Өлең арқылы адамгершілікке, мейірімділікке баулу, оқу – білімнің маңыздылығын ұғындыру, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Түйінді ой айтуға, ойды қорытып, жеке пікірін айта білуге жетелеу, шығармашылыққа баулу.
Сілтеме:
Нұсқаулық, Қазақ әдебиеті 9- сынып оқулығы «Атамұра»2014 ж.
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
Топта, жұпта жұмыс жасай алады, диалог құрастыра алады. Оқушылар бір –бірлеріне дұрыс сұрақ қоя алады.
Сөздік қорлары дамиды. Білімге құштарлықтары артады;
Негізгі идеялар:
Оқушының өз бетімен ізденуін топтық жұмысқа бағыттау. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
Сабақта қолданылатын ресурстар:
Нақыл сөздер, суреттер, сызбалар, сергітуге арналған үнтаспа, материал. C.Торайғыровтың еңбектері
Оқыту әдістері:
Сын тұрғысынан ойлау.
Топтық жұмыс, диалогтік оқыту
Интерактивті оқыту әдісі;
Оқыту үшін бағалау;
1.Жеке жұмыс
2.Топтық жұмыс
3.Жұптық жұмыс
4.Көшбасшылықты анықтайтын тренинг ойыны
Дерек көздері:
қосымша материалдар, оқулық хрестоматиясы, ғаламтор.
Даналық ой
Әр ақынның тағдыры әр түрлі жағдайда қалыптасады.Тұқымы топыраққа түсіп,оңай өнім беретін де, талмай ізденіп,қиыншылықпен алыса жүріп шындық жолын табатын да ақындар болады.Сөйте жүріп олар өз тағдырын өзі жасайды. Сұлтанмахмұт осы соңғы жолмен жүрген ақын.Ол өз өмірін өзі, өз өлеңімен жасады. (С.Қирабаев)
Сөзмаржан
Біртуар-ерекше, қайталанбас
Ойлау деңг.
Түрткі
(сұрақ, тапсырма, жағдаят)
Мұғалімнің
іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ұйымдас
тыру кезеңі:
- Сыныпта кім жоқ?
-Кезекші кім?
1.Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
2. Жылулық шеңбері
Шеңберге тұрып, жақсы, жағымды сөздерді айту.
Сандар арқылы топқа бөліну.
Білу
C.Торайғыров кім, қандай еңбектері бар?
Мұқан молда Сұлтанмахмұттың ақындық жолды таңдауына игі әсерін тигізеді.Бұл туралы ақын өзінің «Секілді өмір қысқа жарты тұтам»деген алғашқы өлеңдерінің бірінде жазады.
Ол тағыда кімдерден дәріс алады,қандай еңбектері бар?
1908 жылы Баянауылдағы Әбдірахман молданың медресесінде екі үш жылдай оқиды. Нұрғали Бекбауов деген мұғалімнен сабақ алады.
Нұрғали Бекбауов деген мұғалімнен сабақ алады.
Топтың спикері белсенді оқушыларды түртіп отырады.Бағалау парағын толтырады.
Түсіну
.
. Көзі ауырып, дәрігерлер оқуға, жазуға рұқсат етпейді. Бұл аурудан оны қазақтан шыққан білгір дәрігер Әбубәкір Алдияров жазады. Сонан соң Троицкі маңындағы ауылдарда бала оқытады.
Күзде Троицкідегі “Айқап” журналында жауапты хатшы болып орналасып, «Өлең һәм айтушылар», «Ауырмай есімнен жаңылғаным», «Қазақ тіліндегі өлең кітаптары жайынан», «Қазақ ішінде оқу, оқыту жолы қалай?» т.б. әңгіме, мақалаларын осы журналда жариялайды.
10 минут уақыт беріледі.
Постер құрады, өз сөздерімен қорғайды.
Балалар бір –бірінің жұмыстарына баға береді.1-5 баллды айтады.
Балалардың жауаптарын тыңдау.
Мұғалімнің қосымша сұрақтарына жауап береді.
1) Жаңа сөздерді дәптерге жазып, бірнеше рет қайталайды.
Бағалау парағын толтырады.
Қолдану
Оқу іздеп Семейге барады, бірақ діттеген оқуына түсе алмайды.
Тарбағатайдағы Терісарық болысындағы Құрбан қажының ауылында бала оқытады.
