Қазақ әдебиетінен қысқа мерзімді жоспар
26-27.02.2015 ж.
|
Қазақ әдебиеті
45 минут
|
9- сынып
|
Сабақ тақырыбы:
|
Ж.Жабаев. «Зілді бұйрық», «Ленинградтық өренім», «Ата жаумен айқастық»
|
Жалпы мақсат:
|
Өлеңді оқып, оның тәрбиелік мәнін ажыратып, өзін-өзі қадірлеп, құрметтеуге тәрбиелеу.
|
Сілтеме:
|
Нұсқаулық, Қазақ әдебиеті 9- сынып оқулығы «Атамұра»2014 ж.
|
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
|
Топта, жұпта жұмыс жасай алады, диалог құрастыра алады. Оқушылар бір –бірлеріне дұрыс сұрақ қоя алады.
Сөздік қорлары дамиды. Білімге құштарлықтары артады;
|
Негізгі идеялар:
|
Оқушының өз бетімен ізденуін топтық жұмысқа бағыттау. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
|
Сабақта қолданылатын ресурстар:
|
Нақыл сөздер, суреттер, сызбалар, сергітуге арналған үнтаспа, материал. Ж.Жабаевтың еңбектері
|
Оқыту әдістері:
|
Сын тұрғысынан ойлау.
Топтық жұмыс, диалогтік оқыту
Интерактивті оқыту әдісі;
Оқыту үшін бағалау;
|
1.Жеке жұмыс
2.Топтық жұмыс
3.Жұптық жұмыс
4.Көшбасшылықты анықтайтын тренинг ойыны
|
Дерек көздері:
|
қосымша материалдар, оқулық хрестоматиясы, ғаламтор.
|
Даналық ой
|
Жүз жыл өмір кешкен ақында неше жүз жылдар өнері мен шеберлігі түйіскен. (М.Әуезов)
Жамбыл жырлары теңіз түбінде шашылып жатқан маржан секілді. Оны жинап алып,халқының қолына беру біздің әрқайсымыздың азаматтық борышымыз
|
Сөзмаржан
|
Суырыпсалма-өз жанынан табан астында өлең шығара білетін ақын.
|
Ойлау деңг.
|
Түрткі
(сұрақ, тапсырма, жағдаят)
|
Мұғалімнің
іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
Ұйымдас
тыру кезеңі:
|
- Сыныпта кім жоқ?
-Кезекші кім?
|
1.Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
2. Жылулық шеңбері
|
Шеңберге тұрып, жақсы, жағымды сөздерді айту.
|
Сандар арқылы топқа бөліну.
|
Білу
|
Сұрақ - жауап
Мәнерлеп оқу
Жамбыл театрының әртісінің әңгімесі
|
1.Мәтіннен негізгі ұғымдарды тауып, оларды алфавиттік ретпен жазыңдар.
2.Сопы дегеніміз кім ?
3.Сендер үшін жаңалық болған ақпаратты атаңдар?
|
Оқушылар сұрақтарға жауап қатады.
Жүз жыл өмір кешкен ақында неше жүз жылдар өнері мен шеберлігі түйіскен. (М.Әуезов)
|
Топтың спикері белсенді оқушыларды түртіп отырады.Бағалау парағын толтырады.
|
Түсіну
.
|
Балалар, бүгінгі біздің сабағымыздың тақырыбы: «Артықша туған азамат», бұл өлеңнің авторы Жамбыл Жабаев. Өткен сабақта біз «Жамбыл Жабаев – 100 жасаған ақын» деген тақырыпта әңгімелестік. Сондықтан, Жамбыл Жабаев туралы мағлұматтарды еске түсірейік.
|
а)Жамбыл Жабаев кім?
ә)Ақын қайда туған?
б)Жамбыл қандай болып өсті?
в) Ол нені армандады?
г)Ақын қандай атақты адамдармен кездесті
д)Біздің қалада Жамбылдың есімімен қандай мәдени орын аталады?
е) Жамбыл Жабаев кімнен бата алды.
|
10 минут уақыт беріледі.
Постер құрады, өз сөздерімен қорғайды.
Балалар бір –бірінің жұмыстарына баға береді.1-5 баллды айтады.
Балалардың жауаптарын тыңдау.
Мұғалімнің қосымша сұрақтарына жауап береді.
