Сабақ тақырыбы С. Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс

8.2В Отарлау және ұлт-азаттық күрес

8.3.1.7 батырлардың ұлт-азаттық күрестегі  рөліне баға беру

Сырым Датұлы көтерілісінің себеп-салдарын анықтап, біледі;

Қолдану:

Кескін картада Сырым Датұлы  көтерілісінің аумағын, негізгі оқиғалар болған жерлерді белгілейді;

Сыни ойлау мен талдап, бағалау:

Сырым Датұлы бастаған Кіші жүз қазақтарының ұлт-азаттық күресіне 3 дәлел келтіре алады;

Сырым Датұлының  көтерілістегі жетекші роліне баға береді

Отар, отаршылдық, казак, губернатор, әкімшілік басқару, шекара шебі, бекіністер шебі, ұлт-азаттық қозғалыс.

Диалогқа/жазылымға қажетті  тіркестер

С.Датұлы бастаған көтеріліс ұлт-азаттық қозғалыс деп аталуының себебі...

С.Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың себептері....

С.Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың тарихи маңызы...

С.Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың қысқа мерзімді/ орта мерзімді/ ұзақ мерзімді нәтижелері.....

Оқушыларды шығармашылық пен сыни тұрғысынан ойлауға үйрету, өзгелердің көзқарасына құрметпен қарау мен достық қарым-қатынасты орнату.

Қазақ әдебиеті пәнінен Сырым батырдың шешендік өнері туралы туралы білімдері толықтырылады.

10 минут

2. Сыныпты топқа бөлу (ру аттары жазылған қағаз қиындылары беріліп, сол арқылы «Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз» деп үш топқа бөлінеді.)

3. Үй тапсырмасын сұрау:

Алдыңғы білім «Кім жылдам» әдісі . 

- Ресей империясының отаршылдық саясатының себептері мен мақсаты қандай болды?

- ХҮІІІ ғ қазақтар Орынбордан бөлек қандай қамалдар мен шептерде сауда  саттық жасады?

- Неліктен Ресей ХҮІІІ ғ екінші жартысында қазақ жерін отарлауға асықты?

- Ресей империясын отарлаудың қандай әдістерін ұстанды?

- Неліктен қазақтарда хандық билік әлсірей бастады?

- «Ақсақалдар кеңесі», «Билер соты» деп аталатын басшылық органдарды құруды отаршылдар неге қолдады деп ойлайсыздар?

ҚБ «Бас бармақ» әдісі

  Ой шақыру, тақырыпқа шығу

«Болжау әдісі»

Оқушылар суреттерді түрлі ретте қоя алады, тапсырманың басты мақсаты: көтеріліс себебін анықтайды. Берілген суреттер арқылы тақырыптың идеясын ашады.

 Оқушылар патша өкіметінің осы кезеңге дейін жүргізген отаршылдық саясатын еске түсіреді, мысалдар келтіреді.

-Сіздердің келтірген мысалдарыңызға қарай қарапайым халық бұқарасы наразылық ретінде қандай іс-әрекетке баруы мүмкін?

-Жалпы адамдар өздерінің наразылығын қалай көрсетеді? 

Ұлт- азаттық қозғалыс ұғымына анықтама беріледі.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаттары хабарланады.

Сыныппен төмендегі терминология түсініктерін  талқылау ұйымдастырылады.

Жаңа тақырып басталмас бұрын жаңа ұғымдардың мағынасын оқушылар түсініп алуы үшін «Қос жазба күнделігі» әдісі ұйымдастырылады. Жаңа ұғымдар мен оның  мағынасы  карточкалар есебінде қиылып, таратылған қағазға жазылады. Оқушылар жұптасып тапсырмаларды орындайды.

Пәндік лексика мен терминология:

1. Отар, отарлау, отаршылдық (ішкі, сыртқы)сөздеріне түсінік береді;

2. Ұлт азаттық қозғалыс ұғымын түсінеді

ҚБ «+», «-» қызықты әдісі арқылы бағаланады

Қазақстан Республикасының туы бейнеленген жалауша беру арқылы бағалаймын

ҚБ «Үш жұлдыз»

Жақсы жауап берген оқушыға - жасыл түс 

Орташа жауап берген оқушыға – сары  түс

Толық  емес  жауап берген оқушыға - қызыл түс

Қазақстан Республикасының туы бейнеленген жалауша беру арқылы бағалаймын

Қазақстан тарихы 8 сынып Алматы: «Атамұра», 2012 ж.,

15 минут

Бейнематериал тыңдалады

«Кластер әдісі» ойлан, жұптас бөліс Суретпен жұмыс

  Суретке аналитикалық талдау жасаңыз.

