Білімділік: Туған жердің табиғатына, ел тарихына үңіле отырып, оқушылардың Отан туралы білімдерін кеңейте түсу;
Дамытушылық: Тілін дамыта отырып, оқушыларды қисынды ойлай білуге, өз ойларын дұрыс жеткізе білуге баулу;
Тәрбиелілік: Оқушыларды Отансүйгіштікке, ұжымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдістері: Сөздік, көрнекілік, жұптық жұмыс, сөзжұмбақ, кесте, шығармашылық жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан облыстарының картасы бейнеленген кеспе қағаздар, гүлдер, Ұлы Жібек жолының тармақтары картасы.
Техникалық құрал: компьютер, проектр, ИТ.
Бағдарламалық жабдық: презентация
Психологиялық ахуал
Күн жарығын алақанға саламын,
Жүрегіме басып ұстай аламын.
Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,
Болып кетер сонда дереу жан-жағым.
Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту
Мағынаны тану
Мұғалімнің түсіндірмесі:
-Балалар, «бұл қағазда сөзжұмбақты шешіңдер» деп жазылған.
Сөзжұмбақты шешу.
Т_________________
У_________________
Ғ__________________
А__________________
Н__________________
Е__________________
Л__________________
О__________________
Т__________________
А____________________
Н____________________
1. Өсімдік жануарлар, тау, тас. (табиғат)
2. Киіз үй жабдығы (уық)
3. Аспан әлемі (ғарыш)
4. Ардақты адам (ана)
5. Ас атасы (нан)
6. Мықты ағаш (емен)
7. Ешкінің төлі (лақ)
8. Қалың ағаш өсетін нулы жер (орман)
9. Орман емшісі (тоқылдақ) .
10. Қазақстанның астанасы (Астана)
11. Көктем айы (наурыз)
Шешіп болған соң, кеспе қағазды тақтаға ілу.
- балалар, тігінен тұрған әріптерді қосып оқиық.
- Бұл бүгін бастағалы отырған үлкен тарауымыз.
Туған ел. Отан.
Кеспе қағаздан Отан сөзін оқып, тақтаға ілу.
- Отан деген не? Отан дегенде ойларыңа не келеді?
Кеспе қағаздан тапсырма оқу.
-Отан туралы өлең, тақпақ білесіңдер ме?
Бір оқушыға өлең оқыту.
Кеспе қағазды тақтаға сәйкес нөмеріне ілу.
Тақырып бойынша әңгімелеу.
Дүйсенбек пен баласы Сәлім екеуінің әңгімесі арқылы Қазақстанның табиғатымен, шекарасымен, Жібек жолымен таныстыру. Тақырып мазмұнын түсіндіру.
Кеспе қағаздың тағы біреуін алып, тапсырманы оқу. Оны орындап, қағазды тақтаға ілу.
«Тянь-Шань» деген сөз Қытай тілінен аударғанда «Тәңірі тауы» деген ұғымды білдіреді. Оны біздің халқымыз «Еренқабырға» деп атаған. Оған Қытайдың батысы, Қазақстанның оңтүстік-шығыс өңірлерін алып жатқан алып тау жоталары енеді. Демек, мәтіннен «Тянь-Шань таулары» деген тіркестерді оқып отырғанда сөз өзіміздің әсем Алматымыздың жанындағы Іле Алатауы туралы да болып отыр деп түсіну керек.
Дәптермен жұмыс.
Кеспе қағаздың тағы бірін алып, тапсырманы оқу, оны орындау. Қағазды өз орнына, тақтаға ілу.
Тапсырма: Картадан Қазақстан мен КХР аумақтарын және олардың арасындағы шекараны, «Жібек жолы» пойызы жүріп өткен жолды, Каспий теңізін, Алтайды, Батыс Сібір жазығын, Іле Алатауын, Алматыны тап.
Тапсырманы карта арқылы орындау.
Үйге тапсырма
Мазмұндау .
Күнделіктеріне жазып беремін
Бағалау
Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Бағалау парақшасын толтырады.
