Сабақ жоспары
|
Пән: геометрия.
|
Өткізілетін күні:
|
Сынып:8«ә»
|
Сабақтың түрі: кіріктірілген (геометрия, физика)
|
Тақырып: §21.Трапецияның ауданы.
|
Мақсаты: Трапецияның ауданын есептеу формуласын қорытып шығару.
Міндеттері: Трапецияның ауданының формуласын және олардың элементтерін пайдаланып, есептер шығарып үйрену.
Есептің нәтижесін тауып, ретімен орналастыру, сұрақтарға жауап беру, сұрақ қоя білу, талдаулар жасау.
Нәтижесі: трапецияның ауданы туралы теореманы пайдаланып, белсенді ізденіспен есептер шығару.
|
Кіріспе: ұйымдастыру, сыныпты топқа бөлу
|
Үш түсті дөңгелекше дайын қағаздарды таңдау арқылы топқа бөлінеді.
|
2 мин.
|
І кезең:
|
Кезең.
Берілетін уақыт (40мин.)
|
Сабақтың өту барысы
|
Оқушы әрекеті
|
Жабдықтар, көрнекілік-тер
|
Қайталау. «Көпір» тапсырмалары (оқушылар үйде орындап, бүгінгі сабаққа дайындалып келеді)
4 мин.
|
Өткен сабақта біз сіздермен қандай фигралардың аудандарын тауып үйрендік?
Көпбұрыштың ауданы нені білдіреді ?
Ауданның таңдап алған өлшем бірлігі?
Ауданның өлшем бірлігіне не қабылданған?
Қандай ауданның өлшем бірлігін білесіңдер ?
Фигуралардың ауданын таба білу не үшін қажет? Өмірде қайда қолданады?
Қандай төртбұрышты оқыдық, оның ауданын әлі қарастырған жоқпыз ?
Трапецияның ауданын табуды үйренгілерің келеме?
Қандай төртбұрыш трапеция деп аталады? Трапецияның қабырғалары қалай аталады? Қандай трапеция теңбүйірлі? Тікбұрышты трапеция деп аталады?
Қандай геометриялық фигуралардың ауданын таба аламыз? Қалай?Осы формуланы тақтаға жазыңдар.
|
(квадраттың, тіктөртбұрыштың, параллелограммның, ромбының, үшбұрыштың аудандарын оқып үйрендік)
(аудан – берілген көпбұрыш алып жатқан, жазықтықтың бөлігі)
(Аудан оң санмен өрнектеленеді. Бұл сан берілген көпбұрышқа өлшем бірлігінің және оның бөліктерінің қанша рет салынғанын көрсетеді.)
(аудан өлшем бірлігіне қабырғасы кесіндінің өлшем бірлігіне тең квадрат алынған)
(1 мм2,1 см2,1 дм2,1 м2,1 км2;1 а,1 га – ауыл шаруашылығында; 1барн = 10-28м2 – химия және физикада)
(құрлыста,ауыл шаруаш.)
(трапецияның)
(оқушылар жауабы)
Әр топтан бір оқушыдан жауап береді
( квадраттың , тіктөртбұрыштың , үшбұрыштың,параллелограмның, ромбының ауданын)
|
Қоршаған орта №4,5
№6
|
ІІ кезең: Жаңа тақырып бойынша тапсырмалар
Тарихи және қызықты мағлұмат.
|
Теориясы: «БІЛУ» (Кім?, Не? Нені? Қашан? Қандай? Қалай? Не істеді?)
5 мин.
|
«Трапеция» – грек сөзі, «столик» деген мағына береді. Осыдан трапеза, трапезная деген атау шыққан.
Физика-астрономия пәні мұғалімі : «Жеті қарақшыны таныған жеті түнде адаспас» тақырыбында мағлұмат беріп, геометрия мен физика пәндерінің арасындағы байланысты ашады.
