|
География
|
|
|
7ә - сынып
|
Сабақ тақырыбы:
|
Солтүстік Американың халқы және саяси картасы,АҚШ
|
Жалпы мақсат:
|
Оқушыларға Солтүстік Американың халқы және саяси картасы туралы, 16 ғасырдан бастау алған Американы жаулап алу нәтижесінде қазіргі АҚШ та сол кездегі үндіс тайпаларының ұрпақтары бар екенін айта отырып сыни ойлау арқылы топтық,жұптық,жеке тапсырмаларды орындатуға баулу,бағалау критерилерін жүзеге асырту.
|
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
|
Оқушылар солтүстік Америка материгінің қазіргі кездегі халқының саны жөнінен алдыңғы орында тұрғанын,АҚШ халқы нәсілдік және ұлттық айырмашылықтарына қарамастан –америкалықтар деген жалпы атпен аталатынын оқулықпен,қосымша интернет мәліметтерімен жұмыс жасай отырып біледі,картадан АҚШ елін тауып бере алады.
|
Негізгі идеялар:
|
Солтүстік Америка — батыс жарты шардағы құрлық.
|
Сабақта қолданылатын материалдар:
|
Электронды оқулық , презентация, атлас, глобус, плакат, стикерлер, оқулық,
|
Оқыту әдістері:
|
Жаңа әдістер
АКТ
СТО
Оқыту үшін бағалау
|
Білім шеңбері , тест , сұрақ-жауап, ой шақыру , пікір айту, диалог, шығармашылықпен жұмыс жасау
|
Орындалатын тапсырмалар
|
Психологиялық ахуал туғызу
|
Тренинг « Жылы лебіз »
|
х
Сабақтың барысы
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
Ұйымдастыру бөлімі.
|
Амандасу, сабаққа
дайындықтарын тексеру.Оқушыларды топқа бөлу.
« Жылы лебіз »тренингін жүргізу.
Мұғалімнің іс-әрекеті,бағалау парағын тарату,әр кезең сайын топ басшылары бағалайды.
|
Амандасу.Сабаққа даярлану.
|
Мадақтау жарайсыңдар.
|
Білу
|
« Білім шеңбері »
1-топ « Сәйкестендіру » кестесін толтыру
2- топ Географиялық диктант
3- топ « Семантикалық карта » толтыру.
|
Үй тапсырмасы бойынша бір – біріне сұрақтар қояды.
Топ бойынша орындайды
|
Бас бармақ арқылы бағалау.
|
Түсіну
Қолдану
Сергіту сәті
|
« Ой шақыру » сратегиясы
Жұмбақ жасыру.
Мен өзім үш бұрышқа ұқсас жермін
Қазір де әл-ауқатты бірнеше елмін.
АҚШ бар, Канада бар, Мексика бар,
Даңқымен таң қалдырған барлық елдің,
Тауларым бар Кордильер мен Аппалачтай,
Маккензи, Миссисипи суым қандай!
Виннипег, Ұлы көлдер, тұзды көлім,
Тамаша көрген адам таң қалғандай.
Солтүстік Америка
Жаңа сабақты бастамас бұрын АҚШ туралы фото суреттер көрсету жаңа сабақты талқылау дағдыларын дамыту. Солтүстік Америка ,АҚШ елдері туралы мәлімет беріп өту,АҚШ-тың туы,Х.Колумб портреті,ақ үй резиденциясы
Электронды оқулықты пайдаланып Солтүстік Американың халқы мен елдері туралы білім беру.
3.Мағынаны ашу
Мәтінмен жұмыс
1-топ Солтүстік Американың байырғы халқы .
2- топ Америка Құрама Штаттары.
3- топ Солтүстік Американың халқы мен елдері.
« Би қимылдарын қайталау »
|
Топтық және жұптық жұмыс
.
