Топтардың бірін-бірі бағалауы(Жасыл,сары,қызыл жұлдызшаларды көрсету арқылы) Формативті бағалау
VIII. Рефлексия
Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы қысқаша жаздыру
«Екі жұлдыз, бір тілек » кері байланысы арқылы сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын қысқаша жазу
Уақыты:
Қазақ әдебиеті
Мұғалім:
Сынып:
Сабақ тақырыбы:
«Күлтегін» жыры
Жалпы мақсат:
Күлтегін жырлары туралы терең түсіндіре отырып, көркемдік ерекшелігін ұғындыру. Оқушылардың ізденімпаздыққа, шығармашылыққа деген ынталарын арттырып, білімдерін кеңейту. Орхон ескерткіштерінен табылған жырда айтылатын негізгі мәселелерді таныстыра отырып, жырдағы тұлғаларға жан-жақты сипаттама беру.Өзіндік ерекшелігі мен құндылығын бағалау.
Сілтеме:
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық
Қазақ тілі мен әдебиеті оқыту әдістемесі
6-сыныпқа арналған оқулығы
Үлестірме материалдары
Оқу нәтижесі:
Ежелгі дәуір әдебиеті туралы білімді тереңірек ұғындыру. Халық тәуелсіздігі үшін күрескен Күлтегіннің батырлық бейнесін таныту.
Сабақта қолданылатын материалдар:
Қосымша оқулықтар,интерактивті тақтадан көрсетілетін слайдтар.
Оқыту әдістері:
Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда АКТ-ны пай-далану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Оқушылар назарына «Табиғат тамашалары» видеоролигін ұсынады. Түстер арқылы топтастырады.
Орындарында отырып видеоролик тамашалайды Ортаға шығып берілген түстерді таңдап, сол бойынша топқа бөлінеді.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
Секен Тұрысбековтың «Күлтегін» күйі ойнатылады. Интерактивті тақтадан көне түркі алфавитінің, тас ескерткіштердің суреті көрсетіледі. «Түркі халқының атақ-даңқы өшпесін... »(«Күлтегін»жырынан.) сөзіне оқушылардың назары аударылады.
Талдау,жинақтау,қорыту.
ІІІ. Жаңа тақырып
Жырда айтылатын негізгі мәселе 1.Түркі қағанатының тәуелсіздігінен айырылған 630-680 жылдар. 2.Түркілердің тауғаштарға бағыныштылығы; Бірі - тауғаштың алтын-күмісіне, жібек матасына алданып қалуы; Екінші – таққа отырған ұрпақтарының жігерсіздігі; 2. «Күлтегін» жырын мәнерлеп оқып, түсіндіру.Оқушыларға мәнерлеп, үзінді оқыту. Оқулықпен жұмыс. Жырдың көркемдік ерекшелігін білдіретін сөз айшықтарын теріп жазу.Мысалы: «от-су қылмадым», «түнде ұйықтамадым, күндіз отырмадым», «тізеліні бүктірді, бастыны еңкейтті»; 3.Жырдағы тұлғаларды топтастырып, сипаттама беру. Күлтегін Тоңұқұқ Білге қаған Елтеріс Қапаған Елбілге ана, Тауғаш халқы Ұмай ана
Сабақты мұқият тыңдап, есте сақтау. Топпен ынтымақтастықта қарым- катынас жасау. Сұрақтарға жауап беру, өз ойларын айту, талқылау.
IV.Шығармашылық жұмыс
Күлтегін- жырдағы оқиғаны ұйымдастырушы негізгі тұлға.Оны түркі халықтарының ерлік туралы ұғымының жиынтық бейнесі деуге болады.Күлтегінде түркілерге тән ержүрек, өршіл,қайсар, қайтпас мінез бар.Елдің «Сондай батырым болса» деген арманына сай нағыз батыр. 47жас жасаған әскербасы,Бумын,Қапаған, Істемі қағандардың ұрпағы, Білге қағанның туған інісі, жырдағы ең өзекті тұлға, эпостық образ. 3. Қүлтегін бейнесіне жан-жақты талдау жасау. Күлтегін - атқа мықты,бекем бекзада деген сөз. Күлтегін тұлпарлары - Алып шалшы ақ айғыр, Азманақ, Қарагер, Башғы боз ат Күлтегін өмірінің жырда әртүрлі жас белесімен айқын сипатталуын теріп жазып көру. ...інім Күлтегін жеті жаста қалды...-7жас; ...Он жаста...інім Күлтегін ер атанды...-10 жас; ...Он алты жасқа келгенде. ...ел-жұртын сонша молайтты...-16 жас; Жиырма бір жасында Чача Сеңүнмен айқастық...-21 жас; Күлтегін жиырма алты жасқа келгенде...-26 жас; Күлтегіннің жиырма жеті жасында. ..-27 жас; Күлтегін сол соғыста отыз жаста еді...-30жас; Күлтегін отыз бір жаста еді...-31жас; Күлтегін өлгенде қырық жеті жаста еді...-47 жас; 4. Жырды батырлар жырымен салыстыру. «Күлтегін» жыры Қойға шапқан бөрідей, Талқандап қуып береді... Әкем қағанның қосыны бөрідей, Талқандап қуып береді... Айдарлысын құл қылды, Тұлымдысын тұл қылды... Бек ұлдары құл болды, Пәк қыздары күң болды...