Семейге келіп, одан Томскіге сапар шегеді. Сол қалада Әлімхан Ермековтер ашқан дайындық курсына түсіп, орысша білім алады. Қиыншылықта өмір сүреді. «Жұмасына екі рет «обед» етем, құр шай мен нан. Киім алғаным жоқ. «Киноматограф» вечерлерге бір мәрте барғаным жоқ. Күндіз-түні айналдырғаным ала қағаздың беті» - деп жазатыны осы тұс.
Ақын өлеңдерінде қазақтың шаруа жайы да мал баққан елдің тұрмыс-тіршіліктері де молынан жырланатындығын өлең ішінен тауып қағазға түсіру.
Ақпан төңкерісінен кейін Семейде құрылған Алаш партиясы мен Алашорда үкіметінің жұмыстарына қатынасып, “Алаш ұранын” жариялайды.
Сергіту сәті: А) C.Торайғыров туралы түсіндіру. (слайд арқылы) кітапта
308 бетті балалар оқиды.10 мин. уақыт беремін.
Б) «Өзіңді тексер» атты тапсырманы орындау.
-Ал, балалар сергіту сәтін өткіземін, әбден шаршаған боларсыздар.Орнымыздан тұрамыз,
21 мамырда аурудан қайтыс болды. Небары 27 жас өмір сүрген ақынның соңғы сөзі «Тым болмаса екі жыл тұра алмадым, іштегіні түгел жарыққа шығара алмай кетіп барамын» болған екен.
Балалар орындарынан тұрып, «Биле, биле» сергітуін жасайды.
1) Балалар, C.Торайғыров туралы айтады, талдайды, мысал келтіреді. Сұрақтарға жауап береді.
2) Берілген слайдты ашу, балалар C.Торайғыров туралы теріп оқиды.Түсіндіреді.
Белсенді оқушыларды бақылап отыру.
Бағалау парағына жазу.
Синтез /Жинақтау/
а) Бүгінгі сабақта орындаған тапсырмаларды ой елегінен өткізіп, нақты әңгімелерге сай кесте құру, ойларын жинақтап, түйін жасау.
Мәтінмен жұмыс жүргізу. 308-бет, таным дерек бойынша жұмыс жасау
Алғашқы поэмасы «Таныстыруда" Алашорда өкілдері: А. Байтұрсынов, М. Дулатовтарды елге таныстырып, оларды «бірі – күн, бірі – шолпан, бірі – ай» деп жазады, алаштықтардың қазақ халқының тәуелсіздігі жолындағы еңбектерін саралайды. Алаш өкілдерімен қоса, қазақтың көрнекті тұлғалары Абай мен Шәкәрімді ерекше атап көрсетеді. “Адасқан өмір”, «Кедей» поэмаларының негізгі сарыны қоғамдағы әділетсіздік себептерін ашу, теңдікті іздеу болып табылады. Ақын бұл жайларды қазақ ауылы шеңберінен шығып, капиталистік қоғамға тән мәселелер ретінде қозғайды.
Топтардың бірін –бірі бағалауы. Мұғалім өз бағасын жасайды.
Бағалау
«Гүл күлтелері» рефлексия
Әр гүлдің күлтелері таратылады.
Әр топтан бір – бір оқушы тұрып, рефлексияны оқып береді немесе мұғалімге тапсырады.
Рефлексияны қарау, қорытынды жасау.Үйге тапсырма ) C.Торайғыров туралы деректер жинау
Тексердім__________________
9-сынып қазақ әдебиетінен қысқа мерзімді жоспар
03.03.2014
Қазақ әдебиеті
45 минут
9-сынып
Сабақ тақырыбы:
1917-1956 жылдардағы қазақ әдебиеті
Жалпы мақсат:
Қазақ әдебиеті үшін тарихи оқиғаларға толы кезең екендігін түсіндіру.Қазақ елінің ұлттық болмысын, ерекшелігін көрсететін, тарихын, салт санасын, дәстүрін таңбалайтын ұлы туындылар туралы айту, балалар бойына патриоттық сезім ұялату. Қазақ халқын сауаттандыру, мәдениетін көтеру жолында көптеген еңбектер жазған тұлғалар туралы ойларын дамыту.
Сілтеме:
Нұсқаулық, Қазақ әдебиеті оқулығы,
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
АКТ пайдалана біледі. Топпен жұмыс жасай біледі. Өз бетімен жұмыс жасауға машықтанады. Әр түсінікке өз көзқарасын білдіреді. Оқушылар халықтың тарихи тұлғаларының еңбектерінің түрлерімен танысып, сөйлеу мәдениеті қалыптасып, сөздік қоры дамиды.