қосымша ізденіс материалдары
Топ бойынша сыни тұрғыдан ойлана отырып таныстырылым жасайды,топ бойынша қорғайды.
|
«Фейрверк жасау »
|
Талдау
|
Глоссарий: бүгінгі сабақта кездескен жаңа ұғымдар мен терминдерді анықтап мағлұмат беру (караибтар,эскимостар,диснейленд т.б)
|
Топтық жұмыс
Топпен жұмыс жасайды
|
Мадақтау
Бас бармақ арқылы
|
Жинақтау
|
Аты – жөні :
1.Солтүстік Америка материгінің ауданы:
24,2 млн. км.²
53,3 млн. км.²
18,3 млн. км.²
30,3 млн. км.²
2 Cолтүстік Американың байырғы халқы.
ағылшындар,немістер
метистер, самболар
негрлер,үндістер
үндістер,эскимостар
3.Солтүстік Американың батысындағы шеткі нүктесі?
Марьято м.
Мерчисон м.
Принц Уэльс м.
Сент–Чарльз м.
4. Латын Америка қандай тілде сөйлейді
испан,польша?
испан,украйн
испан,француз
испан,португал
5. Солтүстік Американың ең биік нүктесі?
Джомолунгма
Мак–Кинли
Аконкагуа
Жеңіс шыңы
6. АҚШ тұңғыш ұлттық паркі
Аконкагуа
Джомолунгма
Йеллоустон
Колорадо
7. Солтүстік Америкадағы үшкір шыңдар тізбегінен
тұратын тау жоталарын не деп атайды?
Прерий
Самбо
Терая
Сьерра
8. Солтүстік Америкадағы биік шөптерден тұратын
далаларды не деп атайды?
Прерий
Сьерра
Терая
Самбо
9. . «Автомобильдер астанасы» деп аталатын қала
Сиэтл
Вашингтон
Детройт
Чикаго
10. Арктикалық шөл зонасында мұз басу дәуірінен қалған
қандай өсімдік тіршілік етеді?
Қодас
Тур
Қойөгіз
Піл
|
Жеке жұмыс жасау.
|
Жұптасып жұмыстарын тексереді
|
Бағалау
|
8 -10 + “5”
6-7 + “4”
1-5 + “3”
|
Топтарды бағалау сыни пікірлер айтады
|
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
өзін –өзі бағалау, топтарды бағалау
|
ҮІ. Үйге тапсырма
|
Солтүстік Американың халқы және саяси картасы,АҚШ
|
АҚШ- тың өсімдіктер дүниесі туралы мәлімет жинау
|
Қорытынды.
|
Кері байланыс жасау
|
|
Оқушылар сабақ бойынша кері байланыс жазады.
|
Сабақтың тақырыбы: «Солтүстік Америка материгі»
Тақырыбы :
Мақсаты:
|
Солтүстік Американың халқы және саяси картасы,АҚШ
|
Күтілетін нәтижесі
|
|
Қолданылатын әдіс-тәсілдер
|
Топтық таныстырылым,кесте мен картамен жұптық,топтық жұмыстар,венн диограммасы
Серіппілген сауалдар ,АКТ, постер құру әдісі
|
Қоланыланы ресурстар
|
оқулық, маркер,үлестірмелі қағаздар, 6 сынып Атлас, дүниежүзінің саяси картасы,стикерлер
|
Ұйымдастыру кезеңі
|
Шаттық шеңберін құру(бір –біріне алғыс айту),
оқушыларды 3 топқа бөлу
|
Оқушылардың мұндағы мақсаты бір-біріне көңіл күй сыйлау,топқа бөліну.
|
Сабақ кезеңдері
|
Тапсырма
|
Мұғалімнің іс-әрекеті,бағалау парағын тарату,әр кезең сайын оқушы өзін бағалау
|
Оқушылардың іс-әрекеті
|
« Ой
қозғау »
|
АКТ- тыңдау, АҚШ туралы фото суреттер
|
жаңа сабақты бастамас бұрын АҚШ туралы фото суреттер көрсету жаңа сабақты талқылау дағдыларын дамыту. Солтүстік Америка ,АҚШ елдері туралы мәлімет беріп өту,АҚШ-тың туы,Х.Колумб портреті,ақ үй резиденциясы суреттерін көрсете отырып Көшбасшылық жасату арқылы мәліметпен таныстырып шығу 1.Оқушылар берілген тапсырманы орындап, өз ойларын ашық айтып, сыни тұрғыдан ойлана отырып жауап беруге тырысады.
