Сабақ түрі: кіріктірілген сабақ Сабақ типі: жаңа материалды меңгерту сабағы
жүктеу/скачать 41,21 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақ түрі
- ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі
- ІІІ. Формулаларды білесің бе
- В.4Гц
- V .Жаңа материалды меңгерту кезеңі а).
- VІ . Бекіту кезеңі а).
| Сабақ тақырыбы: Дыбыс.Дыбыс сипаттамалары
Мақсаты: 1.Оқушыларға дыбыс және дыбыс сипаттамалары туралы түсінік беру
2. Оқушылардың ақыл-ой танымдық және шығармашылық қабілеттерін дамыту, табиғатқа ғылыми көзқарасын бекіту 3.Оқукшыларды алғырлыққа, тапқырлыққа, шапшаңдыққа, шыншылдыққа тәрбиелеу. Сабақ түрі: кіріктірілген сабақ Сабақ типі: жаңа материалды меңгерту сабағы Сабақтың әдісі-тәсілі: топтық жұмыс, өз бетінше жұмыс Пәнаралық байланыс: биология, музыка, тарих Көрнекілігі: камертон,домбыра, үлестірмелі қағаздар,слайд Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі а). Оқушыларды кезекші арқылы түгендеп,сынып бөлмесіндегі керек құрал-жабдықтардың бар болуына, оқушылардың формасына көңіл аудару ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі а) Оқушылардың білімін жан-жақты тексеру (физикалық диктант) 1.Механикалық толқындар дегеніміз не? 2.Механикалық толқындардың қандай түрлерін білесіңдер? 3.Көлденең толқындар деп қандай толқындарды айтады? Мысал келтір. 4.Бойлық толқындар деп қандай толқындарды айтады? Мысал келтір. 5.Толқын нені тасымалдайды: тербелістердегі бөлшектерді ме,әлде энергияны ма? 6.Толқын ұзындығы дегеніміз не? 7.Толқын жиілігі дегеніміз не? 8.Толқын жылдамдығы дегеніміз не? 9.Неліктен тыныш тұрған су бетіне тас тастасақ, толқын шеңбер болып таралады? 10.Жер сілкінісі толқынға жата ма? Жер сілкінісі туралы не айтуға болады? ІІІ. Формулаларды білесің бе? Толқын ұзындығы υ Гц T=1/ ν Толқын жиілігі λ м/с ν=υ/λ Толқын жылдамдығы ν м υ=λ·ν Толын периоды Т с λ= υ·Т
Толқын көзінің тербеліс жиілігі 0,2 Гц. Толқынның таралу жылдамдығы 10 м/с Толқын ұзындығын тап. А.10м В.5м С.50м Д.2м Е.25м 2.Егер Ертіс өзенінің толқындарының әр өркештерінің арасы 3м болып, жылдамдығы 12м/с болса, онда толқын жағаға қандай жиілікпен соғады? А.36Гц В.4Гц С.0,25Гц Д. 15Гц Е.9Гц 3.Орта бөлшектерінің тербеліс жиілігі 10Гц, толқын ұзындығы 2м.Толқынның таралу жылдамдығы қандай? А.20м/с В.0,2м/с С.0,032м/с Д.5м/с Е.32м/с V.Жаңа материалды меңгерту кезеңі а).Слайд видеодан сағат тықылы, мотор үні, рояльде ойнау, «»жедел машина» сиренасы, адамдардың дауысы, судың гүрілі немесе жапырақтың сыбдырын тыңдау. Біз нені естідік? Бүгінгі тақырыбымыз: Дыбыс. Дыбыс сипаттамалары.Ультрадыбыс,Резонанс. ә).Бізді қоршаған орта әртүрлі дыбыстарға бай екен, міне осы естіген дыбыс толқындарының мәнін ашып,оларды сипаттайтын физикалық шамаларға, олардың адам ағзасына тигізетін пайдасы мен кері әсерлері туралы сөз етелік.