Трапеция- жұлдызнамасы Шоқжұлдыздағы α, β, γ және δ жарық жұлдыздары арыстанның денесінде трапеция төбелері болып орналасқан. Арыстанның басын орақ тәрізді орналасқан жұлдыздар құрайды. Сондықтан бұл астрологиялық пайымдау «орақ» деп аталған.
|
Оқушылар мұғалім мен пікірлесіп астрономия ғылымы жайында тарихи және қызықты мағлұмат алады.
|
|
Теориясы: «ТҮСІНУ» (Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін?)
7 мин.
|
§21.Трапецияның ауданы.
26-теорема бойынша оқушыларды қатыстыра отырып 45-суреттің негізінде түсіндіру.
Есеп : ABCD трапециясының AD және BC табандары сәйкесінше 12 см және 8 см, бүйір қабырғалары AB 6 см тең, ∟A = 30°. ABCD трапециясының ауданын табыңдар.
Мұғалім түсінігі: АВD және BCD үшбұрыштарына B және D.төбелерінен биіктік жүргізіңдер. Ол туралы не айтасыңдар?
Үшбұрыштардың қосындысы ретінде трапецияның ауданын табыңдар.
Шешімі :
BCD үшбұрышының биіктігіне тең ABD үшбұрышына ВК биіктігін жүргіземіз, ВК=DH.SABD= ½AD·BK, SBCD= ½BC·DH .
SABCD= SABD+ SBCD= ½AD·BK+ ½BC·DH.
BKDH – тіктөртбұрыш, сондықтан ВК=DH, онда: SABCD= ½BK· (AD+ BC). Сүйір бұрышы А=30°тең АВК тікбұрышты үшбұрышынан ВК табамыз, АВ=6 см, ВК=½АВ=3 см. Мұғалім есепке оралып, трапецияның нақты ауданын есептеуді ұсынады.
SABCD= ½·3·(12+8) =30 см2
Жауабы : SABCD=30 см2
Мұғалім : трапецияның табандарын a және b, ал биіктігін h әріпімен белгілеп аудан формуласын  түрінде жазу керектігін түсіндіреді. мұндағы a – жоғарғы табаны, b – төменгі табаны, h – биіктік.Трапециияның биіктігі ұғымымен таныстыру.
|
Оқушылар оқулықпен жұмыс жасайды.
Оқушы дәптеріне есептің негізін түсіне отырып трапециясының ауданыны туралы теореманы жазады.
Оқушылар формуланы ойластырады.
Қорытыны: 
|
|
ІІІ кезең: Деңгейлік тапсырмаларды орындап, балл жинау
|
Практикасы: «ҚОЛДАНУ»(қарапайым тапсырмалар)
5 мин.
|
№1,2,3,4 есептер. (А деңгейі)
|
ауызша есептеулер жасайды
|
|
Теориясы:
«ТАЛДАУ»
(Салыстыр, айырмашылығы неде? Ұқсатығы неде? Тақырыптың басты идеясын жаз, деген болу керек)
6 мин.
|
(А деңгей)
Бер:ABCD-трапеция
AB=21 см
CD=17 см;
BH=7см-биіктік
Табу керек : S трапеция ABCD
Шешуі :
SABCD= BH×(AB+CD)÷2
SABCD= 7×(21+17)÷2=38×7÷2=19×7=133(см²)
Жауабы :133 см²
(Оқулықпен жұмыс)
№ 287(А деңгей)
Бер:ABCD –теңбүйірлі трапеция
S=288 см2
а:b=4:5
h=3,2 дм=32см
т/к: а,b-табандары
шешуі:
|
Берілген есептің шешуін тауып, тақтаға жазу керек.
Топпен ақылдасу, сұрақтарға жауап беру.(дұрыс есептеген топқа ұпай беріледі)
Шарт бойынша а:b=4:5 не
 Жауабы: 8 см, 10 см.
|
Тақта,бор
|
|
|