|
Оқушылардың мұндағы мақсаты үй тапсырмасын еске түсіріп, қойған сұрақтарына жауап алу.Берілген сұрақтарға жауап беріп, өз ой-пікірлерімен санаса білу
Топпен жұмыс жасау
|
«Мағынаны ажырату »
Негізгі бөлім
Сергіту сәті
|
Тұжырым кестесін құру әдісі
Үш сұрақ қою әдісі
|
Екі топтың оқушыларына жаңа тақырыпты бөліп беру.Тақырыппен танысып шығуға 5 минут уақыт беру.Тақырыпты оқып шыққаннан кейін топпен бірге талдайды,ұсынылған праблемалар бойынша өз ойларын жария қылады.Тапсырманы жекелей отырып оқушылар тұжырым кестесін толтыдады.Тапсырманы орындап болғаннан соң топпен бірге қорғайды, қалған топтағы оқушылар бір-бірін тыңдап отырады.
1-топ. Солтүтік Американың халқы мен елдері туралы
2.-топ. АҚШ-қа сипаттама
3- топ Американың байырғы халқы.Екі топтың оқушылары бір –біріне жаңа тақырыптан 3 түрлі сұрақтар құрастырып плакатқа жазып,бір –бірімен алмасады,плакатқа топпен бірге бірлесе отырып жауабын жазып,топпен қорғайды.
Глоссарий: бүгінгі сабақта кездескен жаңа ұғымдар мен терминдерді анықтап мағлұмат беру (караибтар,эскимостар,диснейленд т.б)
|
Оқушылар топпен бірге жұмыс жасауды,топпен талдауды,өзге пікірді тыңдауды,берілген тапсырманы уақытылы орындауды,сұрақтарға нақты жауап беруге,тақтаға шығып тапсырманы қорғауы керек.
Оқушылар топпен бірге тапсырманы орындайды
|
«Ой толғаныс » кезеңі
|
Тест
|
Тақырыпты қорытындылау үшін оқушыларға тестті таратамын..
Солт.амер байырғы халқы ?
а) үндістер,эскимостар
б)ағылшындар,немістер
в)барлық жауап дұрыс
Латын Америка қандай тілде сөйлейді?
А)испан,украйн
Б)испан,португал
В)испан,польша
3.Қандай ірі қалалары бар ?
А)Нью-йорк,Бостан
Б)барлық жауап дұрыс
В)Чикаго,Детройт
4.Солт.Амер ең дамыған ел?
А)АҚШ
Б)Мексика
В)Канада
5.АҚШ қанша штаттан тұрады?
А)49 Б)48 В)50
6.АҚШ астанасы
А) Чикаго Б) Бостан В) Вашингтон
7.АҚШ батысындағы тау ?
А)Кордильера
Б) Аппалач
В) Анды
8.АҚШ қанша қаласы машина шығарады?
А) 125 Б)126 в)127
9. «Автомобильдер астанасы» деп аталатын қала
А) Детройт б) Сиэтл В) Лос-Анжелес
10.АҚШ тұңғыш ұлттық паркі
А)Голливуд б)Йеллоустон в)Колорадо
Жауаптары : 1.А,2.Б,3.Б,4.А,5.В,6.В,7.А,8.А,9.А,10.Б
|
Оқушылар жекелей отырып тест тапсырмасын орындайды
|
Рефлексия
|
Стикерлерге оқушылар бүгінгі сабақта алған білімдерін жазып іледі.
|
Оқушылар сабақ соңында мына сұрақтарға жазбаша түрде жауап береді.Ол сұрақтар сабақты қорытындылап, қатысушының алған білімін бағалайды.
Мен үшін сабақ
|
|
А.Байтұрсынов атындағы орта мектеп,
Алға ауданы,
Ақтөбе облысы
Пән мұғалімі: Иманбаева Г.К.
