|
Жұлдыздардың өзіндік белгісі болып саналатын газтозаңдық кешендермен қатар Галактикада массалары әр түрлі, жұлдыздардың өмірінің соңында болатын процестердің нәтижесі болып саналатын жұлдыздар тобының басқа типтері байқалады. Олардың қатарына, ең алдымен планетарлық жұлдыздар тобы жатады, бұлай аталу себебі алыстағы планеталар – Уран мен Нептунның дискілері әлсіз телескоппен көрінеді.
VI. Пысықтау.
Галактика деген не?
Галактикаларды қанадй типтерге бөлуге болады?
Актив ядросы бар галактикалар деген не?
Радиогалактикалар деген не?
Квазарлар деген не?
VII.Қорытындылау.
VШ Бағалау.
Үйге тапсырма: §12.1.№12.1.1, №12.1.2.
11-сынып.
Сабақ тақырыбы: §12.2. Әлем. Үлкен жарылыс. Әлем эволюцисының негізгі кезеңдері.
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға Әлем, Әлемнің бір бөлігі Метагалактика және оның қасиеттері туралы түсінік беру.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу. Ғылыми дүниетанымын қалыптастыру.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар, видеокассета.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.
Галактика деген не?
Галактикаларды қандай типтерге бөлуге болады?
Актив ядросы бар галактикалар деген не?
Радиогалактикалар деген не?
Квазарлар деген не?
Есептердің шығарылуын тексеру.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Әлем – бұл нақты өмір сүретін, уақыт пен кеңістік бойынша шексіз және өзінің дамуы барысында барлық мүмкін болатын пішін қабылдайтын материялық әлем.
Қазіргі құралдармен бақыланып отырған әлемнің бөлігі Метагалактика деп аталады.
Метагалактиканы сипаттау үшін математик әрі астроном А.Фридамнның ұсынған моделі пайдаланылады:
Метагалактика эволюциясы гравитациялық күштерімен анықталады;
Метагалактика кеңістігі изотропты;
Метагалактика кеңістігі біртекті.
Фридман Метагалактиканың тұрақсыздығы туралы қорытындыға келді.
Бұжан 15 млрд жылдай бұрын алапат жарылыс біздің әлемді жасады.
Жарылыстан кейін көптеген миллиондаған жылдар бойы сол жарылыстың энергиясынан пайда болған жарықтан әлем жарқырап тұрды. Әлемнің пайда болуының жарылыстық сипатын дәлелдейтін деректер:
Ғарышта Әлемнің пайда болу кезінен кездесетін қалдықты сәуле шығару аясы;
Кеңіген Әлемнің қозғалысын көрсететін галактика спектріндегі қызыл ығысу;
Ғарыш кеңістігінде гелий мөлшерінің көп болуы.
Достарыңызбен бөлісу: |
