Сабақтың мақсаты: ХV- хvііі ғасырдағы қазақ хандығының саяси-әлеуметтік құрылысын тереңдете түсіндіру. Сабақтың міндеттері
жүктеу/скачать 75,72 Kb.
|
Қазақ мемлекетінің саяси және әлеуметтік құрылымдары
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақ мемлекетінің саяси және әлеуметтік құрылымдары
| V. Сабақты бекіту
“Иә” “Жоқ” әдісі бойынша жауап беру иа 2 XVІІ ғ соңында Қазақ хандығының шекарасы шығыста Тынық мұхитына жетті ма? жоқ 3 Құрылтай 5 жылда 1 рет шақырылады ма? 4 Арыс бірнеше ұлыстан құралады ма? 5 Қарапайым халық “қараша” деп аталады ма? 6 Феодалдар, ақсүйектер салық төледі ма? 7 Ер адамды өлтірген үшін құны 500 қой болды ма? Қазақ мемлекетінің саяси және әлеуметтік құрылымдары Мазмұны 1 XV—XVIII ғасырлардағы Қазақ мемлекеттігі 2 XVII ғасырдағы мемлекет нышандары 3 Билер институты. Құрылтай 4 «Жеті Жарғы» 5 Меншік қатынастары. Салықтар мен міндеткерліктер 6 Пайдаланылған әдебиет XV—XVIII ғасырлардағы Қазақ мемлекеттігі XV ғасырдың екінші жартысынан бастап қалыптаса бастаған Қазақ мемлекеттігі Тәуке ханның билігі тұсында өзін басқа көршілеріне мойындатқан Орталық Азиядағы мемлекеттердің біріне айналды. Оның бұл кездегі ішкі құрылымы мен сыртқы жағдайынан дербес мемлекетке тән негізгі белгілерді анық байқауға болатын. Бұл уақыт мемлекеттік құрылымның түзілуіне негіз болған, өзіне тән тілі, салт-дәстүрі, мінез ерекшелігі, атамекені, сондай-ақ ортақ мүддесі бар қазақ ұлтының қалыптасу кезеңі еді. Қазақ хандығының құрамына енген ру-тайпалардың өзара экономикалық, мәдениет және қоғамдық-саяси байланыстарының нығая түсуі, этностық аумағының анықталуы, осының негізінде ортақ жалпы ұлттық мүдденің калыптасуы және оны сырттан төнген қауіптен ұйымдаскан түрде қорғау қажеттігі белгілі дәрежеде орталықтандырылған басқарушы билік жүйесінің пайда болып, оның ширай түсуіне алып келді. XV—XVII ғасырлардағы қазақ тарихы ру-тайпалық мүдде мен жалпымемлекеттік мүдделердің өзара тартысы жағдайында өтті. Еларалық қатынастар тынымсыз жаугершілік пен феодалдық қақтығыстардан тұрған бұл тарихи кезең жалпыұлттық мүдденің маңызын тура түсініп, мақсатты және саналы түрде қызмет жасаған белсенді тұлғаларды да өмірге алып келді. Бұл тұлғалар, ұлттың өзін-өзі тануы, басқа этностармен қатынаста өз мүддесін түсінуі нәтижесінде өмірге келсе, өз ретінде олар ұлттық ұюдың тезірек жүруіне, ұлттық құндылықтардың пісіп-жетілуіне пәрменді ықпал жасады. XVII ғасырда казақ халқы сандық және сапалық өсу жолында тұрды, ол жалпыұлттық сананың қалыптасуына ұласты, ал бұл рухани-интеллектуалдық дәрежеде жүретін жинақы көрініс, мемлекеттік құрылымның бой көтеруі болатын. Тарих бізге аксүйек төре (сұлтан) тұқымынан қазақ ұлты мен мемлекеттігінің қалыптасуы жолында еңбек еткен тұлғалардың есімі мен қызметін жеткізді. Солардың алдыңғы легінде Орыс ханның ұрпақтары — қазақ хандары мен сұлтандары Жәнібек пен Керей, Бұрындық, Қасым, Хақназар, Тәуекел, Есім, Салқам Жәңгір, Тәуке хандар тұр. Мәселен, егер жалпыұлттық мүддесін жеке өмірінен жоғары қойған Салкам Жәңгір 600 жауынгерімен 50 мың қалмақ әскеріне қарсы шығып, оны тоқтата алмаған болса немесе ханзадалық жағдайына қарамастан майдан даласындағы жекпе-жекте мерт болып, азаматтықтың биік үлгісін көрсетпесе, кейін «ақтабан шұбырындыға» ұшыраған қазақ жұртынан Қабанбай, Бөгенбай, Тайлақ және Саурық сияқты батырлар шығар ма еді
жүктеу/скачать 75,72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|