Сабақтың мақсаты: : Солтүс тік Америка материгі бойынша алған
оқушылардың білімдерін жинақтап қорытындылау,
материктің басты ерекшеліктерін айыра білуге үйрету,
тарау бойынша алған білімдерін бағалау.
Сабақтың барысы.
І.Ұйымдастыру бөлімі.
ІІ. Диагностика сәті: тарау бойынша толық игерген және қайталап, толықтыруды қажет ететін бөлімдерін анықтау.
Тірек-сызбаны сәйкестендір:
Солтүстік Америка
1.Өзендері
2. Таулары
3.Елдері
4.Табиғат зоналары
А. Митчелль,Мак-Кинли
Б.Арктикалық,қоңыржай, тропиктік.
В.Миссури,Миссисипи, Мексика.
Г. Гаити,Панама,Мексика.
ІІ.Қайталау тапсырмалары.
Оқушылар 2 топқа бөлініп, әр бөлімге ат қояды.
1-топ «Аляска» 2-топ «Фанди»
Сабақ бөлімдері: 1. Ақпарат бөлімі.
2.Зерделік бөлім
3.Жаттығулар бөлімі.
4.Білімді қорытындылау.
І.Ақпарат бөлімі.
1-топ. Америка сөзінің шығу тарихы, Маккензи өзені атауы, Гудзон шығанағы атауы туралы жинақтаған ақпараттарымен таныстырады.
2-топ. АҚШ туының тарихы, Колорадо каньонын ашу, Аляска түбегі туралы ақпараттармен таныстырады.
ІІ.Зерделік бөлім.
Табиғат зоналары
|
Ерекшеліктері
|
І.Тундра зонасы
|
А.. Жалпақ жапырақты ағаштар:емен, шамшат,көктерек. Топырағы:сұр және қоңыр топырақ.
|
ІІ.Тайга зонасы
|
Б.Мүк,қына,бұталар өседі.Карибу бұғысы мекендейді.
|
ІІІ.Аралас жапырақты орман зонасы
|
В. Өсімдіктері: балқарағай, қара шырша, ақ шырша, майқарағай.
Жануарлары: Канада сілеусіні,сусар,скунс,бұлан.
|
ІV.Орманды дала зонасы
|
Г. Астық тұқымдас өсімдіктер: бщзшалғын,бизоншөп таралған.
Бұл аймақ Солтүстік Америкада «прерий» деп айтылады.
|
V.Дала зонасы
|
Д. Табиғат зонасы ағаштар мен шалғынның алмасып кетуімен ерекшеленеді.
|
ІІІ. Жаттығулар бөлімі.
Кестені толтыр.
«Аляска» тобына.
Пайдалы қазбалар
«Фанди» тобына
Елдері
ІV. Білімді қорытындылау. Тест
Солтүстік Америка материгі бойынша тест сұрақтары.
1.Солтүстік Америка материгінің экваторға қатысты орны:
а) тек оңтүстік жарты шарда
ә) көпшілік бөлігі солтүстік жарты шарда
б) экватор материктің ортасын кесіп өтеді
в) тек солтүстік жарты шарда орналасқан
2. Солтүстік Америка материгінің бастапқы меридианға қатысты орны:
а) түгелдей шығыс жарты шарда
ә) көпшілік бөлігі батыс жарты шарда
б) түгелдей батыс жарты шарда
в)көпшілік бөлігі шығыс жарты шарда
3. Канаданың Арктикалық архипелагының пайда болуы:
а) жер сілкіну әсерінен
ә) құрлықтың төмен түсіп, су басу нәтижесінен
б) құрлықтың жоғары көтерілу нәтижесінен
в)жанартаудың әсерінен
4. Аталған жазықтардың тек Солтүстік Америкаға қатыстысын анықта:
а) Орталық жазық, Аппалач, Миссисипи ойпаты
ә) Миссисипи ойпаты, Ұлы жазық, Орталық жазық
б) Амазонка, Ориноко, Ұлы жазық
в)осы аталғандардың барлығы
5. Солтүстік Америка материгінің ең биік нүктесі:
а) Аконкагуа
ә) Кордильер
б) Мак-Кинли
в) Эверест
6. Кордильер тау жүйесінің пайда болу себебі:
а) жанартау әрекеті нәтижесінен
ә) мұз басу әсерінен
б) литосфералық тақталардың соқтығысу нәтижесінен
в)осы аталғандардың бәрі
7. Аталған климаттық белдеулердің қайсысы Солтүстік Америка материгінде кездеспейді?
