Сабақ Тақырыбы: «Кеңсе тауарлар дүкенінде»

Оқушылар «Күз» мәтінін іштей оқып, суреттердің орнына тиісті сөздерді қойып шығады. Қолдарына қалам мен қағаз алады. Әрбір оқушы мәтінге сұрақ жазып, парақты бүктеп, оны жүргізушіге береді. Бірақ мұның алдында мәтінді тағы бір рет жылдам оқып шығады. Сосын жүргізушіден кез келген парақты алып, жауабын ойластырады. Енді оқушылар жауаптарын өзара талдап, мәтіндегі тәртібі бойынша түзетеді. Осы түзетілген тәртіппен олар мәтінді әңгімелеп, соңынан оны жауап үлгісімен салыстырады. Әңгімелеуге кіріседі. Жүргізуші ең белсенді ойыншыны анықтайды.

Сары алтындай сары күз,

Қамбадағы дәніміз.

Шелек-шелек балымыз,

Ағыл-тегіл ағымыз.

Жаздай күткен бәріміз

Сары алтындай сары күз.

Алтын ұя-мектепте

Сабақ бастар шағымыз.

(Мұзафар Әлімбаев)

VIII. 3-тапсырманы орындау. Сөйлемдерді дұрыс құрау. Пайындыққа 5 минут уақыт беріледі. Содан кейін бір-бірін жауап үлгісі бойынша тексереді.

Жауап үлгісі

1. 
   Күзде күн қысқарады, түн ұзарады.
   
2. 
   Күзде құстар жылы жаққа ұшады.
   
3. 
   Күздігүні диқаншылар егін жинайды.
   
4. 
   Бақтарда жеміс-жидек піседі.
   
5. 
   Жиі-жиі жаңбыр жауады.
   
6. 
   Күз айлары-жылдың ең бір ғажайып айлары,
   

Қаптау, үздіксіз, егін, жаңбыр, ерекше, қайнау, құстар, жапырақ, түс, гүрілдеу, естілу, қызу, еңбек.

11. 
    Осы сөздердің мағыналарын түсіндіру, аудару.
    
12. 
    Дұрыс айтуға дағдыландыру:
    

• 
  мұғалім сөздерді мәнерлеп оқиды;
  
• 
  оқушылар мұғалімнен кейін сөздерді дауыстап оқиды;
  
• 
  тізбекпен оқиды.
  

13. 
    Жаңа сөздермен сөз тіркестерін құрау.
    

14. 
    Жаңа сөздерді сөздік дәптерге жазу.
    
15. 
    Сөз тіркестерімен сөйлемдер құрау (3-тапсырманы орындау).
    

Сынып оқушыларын 4 топқа бөліп, А,Б,В,Г деген 4 үстелге отырғызамыз. Әр үстел өз тапсырмасын алады. Дайындыққа 6 минут уақыт беріледі. Оқушылар дайындап болған соң, I тур басталады. Оқушылар әрқайсысы үстелдеріне отырып жауап береді де, қолдарына берілген жүру бағыты парағына өзіне ұнаған жауаптың нөмірін белгілейді. Яғни әр оқушы «жүру бағыты» парағы мен оның номіріне сәйкес үстелінің нөмірі жазылған парақты үстелісіне тағып алады. Әрі қарай II турда оқушылар «жүру бағыты» парағында көрсетілген үстелге барып, реті бойынша сөйлейді. Осылай 3 турда 3 үстелге отырып, жауап беріп, тыңдап шығады.

Мәтіндердің мазмұнын айтуға дайындалады. 4 топ ең алдымен аударады, содан кейін мазмұнын айтуға дайындалады.

1. 
   Күзде ауа райы қандай болады? Күз айларын атаңдар.
   
2. 
   Ағаш жапырақтарының түсі қандай болады?
   
3. 
   Күзде құстар қайда ұшады?
   
4. 
   Күзде нелер піседі?
   

1. 
   Осы сөздердің мағыналарын түсіндіру, аудару.
   
2. 
   Дұрыс айтуға дағдыландыру:
   

• 
  мұғалім сөздерді мәнерлеп оқиды;
  
• 
  оқушылар мұғалімнен кейін сөздерді дауыстап оқиды;
  
• 
  тізбекпен оқиды.
  

3. 
   Жаңа сөздермен сөз тіркестерін құрау.
   

4. 
   Жаңа сөздерді сөздік дәптерге жазу.
   

Сыныпты бірнеше топқа бөлу. әр топ тапсырманы өз бетінше дайындайды. Дайындыққа 4 минут уақыт беріледі. Әр топтан бір өкіл шығып әңгімелейді.

Ауа райы туралы берілген болжамды оқу. Осы үлгі бойынша ертеңгі ауа райы туралы болжам жасау.

Бүгін Алматыда ауа райы салқын болады. Ауаның температурасы күндіз 7 градус жылы, түнде 2 градус суық болады. Кешке жақын тұман түседі. Жаңбыр жаууы ықпимал.

• 
  Бүгін ауа райы қандай?
  
• 
  Бүгін күн салқын.
  
• 
  Жауын жауа ма?
  