Кері байланыс
Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады
Пәннің аты
Уақыты:
Кабинет:
Мұғалім
Сабақтың атауы
Қазақ халқының жоңғар басқыншыларына қарсы күресі
Мақсаты
Күтілетін нәтиже
Білімділік: сабақ барысында оқушыларды қазақ хандығы төңірегінде қалыптасқан саяси оқиғалармен таныстыру, қазақ билеушілерінің басы бірікпеуінің салдары қандай болғанын көрсету, үш жүздің әскери күштерін біріктірудегі Әбілқайырдың рөлі және халықтың тәуелсіздік үшін күресінің маңызын әңгімелеу
Дамытушылық:оқушыларды материалды жүйелеуге оқиғалар арасын байланыстырып, одан қорытынды шығаруға машықтандыру
Тәрбиелік: оқушыларға отанның тәуелсіздігі мен азаттығы үшін күрескен батырлардың ерлігін айта отырып, жауаптылыққа, батылдыққа үйрету, патриоттық тәрбие беру
Психологиялық ахуал
Жақсылықты жақтаймыз,
Әріптерді жаттаймыз.
Кітаппенен дос болып,
Сенімдерді ақтаймыз
Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту
Мағынаны тану
Мұғалімнің түсіндірмесі:
Жоңғарияның күшеюі және оның қазақ халқына қарсы шапқыншылығы
2. Қазақ халқының Жоңғар шапқыншылығына қарсы азаттық күресі
3. Жоңғарлардың қазақ жеріне шапқыншылығының салдары.
№ 1 тапсырма
Кесте
«XVIII ғасырдың I жартысындағы қазақ хандығы»
Елдің ішкі жағдайы Қазақ - орыс қатынастары Қазақ - жоңғар қатынастары
№2 тапсырма
1. Мына тақырыпта жоспар құру
«Жоңғар шапқыншылығы және Жоңғарларға қарсы халық күресін ұйымдастыру»
2. «Халық құрылтайы»
- Қайда өтті?
- Қандай мәселелер көтерілді?
- Немен аяқталды?
- Тарихи маңызы.
Мұғалім сөзі: Оқушылар, Жоңғар шапқыншылығының салдары қазақ қоғамына орасан зор болды Ш. Құдайбердіұлының келтірген деректері бойынша қазақтардың 3/2 бөлігі қырғынға ұшырады, далалықтардың көші - қон дәстүрі бұзылды. Шұрайлы мал
Құжаттармен жұмыс.
Құжаттарды оқи отырып, қазақ жасақтары мен жоңғар әскерінің қарулары жөнінде салыстырмалы кесте құраймыз
Қару түрлері Қазақ жасақтары Жоңғар әскері
№2 Әскери іске үйрету қалай жүрді?
Құжаттарды оқи отырып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңдер
1. Әскери ту қандай міндет атқарды?
2. Әскери ұрандар жөнінде сендер не білдіңдер?
3. Қазақтар әскери өнерге қалай қарады?
4. Әскери жасақ жинау қалай жүрді?
5. Қазақ хандығында неге тұрақты әскер болмаған?
Театрландырылған көрініс.
Қазыбек би (Қазақ билері)
жайылымдарынан айырылды, сондықтан хан, сұлтандар, билер мен батырлар қазақ мемлекеттілігін қалай да сақтап қалуға күш - жігерін аямай жұмсады. Міне, бүгін де біз тәуелсіз еліміздің биігінде тұрып осы күнді армандаған бабаларымыздың биік мұраттары алдында, жан алысып, жан беріскен алмағайып замандарда азаттық үшін күрескен аталарымыздың өз аманаты алдында ел бостандығы жолында құрбан болған есіл ерлеріміздің мәңгі өшпес рухы алдында басымызды иіп, тағзым етеміз.
Сергіту сәті
Ормандағы аюдың,
Құлпынайы көп екен.
Теріп-теріп аламыз,
Қалтамызға саламыз.
Ой толғаныс
Бекіту сұрақтары
1. Қазақ және жоңғар хандықтары қарым - қатынасының шиеленісуіне не себеп болды?
2. Картадан Қазақстан аумағына жоңғарлар шабуылының негізгі бағытын және шайқас болған жерлерді уақытын белгілеп көрсету.
3. Қазақ - жоңғар соғысы кезінде көзге түскен қазақ хандары, сұлтандары, билері мен батырлары жазылған қандай әдеби шығармаларды білесіңдер?
4. Жоңғар шапқыншылығын жеңіспен аяқтаудағы Абылайдың рөлі қандай?
5. Халық күресін ұйымдастырған билер мен батырлардың өмірбаяндары жөнінде мәліметтер жинау.