а) экваторлық белдеу ә) арктикалық белдеу
б) субэкваторлық белдеу в)субарктикалық белдеу
8. Ұлы жазықтарда торнадо желдерінің пайда болуы:
а) материк жағаларындағы жылы ағыстар әсерінен
ә) материктің батысында таудың жатуы себебінен
б) қыста арктикалық ауа массасының солтүстіктен келу салдарынан
в)тропиктік ауа массаларының жазда оңтүстіктен солтүстікке ауысуы
9. Солтүстік Америка материгінде қоңыржай климаттық белдеу қандай климат сипаттарына ажыратылады?
а) теңіздік климат ә) континеттік климат
б) муссондық климат в)осы аталғандардың бәрі
10. Солтүстік Американың ең ұзын өзені:
а) Миссисипи ә) Ниагара
б) Маккензи в)Колумбия
V. Үйге тапсырма.
«Солтүстік Америкадағы бір күн» тақырыбында шығарма жазу.
VІ. Бағалау.
Оқушылардың сабаққа қатысуына,біліміне, топтық ынтымақтастығына байланысты бағаланады.
Орал 2016
Сабақтың тақырыбы: Солтүстік Американың халқы және саяси картасы, АҚШ.
Сабақтың мақсаты:
А) білімділік: оқушыларға Солтүстік Американың елдерімен халқын және Америка Құрама Штатының тарихы, құрылуы жайлы ұғымды қалыптастыру;
Ә) дамытушылық: карта, атластар бойынша оқушылардың отын өнеркәсібінің дамуын, халықтың даму маңызын талдау, анықтау, Америка Құрама Штатының қалыптасу тарихын, картамен жұмыс істей білу қабілетін дамыту;
Б) тәрбиелік: солтүстік Америка материгіндегі ел экономикасын дамытудағы рөлін, маңызын түсіндіру арқылы оқушының патриоттық сезімін ояту, пәнге деген қызығушылығын арттыру және экологиялық проблемаларды шешуге тәрбиелеу;
Сабақта қолданылатын педагогикалық технология:
Сабақтың типі: аралас
Сабақтың түрі: жаңа технология әдістерін пайдалану
Сабақтың әдістері: баяндау, сұрақ – жауап, топтық жұмыс
Сабақтың оқыту құралдары және көрнекілігі: оқулық, Солтүстік Америка картасы, атлас, кескін карталар, интерактивті тақта мүмкіндіктері, бейнеролик.
Сабақтың пәнаралық байланысы: тарих,орыс тілі.
№
|
Сабақтың кезеңдері
|
Берілетін уақыт (мин)
|
1
|
Ұйымдастыру кезеңі
|
2-3
|
2
|
Үй тапсырмасын тексеру
|
15
|
3
|
Жаңа сабақ
|
15
|
4
|
Жаңа сабақты бекіту
|
10
|
5
|
Үйге тапсырма беру
|
2
|
Сабақ барысы: Мұғалімнің қызметі
І. Ұйымдастыру бөлімі - амандасу;
- түгелдеу;
- оқушының назарын сабаққа аудару;
- оқу
құралдарының дайындығын тексеру
Топқа бөлу (топ басшыларын сайлау):стикер арқылы I, II, III топ
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
I топ. Географиялық диктант:
Тундра зонасы материктің солтүстік жағалық бөлігі мен .......... шығанағының оңтүстігін,..........түбегін қамтиды. (Гудзон, Лабрадор)
Солтүстік Американың тундра зонасына солтүстік бұғыларының айрықша түрі-..................тән. (Карибу)
.................... ағаштарын қорғау мақсатында арнайы ұлттық парктер ұйымдастырылған.(Секвойя)
Ауыспалы ылғалды ормандар ............. белдеуде таралған.(субтропиктік)
Солтүстік Америкадағы биік шөптерден тұратын далаларды .............. деп атайды.(Прерий)
Дала қасқыры-.............(койот)
Ылғалды бойына жинайтын өсімдіктер.-.................. көп таралған.(суккуленттер)
Арктикалық шөл зонасында мұз дәуірінен бері сақталып қалған .......қойөгіз тіршілік етеді.( қойөгіз)
Арктикалық шөл зонасы материктің солтүстігіндегі .................. аралы мен Канаданың Арктикалық архипелагын алып жатыр.(Гренландия)
«Прерий» француз тілінен аударғанда «....................» деген сөз.(шалғын)
Орталық Америка мен кариб теңізі аралдарында .......... топырақта саванна және ылғалды мәңгі жасыл ормандар таралған.(Қызыл)
Дүние жүзінде тұңғыш рет 1872 жылы құрылған .............. ұлттық паркі.(Йеллоустон)
Аралас ормандарға орманның ....... топырағы ,жалпақ жапырақты ормандарға орманның .................топырағы ,ал ауыспалы ылғалды ормандарға сары және қызыл топырақтар тән болады (сұр,қоңыр)
II топ.
