Сабақтың әдістемелік нұсқауы «Әлеуметтік медицина және денсаулық сақтауды ұйымдастыру»

1.«Менеджмент» түсінігі

2. Менеджмент функциясы

3.Менеджер және оған қойылатын талаптар

«Менеджмент» түсінігі заманауи отандық экономикалық лексикалық термин болғандықтан, «басқару» түсінігін береді.Нарықтық жағдайда өндірістерде жүзеге асырылатын, әртүрлі әлеуметтік-экономикалық үрдістерде, кеңінен қолданылады. Әлемдік тәжірибеде, жалпы (басты) менеджмент ҚР-да кеңінен таралған менеджменттің арнайы түрі,ұйым және өндірістің іс-әрекетінің жеке саласына бағытталған:инновациялық менеджмент, қаржылық менеджмент, персонал менеджменті және т.б..

Менеджмент сөзі француз тілінен "manage" (жүк және жолаушыларды тасымалдау) және итальян сөзі "maneggio" (циркте көрсетілетін жылқыларды үйретуі бойынша жаттығу).

Америкалық Менеджмент Ассоциациясы заманауи жағдайында жалпылай анықтаманы береді:

"Менеджмент адамзаттық және физикалық ресурстармен басқарып, ұйымдасқан түрде бірігуі, мақсатына жетуде жұмысшылардың еңбегінің моральдық жағдайының жоғары деңгейде қанағаттандырылуы мен күш пен уақыттың текке жұмсалмауы ".

Менеджмент қарапайым түрінде, менеджмент- адамзаттық, материалды жене материалды емес қорларды тиімді қолдану арқылы қойылған мақсатқа жету үрдісі.

Ең қажетті элементтердің анықтамасы келесі түсінікті береді:

Мақсаттың алға қойылуы-қажеттілігі мен талабының қанағаттандырылуына кепілдендіретін, ұйымдар мен индивуумдардың әрекетінің нәтижелері .

Адамзаттық қорлар-таланты және тілегінің жүзеге асырылуы, түйіні мен қызығушылығы,жеке потенциалы, білімі, әдісі, экономикалық әрекетінің сабағы, түрі.

Материалдық қорла-бұл негізінен ақшалай немесе жекелей түрдегі қаржылық қоры.

Материальды емес қорлар-ұйымдар мен индивуумдардың, технологиясы мен уақыты(басқару технологиясын қосқанда) репутациясы.

Тиімді қолдану-ұйым мен индивуумдарды қолдану арқылы максимальды пайдалылығы әсерінен қорлардың жоюлуы.

Менеджер – алға қойылған мақсатқа жетуде ұйымның қорларының таралуы бойынша қабылданған шешімдері және өкілеттік билігін қамтитын маман.

Менеджменттің кез келген ұйымдарда, денсаулық сақтау рындарында, жалпы берілген 5 функциясы бар:

1. Жоспарлау –жетістіктер мен әрекеттің курсын таңдау және алға қойылған мақсаттың үрдісі. Жоспарлау мақсаттарды өңдеу,қоршаға ортаны талдау, іс-шаралардың жүзе асырылуы, нәтижелердің бағалануы мен орындалуын болжамдайды.

2.Ұйым-ұйымның ішіндегі басқарушылық иерархиясы сызығының қалыптасуы мен мақсатқа жетуде іс-әрекетінің координациясы, жұмысшы топтар мен индивуумдардың арасындағы жұмыстың бөлісу үрдісі.

3. Адамзаттық қорларды басқару және кадр жұмысы-алға қойылған мақсат бойынша мекемені нәтижелі қызметкерлермен қамтамасыз ету, еңбек жағдайларын, қауіпсіздігі мен дамыту.

4. Көшбасшы-алға қойылған мақсатқа жету үрдісінде,топтар мен индивуумдарды гармониялық және еркін түрде тартушы тұлға.

5. Бақылау –ұйымның өз мақсаттарына жетудің қамтамасыз етудің процесі, яғни жұмысты түзетумен бірге қойылған мақсаттың орындалу ісін жүйелік түрде қадағалау.

Тәжірибеде барлық функциялар бір-бірімен өзара байланыста және ұйымдарда басқару кезеңдерінің үздіксіз кезеңін көрсетеді. Басқару жұмысының сапасы әр кезеңде әсер етуі мүмкін. Мысалы, кадрлардың қандай жұмысқа қажеттілігін жоспарлауымен тығыз байланыста. Өз кезегінде адамдар, жұмысқа іріктелініп алғандықтан, ұйымның жұмысының сапалылығын нәтижелігін қамтамасыз етеді.