V.Қорытындылау
Батырлар жыры – елдікті, «Күлтегін»жыры- елдікті, Исатай-Махамбет-еркіндікті, Желтоқсан көтерілісі-тәуелсіздікті ту етті, сол үшін күресті. « Бүкіл түркі халқы үшін Түн ұйқымды төрт бөлдім, Жанып күйдім, өрт болдым» («Күлтегін»жырынан.) деген жыр жолдарын бүгінгі күнмен байланыстыр.(Өзіндік пікірін сабақтан алған әсерімен байланыстыру).
Білу, түсіну, қолдану. Әр топ- тың спикері шығып қорғайды
Топтардың бірін-бірі бағалауы(Жасыл,сары,қызыл жұлдызшаларды көрсету арқылы) Формативті бағалау
VIII. Рефлексия
Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы қысқаша жаздыру
«Екі жұлдыз, бір тілек » кері байланысы арқылы сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын қысқаша жазу
Уақыты:
Қазақ әдебиеті
Мұғалім:
Сынып:
Сабақ тақырыбы:
Д.Бабатайұлы «О Ақтан жас, Ақтан жас» өлеңі
Жалпы мақсат:
Дулат Бабатайұлының өмірінен мәлімет бере отырып оқушыларды елін,Отанын сүюге тәрбиелеу;
Оқушылардың бойына әдептілік,қарапайымдылық,инабаттылық қасиеттерін қалыптастыру;
Оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға дағдыландыру;
Сілтеме:
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық
Қазақ тілі мен әдебиеті оқыту әдістемесі
6-сыныпқа арналған оқулығы
Үлестірме материалдары
Оқу нәтижесі:
Д.Бабатайұлының өмірі мен шығармашылығына шолу жасау, өлеңнің құрылысы мен көркемдік ерекшеліктеріне тоқталу
Сабақта қолданылатын материалдар:
Интерактивті тақта, кестелер,т.б
Оқыту әдістері:
Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда АКТ-ны пай-далану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Оқушылар назарына «Табиғат тамашалары» видеоролигін ұсынады. Түстер арқылы топтастырады.
Орындарында отырып видеоролик тамашалайды Ортаға шығып берілген түстерді таңдап, сол бойынша топқа бөлінеді.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
1/Күлтегін жырында еркіндік, бостандық, тәуелсіздік идеясы қалай көрінген2/ 2/Күлтегін жырының басты тақырыбы қандай, нені ұқтыңдар?
3/ Күлтегін жырының тәрбиелік мәні неде?
Талдау,жинақтау,
қорыту.
ІІІ. Жаңа тақырып
Д.Бабатайұлы 1802жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Аягөз ауданында дүниеге келген.Қарапайым ортадан шыққан.Жастайынан ауыз әдебиетінен, жыраулар мұрасынан нәр алып өскен. «Өсиетнама» атты өлеңдер жинағы бар. Ақынның шығармалар жеке кітап болып басылып шыққан.
1/ Өлең неліктен «О, Ақтан жас,Ақтан жас» деп аталды, өлең бойынша жай жоспар құру:
1/Жетімдік
2/Тоқшылық
3/Бозбала шақ,ғашықтық
4/Жастық шақ,батырлық
5/Ел қорғаны
6/Орындалған арман
7/Үміт
Өлеңді мәнерлеп оқыту.
Бежін-Қытай елінің астанасы Пекин.
Сабақты мұқият тыңдап, есте сақтау. Топпен ынтымақтастықта қарым- катынас жасау. Сұрақтарға жауап беру, өз ойларын айту, талқылау.
IV.Шығармашылық жұмыс
Өлең құрылысына талдау жасау. Қысқаша түсінік беру,еске түсіру . /Шұбыртпалы ұйқас/
Талдау,жинақтау,қорыту.