Жануарлар мен өсімдіктер
|
Арктикалық шөл
|
Тундра зонасы
|
Тайга зонасы
|
Аралас және жалпақ жапырақты,ауыспалы ылғалды ормандар
|
Ауыспалы ылғалды ормандар
|
Орманды дала,дала зоналары
|
Шөлейт және субтропиктік шөлдерге
|
Саванна жә ылғалды мәңгі жасыл ормандар.
|
Суккуленттер
|
|
|
|
|
|
|
-
++
|
|
қалталы егеуқұйрық
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Батпақ кипарисі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Гризли аюы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
секвойя
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Америка бал қарағайы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Қойөгіз
|
|
|
|
|
|
|
|
|
карибу
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ситхин шыршасы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бизон шөбі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кең танаулы маймылдар
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Скунс
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барибал
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вапити бұғысы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
шамшат
|
|
|
|
|
|
|
|
|
магнолия
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сүттіген
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Орхидеялар
|
|
|
|
|
|
|
|
|
II топ. « Семантикалық карта »
Жануарлар мен өсімдіктер
|
Арктикалық шөл
|
Тундра зонасы
|
Тайга зонасы
|
Аралас және жалпақ жапырақты,ауыспалы ылғалды ормандар
|
Орманды дала,дала зоналары
|
Шөлейт және субтропиктік шөлдерге
|
Саванна және ылғалды мәңгі жасыл ормандар.
|
Суккуленттер
|
|
|
|
|
|
|
|
Батпақ кипарисі
|
|
|
|
|
|
|
|
Гризли аюы
|
|
|
|
|
|
|
|
секвойя
|
|
|
|
|
|
|
|
Қойөгіз
|
|
|
|
|
|
|
|
карибу
|
|
|
|
|
|
|
|
Ситхин шыршасы
|
|
|
|
|
|
|
|
Бизон шөбі
|
|
|
|
|
|
|
|
маймылдар
|
|
|
|
|
|
|
|
Скунс
|
|
|
|
|
|
|
|
Барибал
|
|
|
|
|
|
|
|
шамшат
|
|
|
|
|
|
|
|
магнолия
|
|
|
|
|
|
|
|
Сүттіген
|
|
|
|
|
|
|
|
Орхидеялар
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жануарлар мен өсімдіктер
|
Арктикалық шөл
|
Тундра зонасы
|
Тайга зонасы
|
Аралас және жалпақ жапырақты,ауыспалы ылғалды ормандар
|
Орманды дала,дала зоналары
|
Шөлейт және субтропиктік шөлдерге
|
Саванна жә ылғалды мәңгі жасыл ормандар.