Негізгі идеялар:
Оқушыны өз бетімен ізденуге бағыттау. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
Сабақта қолданылатын материалдар:
Ақын жазушылардың еңбектерінің түрлері, суреттер, демонстрациялық материал, сызбалар, табиғи заттар, видеоролик, үнтаспа.
Оқыту әдістері:
Сын тұрғысынан ойлау, Топтық жұмыс, диалогтық оқыту
Жеке жұмыс
Топтық жұмыс
Жұптық жұмыс
Дерек көздері:
Ғаламтор, ақын жазушылардың еңбектерінің жинағы (тренинг)
Даналық ой
Қазақ халқын сауаттандыру, мәдениетін көтеру жолында С.Сейфуллин, М,Жұмабаев,Б.Майлин, І.Жансүгіров,М.Дулатұлы, Ш.Құдайбердіұлы,С.Дөнентаев,С.Торайғыров,М.Әуезов, Ғ.Мүсірепов,Ғ.Мұстафин. сынды ұлы тұлғалар ұрпаққа өшпес мұра қалдырған
Ойлау деңг.
Мақсат
Күтілетін нәтиже
Түрткі
(сұрақ, тапсырма, жағдаят)
Мұғалімнің
іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Білу
Қазақ әдебиеті үшін тарихи оқиғаларға толы кезең екендігін түсіндіру.Қазақ елінің ұлттық болмысын, ерекшелігін көрсететін, тарихын, салт санасын, дәстүрін таңбалайтын ұлы туындылар туралы айту, балалар бойына патриоттық сезім ұялату.
1.Ойға шабуыл: тренинг, топқа бөліну.
Халықтардың тарихына 1917 жылы болған Қазан төңкерісі өзгеріс енгізбей қоймады.Қатарынан болған көтерілістер халықты қажытып жіберді.
Әр түрлі түстер арқылы топтасады үш топқа бөліп алу
Тренинг:
1.Оқушылар берілген ақын жазушыларды кітаптың беттеріне орналастырады.
Смайликтермен бағалау
Түсіну
Әдебиеттегі көркем әдістің бірі сыншыл реализм екенін түсіндіру.
Әдебет теориясыннан алған білімдерін кеңейтеді.
1. Ақын жазушылардың еңбектерінің тәрбиелік мәнін талдату
2. Оқулықтағы тапсырмалар:
«Қарлы кесек ойыны»
Тарихтағылымын суреттеу нағыз қаламгердің ғана қолынан келеді.Шебер жазушы ғана тарихты көркем сөзге айналдырып, өшпес мұра қалдырады.
Әр оқушы үш топқа барып кітаптағы материалдардан түсінгендерін айтады
Топтың спикері белсенді оқушыларды түртіп отырады.Бағалау парағын толтырады.
Қолдану
Шығармашылық
қабілетін арттыру
Шығармашылық тапсырмаларды орындау арқылы алған білімдерін өмірде қолдана алатынын ұғады.
Әдебиеттегі сыншылдық бағытты дамытып,ақындық өнерді жетілдіруге қатысқан ақын жазушылар кімдер?
Қоғам көрінісі әдебиет болғандықтан,қоғамдағы өзгерістермен ауыс түйістер жазушылар шығармаларынан орын алды.
Ақындық өнерді жетілдіргендер С.Дөнентаев, М.Сералин,
С.Көбеев,
Б.Өтетілеуов, Т.Ізтілеуов т.б елеулі үлес қосты.
Бағалау парағын толтырады.
Талдау
Оқушылардың ойлау қабілетін,белсенділігін,құпия сақтауға бейімділігін мейірімділігін және алға қойған
мақсатын анықтау
Дәлелдеуге дағдыланады, демек, машықтанады.
1.Сәйкестендіру тесттері
«Қай топ көп біледі»
Тест құрастыру
Ақын жазушылардың еңбектерінен
1.Сәйкестендіру тестісіне жауап береді
Синтез/Жинақтау/
Бірінші орыс революциясынан кейін қазақ тілінде мерзімді баспасөз бен кітап шығару ісінің өрістеуі елдің әлеуметтік мәдени өміріндегі елеулі оқиға екенін түсінеді.
Суреттерге тақырып қойып суреттерді жапсырмалап жанына тарихтағы болған оқиғалар туралы жазады.
Топтық бағалаулар жасау, оны талқылау.
Бағалау
Ойын жинақтау дағдысын қалыптастыру, ізденімпаздыққа бағыттау.
Ойланып шешім қабылдайды, ізденуге жол табады.
