X
Токтың жұмысы мен қуаты. Джоуль – Ленц заңы
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру кезеңі
Өткен тақырыпты қайталау
“Мен нені үйрендім”
тізбектей жалғауда ток күштері
|
Әрбір өткізгіштің кедергісінен кем болады
|
Тізбектей жалғауда тізбектегі жалпы кернеу
|
бірдей
|
Тізбектей жалғауда жалпы кедергі
|
Әрбір өткізгіштегі ток күштерінің қосындысына тең болады
|
Параллель жалғағанда тізбектің барлық бөліктеріндегі кернеу
|
Әрбір өткізгіштің кедергілерінің қосындысынан тұрады
|
Параллель жалғағанда жалпы ток күші
|
бірдей
|
Параллель жалғағанда жалпы кедергі
|
Бөліктеріндегі кернеулердің қосындысына тең болады
|
“Сәйкесін тап” ойыны
“Білім шыңына өрлейік”
Жаңа сабақ
Токтың жұмысы және қуаты. Джоуль – Ленц заңы
Электр тогының жұмысы
Электр тогының жұмысы
Электр тогының жұмысы деп кернеу мен ток күшінің жұмыс істелген уақытқа көбейтіндісін айтады:
SI жүйесінде жұмыс Джоульмен (Дж) өлшенеді.
1 Дж = 1А·1В · 1 с
Токтың жұмысын өлшеуге арналған құрал электр санауыш деп аталады
Есептеуіш
счетчик
|
Көрсеткіш
показания
|
Көрсеткіш
показания
|
Шығын
расход
|
920 364
|
6063
|
6171
|
108 кВт*сағ
|
1 кВт*сағ = 8,8 т
Тариф құны – 8,8 т
Сонда 108*8,8= 950 т
SI жүйесінде қуат бірлігіне Ватт алынған.
1 Вт∙сағ. = 3600 Дж
1 гВт∙сағ (гекто) = 100 Вт = 360 000 Дж
1 кВт∙сағ (кило) = 1000 Вт = 3 600 000 Дж.
Токтың қуатын – өлшеуге арналған аспап ваттметр деп аталады.
7-сынып физикасында қуат деп бір өлшем уақытта істелген жұмысты айтқанбыз: Электротехникада қуатты басқаша Р әрпімен белгілейді: Жоғарыдағы өрнектерді ескеріп, электр тогының қуатын мына формула бойынша табамыз:
Электр тогының қуаты
Электр тогының қуаты деп тоқ күші мен кернеудің көбейтіндісін айтады:
P=IU
Джоуль – Ленц заңы
Өткізгіштен ток өткенде одан бөлініп шығатын жылудың мөлшері ток күшінің квадратына, өткізгіш кедергісіне және токтың өткен уақытына тура пропорционал болады:
Ағылшын физигі
Джеймс Джоуль
(1818-1889)
Ресей физигі
Эмилий Христианович Ленц
(1804-1865)
Өткізгіш неге қызады:
Өткізгіш қызады, яғни электр энергиясы ішкі энергияға айналады. Электрондар электр өрісі әрекетінен орын ауыстырғанда, кристадық тор түйіндерінде орналасқан иондармен соқтығысып және оларға өз энергиясының бір бөлігін беруімен түсіндіріледі. Соның нәтижесінде иондар үлкен жылдамдықпен тербеле бастайды, өткізгіштің ішкі энергиясы артады және оның температурасы көтеріледі.
Сергіту сәті
Қол ұстасқан шамдардың, Мін таппайсың бойынан. Бірі қалса сүрініп, Бәрі кетер ойыннан.
(Тізбектей жалғау.)
Тізбектегі ток күші
Тармақтарға бөлінер,
Өткізгіштер біріккен ,
Ол нүктені түйін дер.
Бұл жұмбақтың жауабы
Қандай жалғау шешіңдер.
(Паралель жалғау).
Формуласы күрделі
Есептеп жылу мөлшерін
Ойлап тапқан ғалымға
Берген бірлік өлшемін
(Джоуль.)
Ток күшінің өлшемі
Ағып өткен мөлшері
Физикалық шаманы
Ғалым атына теңеді.
(Ампер.)
Мұз жарғыш жүзіп келеді, Мұз жарғыш жүзіп келеді, Бауыры қызып келеді. Абайла ойып түсер, Ондайлар бұзық келеді
Құйрығы інге кірсе беті өртенген,
Ішегіне ішегі тисе қатер төнген
(Электр пеші)
Аса қажет өмірге халық үшін,
Пайдаланам күн сайын жарық үшін
(ток)
Жасадым деп жұмысты,
Ақысын бізден алады.
Ай – сайынғы шығынды
Есептеп тез табады
(есептегіш)
(Үтік)
Теориялық тест
Электр тогының жұмысы деп-
А. Ток күшін кернеуге
бөлгенге тең шама
В. Ток күші, кернеу және жұмысты
істеуге кеткен уақыттың
көбейтіндісіне тең
С. Ток күші мен кернеудің
көбейтіндісіне тең
2. Электр тогы жұмысының формуласы
А) A=I*U*t
В) A=I/U*t
С)A=I*t/U
А) P=I*U
С) P=I/U
В) P=U/I
3. Электр қуатының формуласы
4. Джоуль – Ленц заңының формуласы
А) Q=I*R*t
В)
C) Q= I*r/t
5. Токтың қуатын өлшеуге арналған құрал
С) Ваттметр
В) Амперметр
А) Вольтметр
6. Электр токтың жұмысын өлшеуге арналған құрал
А) Ваттметр
В) электр есептеуіш
С) Вольтметр
P = UI
A = q U
U = IR
Ток жұмысы
Электр кернеуі
Ток күші
I = q / t
Токтың қуаты
1
1
4
3
2
4
3
2
Өз үйіңді адаспай тап
Q=I2Rt
электр санауыш
Вт*сағ
Ток жұмысы
Ток жұмысы
Ток қуаты
ваттметр
Джоуль-Ленц заңы
1
1
4
3
2
4
3
2
Өз үйіңді адаспай тап
Оқулықтан §42Токтың жұмысы мен қуаты. Джоуль – Ленц заңы оқу, Оқулықтан §42Токтың жұмысы мен қуаты. Джоуль – Ленц заңы оқу, 24 - жаттығуды шығару.
Үйге тапсырма:
Сабақты
қорытындылау
Бүгін
біз не өттік?
Қандай
сұрақ бар?
Менің сабақ
туралы ойым
Шығу парағы
Достарыңызбен бөлісу: |