|
Суккуленттер
|
|
|
|
|
|
+
|
|
Батпақ кипарисі
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Гризли аюы
|
|
|
+
|
|
|
|
|
секвойя
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Қойөгіз
|
+
|
|
|
|
|
|
|
карибу
|
|
+
|
|
|
|
|
|
Ситхин шыршасы
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Бизон шөбі
|
|
|
|
|
+
|
|
|
маймылдар
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Скунс
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Барибал
|
|
|
+
|
|
|
|
|
шамшат
|
|
|
|
+
|
|
|
|
магнолия
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Сүттіген
|
|
|
|
|
|
+
|
|
Орхидеялар
|
|
|
|
|
|
|
+
|
I топ. Географиялық диктант:
Тундра зонасы материктің солтүстік жағалық бөлігі мен .......... шығанағының оңтүстігін,..........түбегін қамтиды. (Гудзон, Лабрадор)
Солтүстік Американың тундра зонасына солтүстік бұғыларының айрықша түрі-..................тән. (Карибу)
.................... ағаштарын қорғау мақсатында арнайы ұлттық парктер ұйымдастырылған.(Секвойя)
Ауыспалы ылғалды ормандар ............. белдеуде таралған.(субтропиктік)
Солтүстік Америкадағы биік шөптерден тұратын далаларды .............. деп атайды.(Прерий)
Дала қасқыры-.............(койот)
Ылғалды бойына жинайтын өсімдіктер.-.................. көп таралған.(суккуленттер)
Арктикалық шөл зонасында мұз дәуірінен бері сақталып қалған .......қойөгіз тіршілік етеді.( қойөгіз)
Арктикалық шөл зонасы материктің солтүстігіндегі .................. аралы мен Канаданың Арктикалық архипелагын алып жатыр.(Гренландия)
«Прерий» француз тілінен аударғанда «....................» деген сөз.(шалғын)
III топ. «Сәйкестіндіру.»
1.Гризли аю 8
|
1. Кайот
|
2.Карибу 10
|
2 шалғын
|
3 Дала қасқыры 1
|
3 ылғал жинайды.
|
4 Селеу 9
|
4 ең биік ағаш.
|
5 Прерий 2
|
5 ұлттық парк
|
6 қой өгіз. 7
|
6 ылғалды мәңгі жасыл орман
|
7 Суккулент 3
|
7 арктикалық шөл
|
8 Орхидеялар 6
|
8 тайга зонасы
|
9 секвоя 4
|
9 дала өсімдігі
|
10 Йеллоустон 5
|
10 Бұғы түрі
|
ІІІ. Жаңа сабақ
Халқы және елдері.
Материктің байырғы халқын монғол нәсіліне жататын үндістер мен эскимостар құрайды. Бұл халықтар Азиядан Солтүстік Америкаға шамамен осыдан 25-40 мыңдай жыл бұрын материкті Еуразиямен жалғастырып тұрған Берингия құрлығы арқылы қоныс аударған.
Құрама Штаттарының халқы нәсілдік және ұлттық айырмашылықтарына қарамастан америкалықтар деген жалпы атпен аталады.
Орталық Америка елдері. Орталық Американың материктік бөлігін Мексика, Гватемала, Белиз, Гондурас, Никарагуа, Сальвадор, Коста-Рика, Панама елдері, ал Кариб теңіздеріндегі Үлкен және Кіші Антиль аралдарын Куба, Гаити, Доминика, Ямайка және т.б. кіші елдер мен иеліктер алып жатыр. Материктік бөліктегі ең ірі ел – Мексика, ал аралдық бөліктегі ең үлкен ел Куба болып табылады. Бұл елдердің табиғаты, шаруашылығы, халықтың тұрмыс-тіршілігі Канада мен АҚШ-тан үлкен айырмашылық жасайды.