1) Жаңа сөздерді дәптерге жазып, бірнеше рет қайталайды.
|
Бағалау парағын толтырады.
|
|
Қолдану
|
а) Берілген жаман мен жақсы сөзі бойынша екі топ әңгіме құрастырып айтып беру.
|
Осындай бата алған Жамбыл Жабаев ащы болса да әділдікті, төтелеп тіке айтуды өзінің осы ұстазынан үйренген, яғни, осы бата оның өмірлік ұстанымы болған.
|
Ақын өлеңдерінде қазақтың шаруа жайы да мал баққан елдің тұрмыс-тіршіліктері де молынан жырланатындығын өлең ішінен тауып қағазға түсіру.
|
Топтық бағалаулар жасау, оны талқылау.
| |
Талдау
|
Сергіту сәті:
А) Жамбыл Жабаев туралы түсіндіру. (слайд арқылы) кітапта
291-302 бетті балалар оқиды.10 мин. уақыт беремін.
Б) «Өзіңді тексер» атты тапсырманы орындау.
|
-Ал, балалар сергіту сәтін өткіземін, әбден шаршаған боларсыздар.Орнымыздан тұрамыз,
|
Балалар орындарынан тұрып, «Биле, биле» сергітуін жасайды.
1) Балалар, Жамбыл Жабаев туралы айтады, талдайды, мысал келтіреді. Сұрақтарға жауап береді.
2) Берілген слайдты ашу, балалар Жамбыл Жабаев туралы теріп оқиды.Түсіндіреді.
|
Белсенді оқушыларды бақылап отыру.
Бағалау парағына жазу.
|
Синтез /Жинақтау/
|
а) Бүгінгі сабақта орындаған тапсырмаларды ой елегінен өткізіп, нақты әңгімелерге сай кесте құру, ойларын жинақтап, түйін жасау.
|
Мәтінмен жұмыс жүргізу. 303-бет, таным дерек бойынша жұмыс жасау
|
Әр оқушы алған рөлді, эмоциямен орындаулары керек.
|
Топтардың бірін –бірі бағалауы. Мұғалім өз бағасын жасайды.
|
|
|
Бағалау
|
«Гүл күлтелері» рефлексия
|
Әр гүлдің күлтелері таратылады.
|
Әр топтан бір – бір оқушы тұрып, рефлексияны оқып береді немесе мұғалімге тапсырады.
|
Рефлексияны қарау, қорытынды жасау.
|
Тексердім__________________
9-сынып қазақ әдебиетінен қысқа мерзімді жоспар
17.02.2015
|
Қазақ әдебиеті
45 минут
|
9-сынып
|
Сабақ тақырыбы:
|
А.Құнанбайұлы Қара сөздері
|
Жалпы мақсат:
|
Абай шығармашылығынан алған білімдерін шыңдай отырып, оның пікірлерінің құндылығына, өміршеңдігіне көздерін жеткізу, даналық сөздеріне талдау жасату, сын тұрғысынан ойлау арқылы шығармашылық жұмысқа баулу;
Оқушылардың ой еркіндігін, байқампаздығын, эстетикалық сезімін ояту, сөйлеу мәдениетін дамыту, талдау жұмыстарына дағдыландыру, тіл байлығына үлес қосуға жол ашу;
|
Сілтеме:
|
Нұсқаулық, Қазақ әдебиеті оқулығы, хрестоматия
|
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
|
АКТ пайдалана біледі. Топпен жұмыс жасай біледі. Өз бетімен жұмыс жасауға машықтанады. Әр түсінікке өз көзқарасын білдіреді. Оқушылар халықтың зар заман кезеңінде өмір сүріп,езгіге түскен қазақ халқының тағдыры мен мұң-зарын жырлаған ақындар шоғырымен танысады, сөйлеу мәдениеті қалыптасып, сөздік қоры дамиды.
|
Негізгі идеялар:
|
Оқушыны өз бетімен ізденуге бағыттау. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
|
Сабақта қолданылатын материалдар:
|
Жыраулар поэзиясының түрлері, суреттер, демонстрациялық материал, сызбалар, табиғи заттар, видеоролик, үнтаспа.
|
Оқыту әдістері:
|
Сын тұрғысынан ойлау, Топтық жұмыс, диалогтық оқыту
|
Жеке жұмыс
Топтық жұмыс
Жұптық жұмыс
|
Дерек көздері:
|
Ғаламтор, қазақ халқының тағдыры мен мұң-зарын жырлаған ақындар шоғырының жинағы
|
Сөз маржан
|
Дәріптеу-үлгі- өнеге тұту,мақтан ету,мадақтау.