• 
  Ертең қар жауады деді.
  
• 
  Аспанда бұлт бар ма?
  
• 
  Бүгін аспан ашық, жауын-шашын болмайды.
  
• 
  Ауаның темпиратурасы қандай?
  
• 
  Бүгін күндіз 12 градус жылы, кешке 2 градус суық болады.
  

Сыныпты үш топқа бөлу. Әр топ өз тапсырмасын алады. Дайындыққа 4 минут уақыт беріледі. Содан кейін жауап үлгісі бойынша бір-бірінің тапсырмасын тексереді.

I топ: нөсер

II топ: жәшік

III топ: басқыш


Жауап үлгісі

I топ

Нөсер, нө-сер-екі буынды, 1-ашық, 2-бітеу буындар.

н-дауыссыз, үнді;

ө-дауысты, еріндік, ашық, жіңішке;

с- дауыссыз, қатаң;

е- дауысты, езулік, ашық, жіңішке;

р- дауыссыз, үнді.

Сөзде 5 әріп, 5 дыбыс бар.

Басқыш, бас-қыш- 2 буынды, 1,2-бітеу буындар.

б-дауыссыз, ұян;

а-дауысты, езулік, ашық, жуан;

с- дауыссыз, қатаң;

қ- дауыссыз, қатаң;

ы-дауысты, езулік, қысаң, жуан;

ш- дауыссыз, қатаң.

Сөзде 5 әріп, 5 дыбыс бар.
V. Сөздік жұмыс.

Тожікелесу- поспорить Үйеңкі- клен

Қайың- береза Қарағай- сосна

Жоке- липа Шырша- ель

Ырғай- бузина черная Ине- иголка

1. 
   Осы сөздердің мағыналарын түсіндіру, аудару.
   
2. 
   Дұрыс айтуға дағдыландыру:
   

• 
  мұғалім сөздерді мәнерлеп оқиды;
  
• 
  оқушылар мұғалімнен кейін сөздерді дауыстап оқиды;
  
• 
  тізбекпен оқиды.
  

3. 
   Жаңа сөздермен сөз тіркестерін құрау.
   

4. 
   Жаңа сөздерді сөздік дәптерге жазу.
   

Жаңылтпаштарды жаттау.

1. 
   Тары ақта, 2. Лаула, алау, лаула,
   

2. 
   Көкбазарда күзде бәрі бар,
   

а) «Күзгі суретші» мәтіні бойынша «Даналық ағашы» ойыны.

Ойынның шарты:

Оқушыларр мәтінді жылдам, бірақ мұқият оқып шығуы тиіс. Енді әрқайсысы мәтін бойынша бір сұрақ құрап қағазға жазады. Жүргізушының қолында сандықша болуы тиіс, соған оқушылар кезегімен өз сұрақтарын салады. Мәтінді тағы ьір рет жылдам оқып шығу керек. Әр оқушы сандықшадан сұрақ жазылған қағаз алып, дауыстап неғұрлым толық жауап беруі тиіс.

ә) Мәтін бойынша «Шеңбер бойымен әңгімелеу» ойыны

Ойынның шарты:

Оқушылар мәтінді тағы бір рет мұқият оқып шығады. Шеңбер бойымен отырады. Ортада жүргізуші көзін жұмып, кез келген ойыншыны нұсқайды. Мәтінді ойдан жаңғыртуды сол бастайды. Бұдан әрі сағат тілінің бағытымен әрқайсысы мәтіннің бір сөйлемін айта береді. Соңына дейін солай жүреді.
IX. Деңгейлік тапсырманы орындау.

Жауап үлгісі III деңгей Қаптау, ерекше, егін даласы, қайнау, үздіксіз, мағына, шық, төгілу, күшею, қырау, тоңазыту, дән, қолшатыр, нөсер, басқыш, жәшік, қараңғылық, тәжікелесу, қайың, ырғай, үйеңкі, қарағай, шырша, ине. II деңгей 1. Шалшық, қолшатыр, етік, суға түскен күшік, нөсер, басқыш, қараңғылық, қоңыр күз, мол астық, жомарт.

қараңғылық,

Жауап үлгісі: Күз айлары: қыркүйек, қазан, қараша. Қүздігүні ауа райы бұзылады. Күзде жиі-жиі жаңбыр жауады. Суық жел соғады. Бау-бақшада жаміс, жидек, көкөністер піседі. Диқаншыларегін жинайды.

5-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Нәтиже сабақ.

I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Сабақтың мақсатын, барысын айту.

III. Тест жазу.

1. 
   Жаңылтпашты аяқтаңдар.
   

2. 
   Сөздерді аударыңдар
   

Ерекше Скучиваться

Шық лестница

Басқыш роса

3. 
   Сөйлемді дұрыс құраңдар.
   

4. 
   Көп нүктенің орнына керекті етістікті жазыңдар.
   

а) жинайды ә) болмайды б) ұшады

5. 
   Сөйлемде сөздер бір-бірімен грамматикалық байланыста қолданылады. Дұрыс па?
   

6. Сұраққа дұрыс жауап беріңдер.

