Білімділігі: Тіл білімінің үлкен бір саласы «Лексика» туралы түсінік беру.
Дамытушылығы: Лексика саласын оқыту арқылы студенттердің сөздік қорларын дамыту.
Тәрбиелілігі: Қазақ тілінің лексикасының құрамы; сөздік қормен сөздік құрамды оқыта отырып айшықты сөйлеу, ойларын еркін жеткізу қабілетін тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Интерактивті сабақ.
Сабақтың әдісі: Баяндау,сұрақ-жауап, талдау.
Пәнаралық байланыс: Әдебиет, информатика.
Көрнекілігі: Компьютерлік жабдықтар, схема.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру бөлімі
Үй тапсырмасын тексеру
Жаттығулар
Жаңа сабақты бекіту
Үйге тапсырма
Жаңа сабақ
Оқушылармен амандасып,
олардың сабаққа даярлығын, қатысуын тексеру.
1.Орфоэпия нені білдіреді?
2.Қандай мақсатпен қолданылады?
Үйге орфоэпиялық сөздіктен 50 сөз жазып келу тапсырылған болатын. Соның 10 сөзін жазыңдар.
Лексика
Лексика - тілдегі барлық сөздердің жиынтығы деген мағынада қолданылады.
Бұл термин қазақ тілінде сөздік құрам деген атаумен аталады.
Лексикология
Лексикология дегеніміз - тілдің лексикасын, дәлірек айтқанда, тілдегі сөздердің сан алуан мағыналарын , сөз байлығының құралу, толығу, даму жолдарын, сөздердің қолданылу ерекшеліктерін зерттейтін сала. Лексикалогия гректің «лексис» және
«логос» деген екі сөздің бірігуінен жасалған.
сөз
дыбысталуы
(сөздің сырт материясы)
мағына
(сөздің ішкі мазмұны)
образ
предмет
Лексикологияның ең басты зерттеу объектісі – сөз
Лексика
Сөздік қор
Сөздік құрам
Сөз мағыналары
Сөздік қор – барлық сөздің ұйтқысы болып саналатын түбір сөздер.
Сөздік қор
Түбір сөз
Бірыңғай жуан
Бірыңғай жіңішке
Түркі тіліне ортақ
Өмірге қажетті сөздер
Сөздік құрам – тілдегі сөздердің барлығының жиынтығы.
Сөздік құрам
Туынды сөз
Біріккен сөз
Қос сөз
Сөз тіркесі
Кірме сөздер
Диалект
Термин
Кәсіби
Неологизмдер
Көне сөздер
Сөздік мағыналары
Тура
Ауыспалы
Көп
Грамматикалық
Лексикалық
Антоним
Синоним
Омоним
Мақал – мәтелдер
Тұрақты сөз тіркестер
Жаттығу 1
Лексикалық мағынасы бар сөздерді теріп жазыңдар. Жазған сөздердің мағынасын ауызша айтыңдар.
Мына сөздердің құрамындағы дыбыстарды пайдалана отырып, лексикалық мағынасы бар сөздер құрап жазыңдар.
Үлгі: Жазба-жаз, бажа, азба, аз.
Жазба, саналы, мейірім, келіншек, достық.
Жаттығу 3
Төмендегі етістік сөздерді жақша ішіндегі сөздермен тіркестіргенде, олардың қандай мағынаға ие болатынын анықтаңдар. Осындай тіркестерді өздерің ойлап табыңдар.