Райынан қайту-сабасына түсу, ашуын басу.
Қанағатсыздық-тойымсыздық.
|
Даналық ой
|
«Иә, Абай –ұлы ақын, Абай –дара дегенде оның поэзиясына әдеби, музыкалық бүкіл шығармашылық мұрасына тән жаңашылдықты айтамыз» З.Ахметов
|
Ойлау деңг.
|
Мақсат
|
Түрткі
(сұрақ, тапсырма, жағдаят)
|
Мұғалімнің
іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
Білу
|
Абай – туған халқының, болашақ ұрпақтың өнегелі тәрбиешісі, ана тілінің қазақ поэзиясының өсіп гүлденуіне зор үлес қосқан қамқоршысы.
|
Абай Құнанбайұлының қандай еңбектерінде тәрбиеге байланысты нақты ойлар айтылған.
|
Жақсылық пен жамандықты, әділдік пен қиянат туралы білгіңіз келсе, Абайды оқыңыз. Адамгершілік пен арлылық, махаббат пен зұлымдық туралы білгіңіз келсе, Абайды оқыңыз. Өлім мен өмір, адам жанының қалтарыстары мен сырлары туралы білгіңіз келсе, Абайды оқыңыз. Тіршіліктің мәңгі сауалдарына жауап іздеп, он сегіз мың ғаламның құпиясын білгіңіз келсе, Абайды оқыңыз.
|
Оқыған білетін қара сөздерді талдап жіктейді
|
Смайликтермен топқа бөліну.
|
Түсіну
|
Абай қарасөздері – философиялық көзқарастары жайлы нақты деректер береді және ақынның шығармашылық зертханасын ашты.
Абайдың 1890-1898 жылдары жазған бір алуан шығармалары – қарасөздері. Жалпы саны – 45
|
Туып өскен жері ақындық өнерді ерекше қастерлеген аймақ болғанын түсініп талдау.
2. Оқулықтағы тапсырмалар:
«Қарлы кесек ойыны»
|
Қарасөздердің 6-7 түрі көлемі қысқа аз болып келеді. Олар: 16,18,19,20,24,31, 45. Барлығы – жетеу.
|
Әр оқушы екі топқа барып кітаптағы материалдардан түсінгендерін айтады
|
Топтың спикері белсенді оқушыларды түртіп отырады.Бағалау парағын толтырады.
|
Қолдану
|
Шығармашылық
қабілетін арттыру
|
Атаның сөзі – ақылдың көзі
Ерекшелігімен көзге түсетін қарасөз – отыз жетінші.
|
Сократтан алынған үзінді (27-сөзде) ерекшеленеді, талданады.
38-сөз- «ғақлиат-тасдихат»
«әрбір ғалым-хакім емес, әрбір хакім-ғалым».
«Алланың өзі де рас, сөзі де рас» өлеңімен салыстыру.
|
46-сөз-тарихи очерк. Мұнда қазақ халқының пайда болуы туралы айтылады. Сонымен, ерекше көзге түсетін қарасөздер саны – 11. 1-сөзде ақын өз мақсатын айтады. 2-сөзде халықтарды салыстырады.
|
|
Бағалау парағын толтырады.
|
Талдау
|
Оқушылардың ойлау қабілетін,белсенділігін,құпия сақтауға бейімділігін мейірімділігін және алға қойған
мақсатын анықтау
|
3-сөзде билеуші тапты сынайды. 4-сөзде күлкі әшкерленіп, «ызалы күлкі-өзі де қайғы» деп қорытынды жасайды. 5-сөзде және 29-сөзде қазақтың мақал-мәтелдері сыналады.
|
6, 8, 9, 10, 14, 23, 26, 29, 33, 39, 40, 41, 42, 43-сөздерде ел мінезі сыналып, надандық әшкерленіп, білім насихатталады.
43-сөзден үзінді оқылады, ол «Көк тұман – алдыдағы келер заман» өлеңімен салыстырылады.
|
Енді оқушылар ақынның қара сөздерінің шығу тарихымен слайд арқылы таныстырады.
|
Бағалау парағына жазу
|
Синтез/Жинақтау/
|
Ақын шығармашылығы туралы баяндаудың жоспарын құру
|
Постер құру: «Қара сөздер»
|
Афоризмдер. Екі-үш афоризм сөздер жазылып талданады.
Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста,
Сонда толық боласың елден бөлек.
