балалар: [n] [n] [n].
«Тіл туралы ертегі» фонетикалық ойыны
Фоножазбаны тыңдау.
Балалар! Әрқайсымыздың өз тіліміз бар. Ол тілдің өз қожайыны болады. Тілді өте тәртіпті етуіміз керек. Қожайын не десе, соны істеуі керек. J есімді тіл жайлы және жылы үйде, қожайынының аузында турады. Үйде екі қабырға, еден, төбе, дәліз бар. Тіл жылы жерді ұнатады, сол себепті үйде есік те екеу. Сыртқысы – ерін, ішкісі- тістер. Тіл еденде ұйықтайды, оған сол жайлы. Тілдің ұшының жақсы көретін өз орны бар, ол – төбеде, үстіңгі тістердің артында.
Ол түрлі әріптермен ойнағанды ұнатады: [d], [t], [l], [s], [z]. Міне, осылай тіл ауырып қалам деп қорқып, далаға шықпай, өз үйінде тұрып жатыр.
Ары қарай фоножазбаны тыңдау.
Бірде түнде қолайсыз ауа райы болды. Қатты жел соғып [u:], ағаштар сықырлап, жаңбыр жауды. Тіл оянып кетіп, сырттағы дыбыстарға құлақ түрді. Басында ол ағаш үстінде отырған үкінің дауысын [u:], жақын арадан кірпі пысылдап жүгіріп өткенін [f] [v], белгісіз бір құстың қайта-қайта [?] [?] деп айтқанын естіді. Алыстан сиыр мөңіреді [m], ит үрді [r], қаздар қаңқылдады[g] [g]. Тілдің терезесінің тұсында ашуланып, асыға пана іздеген екі қоңыздың дауысы шықты [dз] [dз]. Тіл тынышталып[n], ұйқыға кетті....
Ақыры тіл аурудан сақтана алмады. Дәрігер келіп, тілдің шомылғанын естіп таң қалды да, басын шайқап, тілге [а:] деп айтуды бұйырды. Бірақ тілдің оны айтуға шамасы келмеді, тек [e] деген дауыс шығара алды, сондықтан дәрігерге тілге ащы дәрі беруге тура келді.
Тіл ащы дәріні жұтып, былай деді: [.]. Көп ұзамай ол ұйқыға кетіп, ол ғажайып түс көрді. Түсінде оған қонаққа сегіз кішкентай ергежейлі келіпті. Осылай [j] есімді тіл мен [eı] [əı] [оı] [au] [əu] [uə] [εə] [ə] есімді сегіз ергежейлі танысып, достасып кетіпті. Кейін олар көңілді ойындар ойнап, қоштасарда тіл олардан түсіне үнемі келіп тұруын өтініпті.
Достарыңызбен бөлісу: |
