Сабақ. Тақырыбы : Кіріспе. Еңбекті қорғау туралы жалпы түсініктер. Сағаттық деңгейі сағат. Еңбекті қорғау туралы жалпы түсініктер
жүктеу/скачать 0,81 Mb.
|
¦¦¦-¦¬¦¬TП ¦¬¦¦¦¦TЖ¦¬TП ¦ХTЪ 12
| 15.2 Ауаның аэроиондық құрамы
Ауа температурасы бойынша, салыстырмалы ылғалдылық және ауа температурасы жабық бөлмеде тазалығы жоғары ауа жағдайын бақылағанда мынадай факты анықталды. Таза бөлмелерде, тазалығы жоғары ауа жағдайында ауа температурасы мен салыстырмалы ылғалдық көрсеткіштері жұмыс уақытында өзгеріске ұшырап отырды. Осыған коса бөлмелерде отырған адамдар температуралық және ылғалдылықты дискомфортта болды. Бұдан біз ауадағы оң және теріс аэроиондардың күрт азаюы температура - ылғалдық - аэроионизация қатынасын бұзады деген тұжырым шығарамыз. Бұл триада қатынасының айқын өзгеруі де иондалған бөлмелерде байқалады. Бұл жайт жоғарыда айтылған температура-ылғалдық режимінің тұрақсыздығына әкеледі Қосымша иондаудан кейін, аэроиондық жетіспеушілікті компенсациялауға себебін тигізген соң, берілген температура - ылгалдық режим жұ,мыс уақытында айтарлықтай тұрақтанды. Осыдан кондиционер бар бөлмелерде температура - ылғалдық пен электроаэродинамика арасында байланыс режимі бар деуге болады. Кәдімгі жағдайда екілік электр қабатты кұрылысының ерекшіліктері конденсация әсерінен өсетін микротамшылардың зарядталуына эсер етеді. Егер атмосфералық иондардың тамшылардың сыртқы өpiciнің әсерлесуін элкетростатикалық жағынан қарастырсақ онда екілік электр қабатының өpiciн, потенциалдар айырмасы, потенциалдық шеткі ауытқуына тең болатын сфералык, конденсатор ретінде қарастыруға болады. Бұл жағдайда екілік электр қабатт өpici әсеріне оң және теріс иондардың түсу ықтималдығы бірдей болады, 6ipaқ, өpic иондарды таңба бойынша бөліп тұрады. Потенциалдардың оң ауытқу жағдайында, тepic иондар тамшылары iшiнe қарай тартылады, сөйтіп иондар керісінше сыртқа .көтеріледі. Kepi полярлық жағдайда оң және тepic иондар қатынасы қарама-қарсы болады. Мынадай болжам жасауға болады.герметикалық бөлмеде яғни аэроиондардыц жоқ жағдайында су ауа фазаларының электрлік эффектілердің өзгеруі мумкін. Бұл жайт 6iз қарастырған жағдайдағы салыстырмалы ылгалдық және оғанбайланысты ауа температурасының өзгеруін түсіндіреді. Аэроиондық жетіспеушілікті компенсациялау, яғни ауада иондар бар жағдайында су-ауа фазасына тән электрлік болады. Ауаны тірілту деген не? Бұп ауадағы иондар концентрациясын таулы немесе теңіз курортындағы концентрацияға жеткізу. Ғалымдар осы нәтижені алу үшін біраз тамаша фактілерді айқындады. Аэроиондар тыныс алған ауамен бірге қанға сіңіп, ал ол әрі қарай ағзаға таратады. Кейбір ауруларға (бронхиалды астма, гиперетония, өкпе аурулары, жүйке жүйесі) аэроиондар жақсы шипалық әсер береді. Аэроионизация тез шаршау, жалпы шаршау, тынығу уақытын азайтуға, жұмыс өнімділігінің өсуіне, аурушаңдылық көрсеткішінің кемуіне әсерін тигізеді. Аэроиондар өсіп жатқан сонымен қатар қартайып жатқан ағзаға жағымды әсер береді. Аэроиондар бар ауа орталық жүйке жүйесінің жұмыс істеуін қалыпты жағдайға келтіреді. Сонымен қатар қанның физикалық –химиялық қасиеттері мен құрамын жақсартады. Аэроиондарды қолдану өкпе вентиляциясын жақсартады, оттегі тұтынуды және көмірқышқыл газдың бөлінуін арттырады, тканьдардағы қышқылды қалпына келтіру процесін күшейтеді. Тәжірибе көрсеткендей аэроиондар шаң-тозаң мен микроорганиздерден ауаны тазартады. Оны цехтарда, әртүрлі өндірістердеаэрогендік инфекциялармен күресу үшін және мектеп бөлмелерінде сонымен қатар басқа да адам көп жиналатын жерлерде қолдануға болады. Аэроионизациясы төмен бөлмеде жүргізілген гигиеналық және клинико-физиологиялық зерттеулер, адам ағзасының функционалдығының айқын өзгеруін көрсетті Барлық тірі ағзалар ауамен тығыз байланыста.