Адам есту мүшесі арқылы айналасындағы дыбыстарды естіп, сонымен байланыста болады.Адамның сөз сөйлеп, өзара қарым-қатынас жасауында есту мүшесінің маңызы зор. б).Дыбыс-«аkustikos» деген грек сөзінен шыққан, латынша «сонус» дегенді білдіреді. Дыбыс толқындары –бұл адамның есту сезімін оятатын серпімді бойлық толқындар. Дыбыс толқындары:инфрадыбыс (16Гц-тен төмен,мысалы: дауыл болған кезде су толқынының ауамен үйкелісі кезінде инфрадыбыс 8-13 Гц жиілікте суда үлкен жылдамдықпен таралады,мұны адам құлағы қабылдай алмайды, оны медуза, дауылдың келе жатқанын көптеген сағат бұрын естиді, пілдер бір-бірімен 4-5км қашықтықта хабарласа алады.Ғалымдар дыбыстың осылай қабылдануын табиғи апаттар, жер сілкіну жайлы мәліметтер алдын-ала білу жағдайына қолдана алу үшінзерттеу үстінде), адам қабылдайтын (16 Гц-тен 20000 Гц-ке дейінгі аралық, ағылшын ғалымы Дж.Шор 1711жылы ашқан), ультрадыбыс (20000 Гц-тен жоғары, мысалы: жарғанат 1с-та 30 ультрадыбысты қабылдайды, дельфиндер қаншама адамды суға кетуден құтқарды, кашалот (азу тісті кит),тасты ояды,таты кетіреді,материалдарды ұсақтайды).Дыбыс барлық ортада тарай алады.Дыбыстың әртүрлі ортада таралу жылдамдығы әртүрлі.Дыбыс қаттылығын тербеліс амплитудасы анықтайды.Дыбыс қаттылығын анықтайтын аспап –децибелметрдеп аталады.Дыбыс қаттылығының өлшем бірлігі – сон,децибел (дБ), американдық өнертапқыш Грэхем Белл құрметіне аталған.Грэхем Белл телефонды ойлап тапқан. в).Дыбыс түрлері: музыка (домбыра шерту, скрипка тарту), соққы (камертонды таяқшамен соғу), шу (бір мезгілде барлық оқушыға мәтінді оқыту), жаңғырық (бос бөлмедегі дыбыстың қайталануы) г). Тышқанның қасына бірнеше уақыт жағымсыз дыбыстар жібергенде, ол естен танып құлаған,ол өсіп тұрған гүлдің қасына осындай дыбыспен әсер еткенде гүл сола бастаған.Адам құлағына үнемі айғай-шу, жағымсыз дыбыстар естігенде құлағы бірте-бірте естімей қалған, мидың есту орталығы зақымданған.Б.з.д. ІІІ ғасырда Перғам патшалығы тұсында 3,5 мың көрермен сыятын музыкалық медициналық театр салынған, онда сазды әуендер ойналып, адамдарды қайғы-қасіреттен айықтырған. д).Ұнамды және құлаққа жағымды дыбыстардан: ән-күй, аспаптық музыкалар, әнші құстардың сайрағаны, орманның шуылы, теңіз толқыны, арықтардан сылдырап аққан су шуылының шипалық күші өте үлкен.Пифагор: «музыка адамның ой-өрісін жоғарлатып,дамытып отырады». ХІХ ғасырдың ұлы физиктердің бірі Больцман өзінің табысқа жетуі Шиллер мен Бетховен арқасында болды деп есептеген.Планк пен Бор фортепианода, Эйнштейн скрипкада тамаша ойнаған, Ландау өлең жазған. VІ. Бекіту кезеңі а). өзін-өзі тексеру сұрақтары бойынша VІІ. Қорытынды а). бағалау VІІ. Үйге тапсырма: § 31; 32; №26(4,5). жүктеу/скачать 41,21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|