Жеке оқушыларға(ҰБТ те физика пәнін таңдаған оқушыларға) Физика пәнінен тест тапсырмалары.Б.Қ. Рахашев, З.И.Рахашева
№50-83
Линзалар деп екі сфералық немесе бір жазық және бір сфералық бетпен шектелген мөлдір шыны денелерді айтады.
Линзалар екі шарды жанастырғанда немесе алыстатқанда пайда болады деп елестетуге болады. Қосдөңес линза екі шардың жанасуынан пайда болады (1 сурет). Қосойыс линза екі шардың алыстатылуынан пайда болады (2 сурет).
1 сурет 2 сурет
Сыну беттерінің пішініне байланысты қарай линзаларды жазық-дөңес, қосдөңес, жазық-ойыс, қосойыс және т.б деп атайды. (3 сурет)
3 сурет
F
2F
2F
F
O
4 сурет
Линзаны шектеп тұрған сфералық беттердің және центрлері арқылы өтетін түзуді линзаның бас оптикалық осі деп атайды.
Оптикалық осьтің бойында линзаның центрінде жатқан О нүктесін линзаның оптикалық центрі деп атайды.
Жинағыш линаның бас оптикалық осіне параллель жарық шоқтарын бағыттаймыз. Шоқтар линзадан өтіп, әрбір беттен сына отырып, линзаның оптикалық осінде жатқан бір нүктеде жиналады. Бұл нүктені линзаның бас фокусы деп атайды.
5 сурет
Жинағыш линзаның фокусы
6 сурет
Линзаның центрінен фокусқа дейінгі OF арақашықтықты линзаның фокустық қашықтығы деп атайды.
2F нүктесі екі еселенген фокустық қашықтық деп аталады.
Линза фокусында бас оптикалық оське перпендикуляр фокустық жазықтық орналасқан.
Достарыңызбен бөлісу: |