Ежелгі емшілер ауаны «өмір өрісі» деген. Шынында ауада негізгі өмірге қажет компоненттер бар: азот,оттегі, көмірқышқыл газ.Олардың бәрі өмірлік процесстерге қатысады., ал олардың атмосферадағы қалыптылығы биологиялық ағзаларға тіршілікті қамтамсыз етеді. Санитарлық норма бойынша аэроиондар концентрациясы 600-30000 куб.смдиапазонындағы концентрациясынан ауытқу зиян. Миллиондаған жыл адам ашық ауада өмір сүрді., дамыды. Тек бірнеше мыңжылдықта адамдар пана сала бастады және тек қана 2-3 ұрпақтар оны жасанды (табиғи емес) заттарды қолданды. Адам ағзасы оларға бейімделмеген, мұндай материалдар, заттар, газдар бөтен болып қабылданады да әр түрлі аурулар болуына, ағзаның бұзылуына әкеледі. Қалада тұратын адам бөлмеде өз уақытының 90%-ын өткізеді. Пәтердегі ауа сырттағы ауаға қарағанда 4-6 есе және 8-10 есе улы болады. Заттардың барлығы дерлік улы қосылыстарды бөліп шығарады: қаптау тақталары, штукатурка, бояулар, линолеум, пластмасса, синтетикалық заттар, паралон, ағаш жаңқасынан жасалған жиһаздар, кір жууға арналған ұнтақтар және т.б. Ионизатор ауа ластығын азайтады, оны шаң-тозаң мен микробтардан тазартады, өлшенген шаң-тозаң бөлшектері электрленеді де қабырғаға, еденге қонады. Ең ұсақ шаңға радиоактивті шаң жатады. Ол тыныс алу жолдары арқылы өкпеге қонады да ақырындап жиналып, бірте-бірте ағзаны бұзады. Мұндай шаң-тозаң шаңсорғыш не кондиционермен тоқтатылмайды. Ұсақ дисперсиялы шаң санын ионизатор 10-25 есе, кәдімгі шаң санын 4-10 есе, микробтардан санын 3-4 есе азайтады және бөлмеде темекі иісін тез кетіреді. Біздің цивилизациямызды жаулап алған иондық аштық адамның инфекцияға қарсылық көрсетуін төмендетеді.Мысалы осылайша текстиль зауытында жұмысшылардың көбісінде иммундық функциялардың нашарлауы, тұмау ауруларының санының көбеюі байқалды. Және керісінше аэроионның ауадағы оптимальді мөлшері иммундық статусқа зақым келтіруге жол бермейді және тұмау санын 2-3 есе азайтады. Аэроионсыз ауа «өлі» ауа, денсаулыққа зиян және ауруларға әкеліп соқтырады. Бұл факт көптеген ғылыми тәжірибелер арқылы расталды. Әр үй, әр жабық бөлме фильтерленген ауасы бар камера тәрізді, мұнда теріс аэроиондар саны қажет мөлшерден төмен. Кез келген ауру адам ағзасының зат алмасуынан бұзылуынан басталады. Мұның пайда болуы теріс зарядтардың азаюына және ол клетканың коллоидтық күйін өзгертеді, олардың ішіндегісінің қан айналымына енуіне және ішкі қан тамырларында қанның ұйуына әкеледі, клетканың теріс зарядын медикоментоздық заттармен теріс зарядталған оттегімен қалпына келтіруге болады. Бұл аэроиондар өкпеге түскен соң, қанға сіңіп, бүкіл ағзаға таралады, осылай ол клетканың теріс заряд қалпына келтіріп, зат алмасу процесін жылдамдатады, антитромбалық әрекеттер жасайды. Жұмыс процессінде теледидар және компьютер дисплейі оң зарядталады, жақын жерде оң зарядталған аэроиондардың үлкен мөлшері пайда болады. Олардың адамға зиянды әсерін ғалымдар дәлелденген. Ионизатор оң аэроиондарды нейтралдайды, яғни оның зиянды әсер факторын жояды. Ғалымдар аэроионизаторды қолдануды мынадай жерлерде: зауыт цехтарында, пневмокозбен силикозбен күресу үшін, вакуумдық приборларды, жартылай өткізгіштерді, медициналық және ас препараттарынжасайтын зауыттарда, атомдық станцияларда, ғылыми –зерттеу ғимараттарында, емдеу мекемелерінде, халық көп жиналатын жерлерге қолдануды ұсынады. Айтылған фактілерді дәлелдеу үшін су-ауа фазаларының шекараларындағы электрлік эффектілердің болуының екі электрлік қабат позициясынан біраз теориялық алдын-ала жағдайларын келтіруге болады. жүктеу/скачать 0,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|