АҚШ. Солтүстік Америкада д.ж-гі ең дамыған ел – Америка Құрама Штаттары орналасқан. АҚШ-тың материктегі бөліктерінің аралығында Канада, ал оңтүстігінде Мексика орналасқан. Орталық Америка мен Кариб теңізі аралдарын кішігірім елдер алып жатыр.Америка Құрама Штаттары. АҚШ-ры жерінің ауданы (9 млн 363 мың км) жөнінен Ресей, Канада, Қытайдан кейінгі 4-ші орын алады. Бұл елдің жері материктік екі бөліктен және Тынық мұхиттағы Гавай аралдарынан тұрады. Әкімшілік құрылымы 50 штаттан, Вашингтон қаласы мен Колумбия округінен тұратындықтан ел Америка Құрама Штаттары (АҚШ) деп аталады. Астанасы Вашингтон қаласы.Елде мұнай мен табиғи газдың, тас көмір, металдар тәрізді пайдалы қазбалардың қоры мол және оларды өндіруде ұдайы ғылым мен техника жаңалықтары қолданылып отырады. АҚШ-тың шаруашылығы сан салалы, ең жетекші сала – машина жасау өнеркәсібі. АҚШ-тың 125 қаласында автомобиль шығарылады. Детройт қаласын «автомобильдер астанасы» деп атайды. Батыстағы Лос-Анджелес қаласы ғарыштық техника мен электроника орталығы болса, Сиэтл қаласында алып «Боинг» ұшағы жасалынады. Елде жылу-энергетика, химия өнеркәсібі, қара металлургия, жеңіл өнеркәсіп жақсы өркендеген.
Видеоролик: Солтүстік Американың халқы туралы.
ΙѴ. Жаңа сабақты бекіту
I, II, III топ
«Кім жылдам?»
Солтүстік Америка халқының саны?
Байырғы халықтары?
Орталық және Оңтүстік Америка материгінің халқы қандай тілде сөйлейді?
АҚШ халқын ұлттық және нәсілдік айырмашылығына қарамастан жалпы атпен қалай атайды?
Үндіс деген атау кімнің тарихи қатесі?
Солтүстік Америкадағы аралас нәсілдерді атаңдар.
АҚШ-та жалпы қанша қала бар?
АҚШ жылына халқы неше млн артады?
АҚШ-тағы байырғы халық үлесі?
Америка Құрама Штаттары неше штаттан тұрады?
Америка Құрама Штаттының астанасы
Америка Құрама Штаттарының автомобиль астанасы деп аталған қала
Біріккен Ұлттар Ұйымының ғимараты орналасқан АҚШ қаласы?
АҚШ-тың ең ірі қаласы?
Құрлық қай жарты шарда орналасқан?
V.Қорытындылау:
2. Екі материктің халқы және елдерінің айырмашылықтарымен ұқсастықтарын жаз:
Оңтүстік Америка
Солтүстік Америка
Үй тапсырмасы: § 34. Кескін картаға АҚШ пен Канаданың шекарасын кездесетін пайдалы қазбаларын және ірі қалаларын түсіру. Солтүстік Американың байырғы халқы туралы қысқаша хабарлама дайындау. (Фото суреттерін әкелу)
VI. Бағалау. III топтың бағалау парақтары бойынша.
VI Рефлексия
«Бағдаршам»
Сабақ аяқталды. Сау болыңыздар!
1.Солтүстік Американың байырғы халқы ?
а) үндістер,эскимостар
б)ағылшындар,немістер
в)барлық жауап дұрыс
Латын Америка қандай тілде сөйлейді?
А)испан,украйн
Б)испан,португал
В)испан,польша
3.Қандай ірі қалалары бар ?
А)Нью-йорк,Бостан
Б)барлық жауап дұрыс
В)Чикаго,Детройт
4.Солт.Амер ең дамыған ел?
А)АҚШ
Б)Мексика
В)Канада
5.АҚШ қанша штаттан тұрады?
А)49 Б)48 В)50
6.АҚШ астанасы
А) Чикаго Б) Бостан В) Вашингтон
7.АҚШ батысындағы тау ?
А)Кордильера
Б) Аппалач
В) Анды
8.АҚШ қанша қаласы машина шығарады?
А) 125 Б)126 в)127
9. «Автомобильдер астанасы» деп аталатын қала
А) Детройт б) Сиэтл В) Лос-Анжелес
10.АҚШ тұңғыш ұлттық паркі
А)Голливуд б)Йеллоустон в)Колорадо
Жауаптары : 1.А,2.Б,3.Б,4.А,5.В,6.В,7.А,8.А,9.А,10.Б
Достарыңызбен бөлісу: |