Не білдім? Не қолымнан келеді? Мен үшін жаңалық
Маған қажетті... стратегияларымен таныстыра отырып, осы күнгі сабаққа кері байланыс жасаймын
Үйге тапсырма жазады.Берілген мәтіннің тірек конспектісін жасайды.Қазақ әдебиетіне қысқаша сипаттама береді.
Бағалау парағына жазу.
Тексердім__________________
9-сынып қазақ әдебиетінен қысқа мерзімді жоспар
20-24.02.2015
Қазақ әдебиеті
45 минут
9-сынып
Сабақ тақырыбы:
XX ғасырдағы қазақ әдебиеті
Жалпы мақсат:
Қазақ әдебиеті үшін тарихи оқиғаларға толы кезең екендігін түсіндіру.Қазақ елінің ұлттық болмысын, ерекшелігін көрсететін, тарихын, салт санасын, дәстүрін таңбалайтын ұлы туындылар туралы айту, балалар бойына патриоттық сезім ұялату.
Сілтеме:
Нұсқаулық, Қазақ әдебиеті оқулығы,
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
АКТ пайдалана біледі. Топпен жұмыс жасай біледі. Өз бетімен жұмыс жасауға машықтанады. Әр түсінікке өз көзқарасын білдіреді. Оқушылар халықтың зар заман кезеңінде өмір сүріп,езгіге түскен қазақ халқының тағдыры мен мұң-зарын жырлаған ақындар шоғырымен танысады, сөйлеу мәдениеті қалыптасып, сөздік қоры дамиды.
Негізгі идеялар:
Оқушыны өз бетімен ізденуге бағыттау. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
Сабақта қолданылатын материалдар:
Ақын жазушылардың кітаптары, суреттер, демонстрациялық материал, сызбалар, табиғи заттар, видеоролик, үнтаспа.
Оқыту әдістері:
Сын тұрғысынан ойлау, Топтық жұмыс, диалогтық оқыту
Жеке жұмыс
Топтық жұмыс
Жұптық жұмыс
Дерек көздері:
Ғаламтор, қазақ халқының тағдыры мен мұң-зарын жырлаған ақындар шоғырының жинағы (тренинг)
Сөз маржан
Рухани сілкініс-адамның ой санасы мен ішкі жан дүниесінің серпілуі.
Ұлттық идея-әр ұлттың тек өзіне тән ерекшелігін көрсететін ұғым.
Алаш-1)қазақ тайпаларының ең алғаш қауым болып біріккен одағы; 2)ел жұрт, қауым,көпшілік; 3)қазақ зиялыларының алғашқы саяси партиясы.
Ойлау деңг.
Мақсат
Түрткі
(сұрақ, тапсырма, жағдаят)
Мұғалімнің
іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Білу
Қазақ әдебиеті үшін тарихи оқиғаларға толы кезең екендігін түсіндіру.Қазақ елінің ұлттық болмысын, ерекшелігін көрсететін, тарихын, салт санасын, дәстүрін таңбалайтын ұлы туындылар туралы айту, балалар бойына патриоттық сезім ұялату.
1.Ойға шабуыл: тренинг, топқа бөліну.
«Сіз кітапсыз» Әр бетке XIX – XX ғасырдағы тарихи оқиғаларды жазып қою.
Қазақ әдебиеті тарихының ең бір мазмұны бай кезеңі қай ғасыр
Әр түрлі түстер арқылы топтасады үш топқа бөліп алу
Тренинг:
1.Оқушылар берілген тапсырмалардың жауаптарын кітаптың беттеріне орналастырады.
Смайликтермен топқа бөліну.
Түсіну
XX ғасырдың басынан бастап, Ресей өзінің отарлау саясатын қатайтып,жеделдете түседі.
1. Қазақ әдебиетінің даму тарихында XX ғасырдың екінші жартысында туған демократиялық-ағартушылық әдебиеттің орны қандай.
2. Оқулықтағы тапсырмалар:
«Қарлы кесек ойыны»
1.Бұл әдебиеттің өкілдері Ә.Бөкейхан, А.Байтұрсынұлы, М.Дулатұлы
2.Мәтін бойынша тақырыбын топқа бөліп оқушыларға бөліп беріп оқыту
Әр оқушы екі топқа барып кітаптағы материалдардан түсінгендерін айтады
Топтың спикері белсенді оқушыларды түртіп отырады.Бағалау парағын толтырады.
Қолдану
Шығармашылық
қабілетін арттыру
а) Айтыс ақындарын атаңдар
б) Езгіге түскен қазақ халқының тағдыры мен мұң –зарын жырлаған ақындар шоғырын ата?.
