- өз кәсібіне адалдығын сақтауға тырысу;
- мендік тұжырымның жағымдылығы, өзіндік бағамдылық;
- басқа көше алу қабілеті, әмбебаптық;
- шығармашылық бағдар, жаңа үшін ескіден бас тарта білу;
- саналы түрде рухани баюды көздеу, кєсіп арќылы өзін-өзі дамыту;
- кәсіп арқылы шығармашылықты байыту;
- жағымды эмоциялық күйдің басымдығы;
- кәсіби еңбектегі даралық;
- кәсіби еңбекке қанағаттану;
- кәсіби өзіндік сана тұтастығындағы өз кәсібінің профессиограммасын білу;
- кәсіптік тұрғыдан өзін-өзі тану;
- мақсатты ойлау мен бөгеттерге қарсы тұра білу, әрекет етудің тұрақтылығы;
- өзіне-өзі жоба жасау;
- кәсіби жағынан машықтану.
- кәсіби мінез-құлық себептерінің болмауы;
- консервативті бағдар, жаңалық енгізуге қарсылық,
- ебедейсіздік, өзгеруге деген әділетсіздік;
- ойлану әдістерінің шығармашылық әдістерден басым болуы;
- құзіреттіліктің белгілі бір деңгейге жетіп тоқтауы, кәсіби тұрғыдан өсудің тоқтауы;
- жағымсыз эмоциялық күйдің басым болуы;
- қанағаттанбау мен өзін толық бағалы санауы;
- тұтаса келіп тұрақтанған кәсіби меннің болмауы;
- кәсіби өсудің кездейсоқ әсерге тәуелділігі;
- кәсіби жағынан машықтану үйренудің аздығы, кәсіби тұйықтылық;
- кәсіби қызметтің мотивациялық қимылдың үйлеспеуі.
Құзіреттіліктің аталған түрлері бір адамның бойынан табыла бермеуі мүмкін. Адам өз мамандығы аясында ғана жетік болуы, бірақ қарым-қатынас жасау жөнін білмеуі, өзін дамыту жолындағы міндетті жүзеге асыра алмауы мүмкін. Осыған орай, оның мамандық жағынан жоғары құзіреттілігін, ал, әлеуметтік жєне тұлғалық жағынан құзіреттіліктің әлсіз, төмен екенін пайымдауға болады. Адамға кәсібінен тысқары жерде қажетті құзіреттіліктің кейбір жалпы түрлері айқындалған. Бұлар кейбір өзекті кәсіби маңызды сапалар мен кәсіби мінез-құлық типтері, көптеген кәсіп түрлері айқындалған, мәнін жоғалтпайды. Жоғарыда сипатталған құзіреттіліктің әр түріне кәсіпаралық жалпы компоненттердің мынадай түрлерін енгізуге болады:
- мамандыққа құзіреттілік — өндіріс процесін жоспарлауға қабілеттілік, компьютермен, оргтехникамен жұмыс істей білу, техникалық құжаттамаларды оқу, жеке тұлға құзіреттіліктері, өзінің еңбегін жоспарлауға, бақылауға жєне реттеуге қабілеттілік, өз бетімен шешім қабылдауға, үйреншікті емес шешім табуға қабілеті, дара құзіреттілік, жетістік мотивациясы т.б.
Жалпы алғанда, жетекшінің кәсіби-әдістемелік бірлестігі негізінен теориялық жєне практикалық мєселелермен айналысады. Бірлестік маслихатында тәрбие процесін басқару жєне оны кешенді жүргізу, жеке адамды ұжымда тәрбиелеу, тәрбие процесін балалардың шығармашылығын дамыту т.б. мєселелерді талқылайды. Оларды оқу-тєрбие процесінде іске асырудың тәсілдерін іздестіреді. Жеке тұлға құзіреттілігі — өзінің еңбегін жоспарлауға, реттеуге барынша еркін құқықты болуы шарт. Іс-әрекет іс жүзіндегі объектілерді бағамдауға, жобалауда және құрастыруда кєсіптік педагогикалық білімді қалыптастыруымыз қажет.