Жаман дос – көлеңке, басыңды күн шалса қашып құтыла алмайсың,
Басыңды бұлт шалса іздеп таба алмайсың.
|
12, 13, 27, 35, 36, 38, 45-сөздер дін туралы.
45-сөзден талданады.
15, 17, 18, 21, 22, 28, 30, 32, 34, 44-сөздерде адамдық қасиет талданады.
« Әуелде бір суық мұз» жатқа оқылып, қарасөзбен үндестігі байқалады.
18-сөз оқылады, талданады.
« Адасқанның алды – жөн, арты – соқпақ» өлеңімен ұштастырылады.
|
Топтық бағалаулар жасау, оны талқылау.
|
Бағалау
|
Ойын жинақтау дағдысын қалыптастыру, ізденімпаздыққа бағыттау.
|
«Гүл күлтелері» рефлексия
|
Әр гүлдің күлтелері таратылады.
|
Әр топтан бір – бір оқушы тұрып, рефлексияны оқып береді немесе мұғалімге тапсырады.
|
Белсенді оқушыларды бақылап отыру.
|
Үйге тапсырма Абайдың қара сөздерін талдап оқу
|
Тексердім__________________
9-сынып қазақ әдебиетінен қысқа мерзімді жоспар
12-13.02.2015
|
Қазақ әдебиеті
45 минут
|
9-сынып
|
Сабақ тақырыбы:
|
А.Құнанбайұлы «Әуелде бір суықмұз ақыл зерек »өлеңі. «Ескендір»поэмасы
|
Жалпы мақсат:
|
Оқушыларға қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбаев туралы мәлімет беру, ақынның өмірбаянына тоқталу, ақынды әр қырынан аша білу, бұрынғы Абай туралы білімдерін тереңдету. Оқушылардың сөздік қорын, сөз байлығын дамыта отырып, сабаққа, ақынға деген сүйіспеншілігін, қызығушылығын арттыру .Қазақ халқының мәдениетін қастерлеуге, туған жерді сүюге, отбасын қадірлеуге тәрбиелеу, әнге сүйіспеншілікті ояту
|
Сілтеме:
|
Нұсқаулық, Қазақ әдебиеті оқулығы, хрестоматия
|
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
|
АКТ пайдалана біледі. Топпен жұмыс жасай біледі. Өз бетімен жұмыс жасауға машықтанады. Әр түсінікке өз көзқарасын білдіреді. Оқушылар халықтың зар заман кезеңінде өмір сүріп,езгіге түскен қазақ халқының тағдыры мен мұң-зарын жырлаған ақындар шоғырымен танысады, сөйлеу мәдениеті қалыптасып, сөздік қоры дамиды.
|
Негізгі идеялар:
|
Оқушыны өз бетімен ізденуге бағыттау. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
|
Сабақта қолданылатын материалдар:
|
Жыраулар поэзиясының түрлері, суреттер, демонстрациялық материал, сызбалар, табиғи заттар, видеоролик, үнтаспа.
|
Оқыту әдістері:
|
Сын тұрғысынан ойлау, Топтық жұмыс, диалогтық оқыту
|
Жеке жұмыс
Топтық жұмыс
Жұптық жұмыс
|
Дерек көздері:
|
Ғаламтор, қазақ халқының тағдыры мен мұң-зарын жырлаған ақындар шоғырының жинағы
|
Сөз маржан
|
Дәріптеу-үлгі- өнеге тұту,мақтан ету,мадақтау.
Райынан қайту-сабасына түсу, ашуын басу.
Қанағатсыздық-тойымсыздық.
|
Даналық ой
|
Абай өз заманынан анағұрлым биік тұрған ақын еді.
(Ғ.Мүсірепов)
|
Ойлау деңг.
|
Мақсат
|
Түрткі
(сұрақ, тапсырма, жағдаят)
|
Мұғалімнің
іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
Білу
|
Қазақ әдебиеті тарихындағы елеулі тұлғалардың бірі екенін білу
|
1.Ойға шабуыл: тренинг, топқа бөліну.
«Сіз сандықшасыз» Әр сандықтың ішіне ақынның өлеңдерін тізіп жазып қою.
Қазақ әдебиеті тарихының ең бір мазмұны бай кезеңі қай ғасыр екенін білу.
|
Әр түрлі түстер арқылы топтасады үш топқа бөліп алу
Тренинг:
|
1.Оқушылар берілген тапсырмалардың жауаптарын сандықтың ішіне орналастырады.
|
Смайликтермен топқа бөліну.
|
Түсіну
|
Жүрегіңнің түбіне терең бойла, Мен бір жұмбақ адаммын, оны да ойла.