Сырым Датұлы кім?

Дескриптор: Білім алушы

ü  суреттегі тұлғаны анықтайды;

ü  оқиғаларға қатысты тарихи тұлғаның рөлін ашады;

Қазақстан Республикасының туы бейнеленген жалауша беру арқылы бағалаймын

«Сыни ойлау мен талдау»  дағдысына негізделген  дерекпен жұмыс тапсырмасы

«Қарлы кесек» ойыны

Зерттеу және талдау.

Оқушылар мәтінмен танысқаннан (бейнематериал) кейін, қайталанбайтын тапсырмаларды (кестені) орындайды. Сырым Датұлы көтерілісін себебі мен салдарын, көтеріліс барысындағы маңызды оқиғаларды анықтайды. Оқушылар тапсырманы аяқтағаннан кейін, өздерінің нұсқаларын деректер келтіре отырып, дәлелдейді.

1. Көтеріліс мерзімі

2. Көтерілістің себептері

3. Көтерілістің қозғаушы күші

4. Көтерілістің барысы(негізгі оқиғалар) -1-2 дәлел

5. Көтерілістің салдары- 1-2 дәлел

6. Көтерілістің нәтижесі – 1-2 дәлел

7. Көтерілістің тарихи маңызы – 1-2 дәлел

• Дескриптор Оқушы

v  Деректі пайдалана отырып кем дегенде 1-2 дәлел анықтайды;

v  Топ болып қайталанбайтын 7 тапсырмаларды орындай алады;

v  Уақытты тиімді пайдаланады

ҚБ «Үш жұлдыз»

Жақсы жауап берген оқушыға - жасыл түс 

Орташа жауап берген оқушыға – сары  түс

Толық  емес  жауап берген оқушыға - қызыл түс

Қазақстан Республикасының туы бейнеленген жалауша беру арқылы бағалаймын

8 сынып. Қазақстан тарихы., Атамұра, 2012.

Қабылдинов З.Е.

8 сынып. Қазақстан тарихы. Хрестоматия. Атамұра, 2012.

Сырым батыр (KZ). Деректі фильмі.

http://e-history.kz/kz/video/view/117#scontent

Қазақ ұлт-азаттық қозғалысы. – Алматы, 2007. Т.1

Мәтін

Оқушылар кескін картаға көтерілістің аумағын, негізгі оқиғалар болған жерлерді белгілейді.

Дескриптор: оқушы

Негізгі оқиғалар болған жерлерді анықтайды

Қазақстан Республикасының туы бейнеленген жалауша беру арқылы бағалаймын

кескін кар– 9 бет

10 минут

3-Тапсырма

«ПОПС формуласы» арқылы Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалысқа тарихи баға беріңіздер

«Менің ойымша ...» 

«Себебі, мен оны былай түсіндіремін...» 

«Оны мен мына мысалдармен, фактілермен дәлелдей аламын...» 

Дескриптор: 

Ø  Берілген тапсырма  бойынша өз ойын айтады

Ø  Берілген тапсырма бойынша түсіндіреді

Ø  Берілген тапсырманы фактілермен дәлелдейді

ҚБ «Үш жұлдыз»

Жақсы жауап берген оқушыға - жасыл түс 

Орташа жауап берген оқушыға – сары  түс

Толық  емес  жауап берген оқушыға - қызыл түс

Қазақстан Республикасының туы бейнеленген жалауша беру арқылы бағалаймын

5 минут

Ақ қағазға сол қолымызды бастырып сызамыз, әр саусақ белгілі бір тұжырымды ойды нақтылайды.

1.Бас бармақ-басты мәселе. Бүгінгі сабақта ең құнды мәселе қандай болды.

2.Балалы үйрек – бірлесу. Мен топта қалай жұмыс жасадым, кімге көмектестім, кімге риза болдым?

3.Ортан терек – ойлау. Мен бүгінгі сабақтан қандай білім мен тәжірибе алдым.

4.Шылдыр шүмек – шынайылық. Сабақ маған ұнады ма, неліктен?

5.Кішкентай бөбек – көңіл-күй ахуалы. Мен сабақта өзімді қалай сезіндім?

Дәйекті дәлелдерге ғана негізделген қорытындыға жетудің мағынасының мәні, сыныптағы қабілеті төмен оқушы дәлелдерге негізделе отырып кем дегенде өзін ойын білдіре алады, ал қабілеті жоғары оқушы тәуелсіз, негізгі жауап береді. 

Талқылауды бақылауда оқушылардың жалпы отаршылдық саясаттың нәтижесін түсінудің деңгейін бағалау

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал етеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?