Күзде құстар қайда ұшады?

а) желге ә) үйге б) жылы жаққа

6. 
   Жақша ішіндегі сөздерді дұрыс аударыңдар.
   

а) құбылмалы ә) бұлтты б) жылы

7. 
   Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді жазыңдар.
   

а) і,і,у ә) і,і,ү б)і,і,ұ

Мұғалім тақтада берілген сызбалар бойынша граматикалық тақырыпты тусіндіреді. Оқушылар осы сызбаларды дәптерлеріне көшіріп жазады. Мұғалім грамматикалық тақырып бойынша сұрақтар қояды, оқушылар сұрақтарға жауап береді.

СЕПТІКТЕР

Атау

Барыс -ға, -ге, -қа, ке

Табыс -ны, -ні, -ды, -ді, -ты, -ті

Жатыс -да, -де, -та, -те

Шығыс -нан, -нен, -дан, -ден, -тан, -тен

Көмектес -мен, -бен, -пен

А.с. кім? не? сағат

І.с. кімнің? ненің? сағат+тың

Б.с. кімге? неге? қайда? сағат+қа

Т.с. кімді? нені? сағат+ты

Ж.с. кімде? неде? қайда? сағат+та

Ш.с. кімнен? неден? сағат+тан

1. 
   Осы сөздердің мағыналарын түсіндіру, аудару№
   
2. 
   Дұрыс айтуға дағдыландыру:
   

• 
  мұгалім сөздерді мәнерлеп оқиды;
  
• 
  оқушылар мұғалімнен кейін сөздерді дауыстап оқиды;
  
• 
  тізбекпен оқиды.
  

3. 
   Жаңа сөздермен сөз тіркестерін құрау.
   

4. 
   Сөйлемдерді құрау.
   
5. 
   Жаңа сөздерді сөздік даптерге жазу№
   

а) Окушылар тақтадағы сызбаға қарап, жаңа тақырыпты мұқият тындайды. Сызбаны дәптерлеріне көшіріп жазады.

ә) Содан кейін оқулықта берілген «Күнпарақ туралы қысқаша мәлімет» мәтіңімен жұмыс. Оқушылар мәтінді іштей бір рет оқиды.

б) Мәтін бойынша «Шенбер бойынмен әңгімелеу» ойыны.

Окушылар мәтінді оқып болғаннан соң, мұғалім оқушылардан кітаптарын жауып, дәптерлеріне осы мәтіннің негізгі мазмұнын қамтитын 10 сөз жазуларын талап етеді. Содан кейін мұгалім өзі алдын ала дайындаған түйінді сөздермен таныстырады. Осы түпнұсқамен сәйкес келген сөздерді көп болса, сол жеңімпаз деп танылады.

І топ «А тапсырманы» орындайды.

ІІ топ «Ә тапсырманы» орындайды.

ІІІ топ «Б тапсырманы» орындайды.

Дайындыққа 3 минут уақыт беріледі. Содан соң әр топ өз тапсырмасын даустап оқиды. Басқалары оқулыққа қарап, тексеріп отырады.

X. Бекіту. 4-тапсырманы орындау. Сыныптағы окушылар екі-екіден отырады. Дайындыққа 5 минут уақыт беріледі. Содан соң оқушылар бір-бірінің тапсырмасын жауап үлгісі бойынша тексереді.

Жауап үлгісі

Күнпараққа ай аттары, күндер, апта атаулары, мереке күндер кіреді.

Күнпарақ 365 күннен тұрады. Бір жылда он екі ай бар. Бір аптада жеті күн бар. Сен мектепке қашан барасың? Мен өз анамды жақсы көремін.
XI.Үй тапсырмасы. Сөздерді жаттау. 3- тапсырманы орындау.


2-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Сағат неше?

І. Ұйымдастыру кезені.

ІІ. Үй тапсырмасын тепсеру.

ІІІ. Сабақтың мақсатын? Барысын айту.

ІV. Сөздік жұмыс.
бұзу- портить, разрушать сотқар – драчун

согу – бить дөрекі – грубый

дүрліктіру - будорожить желіктіру - возбуждать

ерегісу – спорить, препираться кегі - месть

есе - раз басыну – относиться пренебрежительно

1. 
   осы сөздердің мағыналарын түсіндіру, аудару.
   
2. 
   Дұрыс айтуга дағдыландыру:
   

• 
  мұғалім сөздерді мәнерлеп оқиды
  
• 
  оқушылар мұғалімнен кейін сөздерді дауыстап оқиды
  
• 
  тізбекпен оқиды.
  

3. 
   Жаңа сөздерді сөздік дәптерге жазу.
   

а) 1- тапсырманы орындау. Сағатты дұрыс айтуға жаттығу.

ә) 2- тапсырманы орындау.

Жауап үлгісі

Тоғызға он минут қалды, бестен бес минут кетті, сағат тұра он екі, екіден бес минут кетті, бір жарым, оңға жиырма минут қалды.

Көп нуктенің орнына тиісті септіктерді жазып, жақшы ішінде берілген сурақтарды қазақ тіліне аудару. Өленді мәнерлеп оқу.