Соқтықпалы, соқпақсыз жерде өстім, Мыңмен жалғыз алыстым кінә қойма,-деп ақынның өзі айтқандай, «соқтықпалы, соқпақсыз жерде өсіп», тар жол, тайғақ кешу өмір кешкен, өкініш пен өксігі көп, қайғысы мен қасіреті мол қараңғы қапас өлкеде де ел мұңдарын «асау жүрегінен» ағыта, шабытты жыр ғып төккен алып Абай туралы түсіндіру
|
Туып өскен жері ақындық өнерді ерекше қастерлеген аймақ болғанын түсініп талдау.
2. Оқулықтағы тапсырмалар:
«Қарлы кесек ойыны»
|
1.Бұл әдебиеттің өкілі.
Абай Құнанбайұлы
2..Мәтін бойынша тақырыптарды топқа бөліп оқушыларға бөліп беріп оқыту
|
Әр оқушы екі топқа барып кітаптағы материалдардан түсінгендерін айтады
|
Топтың спикері белсенді оқушыларды түртіп отырады.Бағалау парағын толтырады.
|
Қолдану
|
Шығармашылық
қабілетін арттыру
|
1.Сабақ жоспары бойынша оқушылыр дайындаған материалдарымен таныстырады.
2.Абай-аудармашы бөлімі бойынша бір оқушы таныстырады. Соңында «Татьянаның хаты» әнін орындайды.
3.Мұғалім: «Абай-бүгінгі адамға қажетті сауатты, ерекше білімді уағыздың иесі...Хакім Абайдың қарасөздері адам туралы ғылымның көркем сөзбен баяндалуы» дейді ғалым А.Ісмақова.
|
Біреулер таза пейзаждық суреттер жасаса, екінші біреулері табиғат арқылы қоғамдық өмірді суреттейді. Абай да табиғатты өзінше жырлаған.Абайдың «Жаз», «Күз», «Қыс», «Қараша желтоқсанмен сол бір-екі ай», «Желсіз түнде жарық ай» атты табиғат лирикалары бар.
|
Абай қыс табиғатын бұдан өзгешелеу стильде суреттейді. Бұл нағыз орыс поэзиясының классикалық үлгісімен туылған өлең. Абай қысы: Н.Некрасовтың «Аяз атасы» тәріздесБұл өлеңінде Абай қысты бейнелей келе көшпелі елдің күзгі тіршілігі мен табиғаттың жүдеу көрінісін, кедей үйлерінің тұрмысын көрсетеді.
|
|
Бағалау парағын толтырады.
|
Талдау
|
Оқушылардың ойлау қабілетін,белсенділігін,құпия сақтауға бейімділігін мейірімділігін және алға қойған
мақсатын анықтау
|
1.Сәйкестендіру тесттері
«Қай топ көп біледі»
|
Абайдың «Қыс» өлеңі оқылады.(оқушы оқиды)
«Қыс «өлеңінің шығу тарихы Абай ізбасарларының бірі Тұрағул өз естелігінде : «Ақ киімді, денелі, ақ сақалды»» деп өлең қылғаны 1884 жылы қыс қатты болып, ел жұтаған
|
Енді оқушылар ақынның өлеңдерінің шығу тарихымен слайд арқылы таныстырады.
|
Бағалау парағына жазу
|
Синтез/Жинақтау/
|
Ақын шығармашылығы туралы баяндаудың жоспарын құру
|
Постер құру: «Лирикалық өлеңдер»
|
Әр түрлі жағдайлар бойынша суреттер таратады
|
Суреттерге тақырып қойып суреттерді жапсырмалап жанына мәтін жазады.
|
Топтық бағалаулар жасау, оны талқылау.
|
Бағалау
|
Ойын жинақтау дағдысын қалыптастыру, ізденімпаздыққа бағыттау.
|
«Гүл күлтелері» рефлексия
|
Әр гүлдің күлтелері таратылады.
|
Әр топтан бір – бір оқушы тұрып, рефлексияны оқып береді немесе мұғалімге тапсырады.
|
Белсенді оқушыларды бақылап отыру.
|
Үйге тапсырма Абайдың өлеңдерін талдап оқу
|
Тексердім__________________
Достарыңызбен бөлісу: |
