2-топ (3 мин) Тақырыпқа байланысты бір есеп шығару.
3-топ (3 мин) Тақырыпқа байланысты бір есеп шығару.
Топтарға қорғасын, мұз, су, спиртовка, колбаларды, штативтерді таратып беремін топтар тақырыпқа байланысты осы берілген заттармен тәжірибие көрсетіп дәлелдулері керек.
Жаңа тақырыпты түсіндіру.
(Видеофрагмент арқылы түсіндіріледі)
Газ оңай сығылады.Газ өзіне берілген көлемді түгелдей алады.Газ көлемін де, пішінін де сақтамайды.Қалыпты жағдайда газ тығыздығы дәл сол заттың сұйық немесе қатты денесінің тығыздығынан мыңдаған есе кіші болады.
Сұйықтар аққыш, пішінін сақтамайды, көлемін сақтайды. Сұйықты немесе қатты денені сығатын болсақ, яғни сол заттың бөлшектерін жақындатуға тырыссақ, онда олардың арасында тебу күші пайда болады. Ал егер дене көлемін ұлғайтуға тырыссақ, яғни зат бөлшектерін бір-бірінен қашықтатсақ, онда олардың арасында тарту күші туындайды.
Қатты денелер көлемін де, пішінін де сақтайды.
Заттың қатты күйден сұйық күйге ауысу процесін балқу деп атайды. Зат балқитын температураны балқу температурасы деп атайды.
Заттың сұйық күйден қатты күйге өту процесін қатаю немесе кристалдану деп атаймыз. Зат қатаятын температураны қатаю температурасы деп атаймыз.
Аморфты қатты денелердің құрылымы кристалдарға емес, сұйықтардың құрылымына ұқсас болады. Аморфты денелерде бөлшектердің қаттамасында жақын реттілік байқалады.
Балқу кезінде отынның энергиясы неге жұмсалатынын график арқылы түсіндіру.
1 кг кристалл затты балқу температурасында сұйыққа айналдыру үшін жұмсалатын Q жылу мөлшерін осы затттың меншікті балқу жылуы деп атайды және λ деп белгілейді.
.
Кейбір заттардың меншікті балқу жылуы, Дж/кг.
Балқу температурасында сұйық күйдегі заттың ішкі энергиясы, массасы осындай қатты күйдегі заттың ішкі энергиясынан артық..
Заттың m массасын балқытуға қажет жылу мөлшері .
Массасы m зат қатайғанда осындай жылу мөлшері бөлінеді.
АВ учаскесі үшін:
