Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тақырыпты түсіндіріп, меңгерту

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тақырыпты түсіндіріп, меңгерту.

Білімділік: Оқушыларға дұрыс тамақтану — денсаулық кепілі екенін түсіндіру, дұрыс тамақтану туралы білімдерін жүйелеу, кеңейту.

Тәрбиелік: Оқушыларға тақырыпты түсіндіре отырып тазалық гигиенасы туралы ережелерді қайталау, тазалыққа, денсаулықты күтуге, салауатты өмір салтын ұстануға тәрбиелеу.

Дамытушылық: Оқушылардың ой — өрісін дамытып дүниетанымын кеңейту, мәтіннің мазмұнын

айтуға үйрету.

Сабақтың типі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Сын тұрғысынан ойлау технологиясы

Сабақтың көрнекілігі: АТК, жетондар

І Ұйымдастыру бөлімі

Оқушылардың оқу — құралдарын түгелдеп, сабаққа даярлау.

Психологиялық дайындық.

Бақыттымын мен

Бақыттысың сен

Бақыттымыз бәріміз

ІІ Жаңа сабақ

Балалар бүгінгі біздің сабағымызға келген қонақтар әртүрлі тапсырмалар ала келді.

І тапсырма:

• Біз неге дұрыс тамақтануымыз керек?

• Неліктен жемістер мен көкөністерді көп жеу керек?

• Неліктен ас ішер алдында қолды жуу керек?

• Жемістер мен көкөністерді неге жуып жеу керек?

ІІ тапсырма

« Мынау не?» атты дидактикалық ойын. ( тақтада түрлі

суреттер жасырылады, 1 оқушы тауып қалғандары толықтырады)

ІV Сергіту сәті.

ІІ тапсырма

Дұрыс тамақтану.

Дұрыс тамақтанбау.

Оқушылар өз ойларын қағазға жазады.

V Оқулықпен жұмыс: ( оқушыларға мәтінді оқып түсіндіремін және іштей 1 рет оқытамын.)

Халықтың денсаулығы - қоғамымыздың заманауи талаптарының басты мәселесі болып табылады. Бүгінгі таңда орын алып отырған экономикалық дағдарыс, әлеуметтік мәселелердің ушығуы халық денсаулығына кері әсерін тигізді. Сондықтан, Қазақстан халқының денсаулық жағдайын көңіл қынжыларлық жағдайда деп бағалауға болады және соған орай медициналық қызметкерлердің барлық күш-жігерін, халықтың денсаулығын сақтауға жұмылдыру қажет. Оның ішінде, кейінгі қауым, жас ұрпақ - балаларымыздың денсаулығын сақтап, нығайту - қоғам мен мемлекеттің негізгі, кейінге қалдыруға болмайтын міндеттерінің бірі болып табылады.

Көне заманғы қағидада бойнша:  «Ас - адамның арқауы» - делінген. Өкінішке қарай, біздің замандастарымыз өзін дені сау және сымбатты сезіну үшін қалай тамақтану керектігін біле бермейді. Тамақтанудың да өзіндік ережелері бар және оларды ескермеуге болмайды, өйткені тамақтану - біздің денсаулығымыздың құрамдас бөлігі екенін есте сақтауымыз қажет. Өткен ғасырдың 80-90 жж. «жүгіріп жүріп қоректену» деп аталатын немесе Фаст-фуд мәдениеті бүкіл әлемге тараған болатын.

Мамандардың айтуы бойынша, көбінесе балалар мен жасөспірімдерде  фаст-фуд әдеттенуді туғызады. Олардың денсаулықтарына үлкен зиян келтіретін гамбургерлер, чипсілер және пицца біздің балаларымыздың сүйікті тағамдары болып саналады. Артық салмақ, гастрит және жалпы әлсіздік -зиянды дағдылардың нәтижесі.

Алматы қаласында қазіргі уақытта жұмыс істеп тұрған "KFC - Ростикс" (Kentucky Fried Chicken немесе KFC - (ағыл. Kentucky Fried Chicken - Кентуккиден әкелінген қуырылған тауық еті) - фаст-фудтың америкалық мейрамхана желісі, тауық етінен жасалған фирмалық тағамдар - майға қуырылған тауық аяқтарын әзірлейді) фаст фудтар желісінің төменде келтірілген бөлімшелері бар:

Адамның денсаулығы үшін тиімді тамақтана білу өте маңызды. Тиімді тамақтану дегеніміз - құрамында түрлі қоректік заттардың толық мөлшері бар тамақпен ағзаны дұрыс, уақтылы қамтамасыз ету. Жақында американдық ғалымдар зерттеулер жүргізіп, өте жоғары температурада дайындалатын тағамдардың құрамынан адамның денсаулығына өте зиянды «акриламид» деген затты тапқан. Шаурма, донер-кебабтарға қоса гамбургер, хот-дог, гриль, поп-корн, чипсы, картоптан дасалған фри, қақталған шұжық секілді тағамдар өте жоғары температурада дайындалады. Дәл осы тағамдарды ұзақ  күнделікті пайдалану салдарынан асқазан жарасы, созылмалы гастрит, өттің толуы, ұйқы безінің қабынуы, жүрек-қан тамыр аурулары, семіздік пайда болатыны, әсіресе ас қорыту жолдарына өте зиян екені анықталған. Сондықтан қалың көпшілікке көшеде даярланатын тағамдарды өте абайлап жеген дұрыс екенін айтар едім. «Ауру - астан...» деген сөзі бекер айтылмаған.

Қазақстандықтардың 80 пайызы дұрыс тамақтанбайды. Соның кесірінен ел арасында ас қорыту жүйесінің бұзылу, яғни ішек қабаттары қабыну, ойық жара, асқазан ісігі сынды дертке шалдығушылар саны көбейген. Бүгін «29 мамыр - Халықаралық дұрыс тамақтану күніне» орай бас қосқан отандық гастроэнтерологтар осындай мәлімдеме жасады. Асқазан дерті, әсіресе, фаст-фудқа жаны құмар жастар арасында белең алып барады.

Уақытылы тамақтанбау, стресстік күйге жиі ерік беру – бұл алматылық Ләйлә Матаеваны гастроэнтерологтың алдына әкелген басты себеп. Дертінің қауіпті екенін келіншектің өзі де түсінеді.

Ләйлә Матаева, емделуші:

- Гастрит деп диагноз қойды дәрігерім. Себебі стресс, дұрыс тамақтанбау. Сол түрлі-түрлі жағдайлар. Көбіне далада тамақтанамын. Уақытылы іше алмай қаламыз. Соның барлығы әсер еткен ғой.

Өкініштісі де сол, соңғы уақытта асқынған асқазан дертіне шылдығушылар қатырында жастар жағы жетерлік. Асқазан ісігіне жетпесе де, ішек қабаттарының қабынуы, ойық жараның шығуы сынды дерттер дендеген көбінде.

Жетен Дүйсенбеков, Республикалық диагнозтикалық орталықтың бөлім меңгерушісі:

- Бізге күніне 60-70 адам келсе, оның ішінде 5 жастағы баладан бастап жоғары қарай келеді. Сол 60-70-тің ішінен 2 адамнан жаңағы айтқан асқазан ауруын таппасақ өте жақсы көрсеткіш дер едім.

Cондай-ақ, артық асқа ерік берудің де ауруды тудырып жататыны бар. Тіпті ағзадағы май безін қоздырып, шамадан тыс салмақ жинауға әкелуі мүмкін. Әсіресе, шала пісірілген тамаққа, яғни фаст-фудқа әуестердің денсаулығына төндірер қауіп күшті.

Калориясы жағынан шамамен 1500-1800-ді құрайтын мынадай бір сендвичті жесеңіз, толық бір түстенгеніңізбен тең. Ал екіншісін қоссаңыз, кешкі тамақты да қатар іштіңіз деген сөз. Оған енді газдалған сусын мен қуырылған фри картобын тағы қосыңыз. Яғни, дәл осылай бір ай тамақтанар болсаңыз, денсаулығыңызға зиян келтірдіңіз.

Бірақ бұны біле тұра жейтіндер жетерлік. Оған көшедегі саңырауқұлақтай қаптаған бургер, сендвич, донер, кәуәп сынды жылдам асты әзірлейтін дүнгіршіктегі ұзын кезектің өзі дәлел. Сондықтан Тамақтану акедемиясы бастаған отандық гастроэнтерологтар шала піскен тамақпен күресті күшейтуге мәжбүр. Тіпті дұрыс тамақтанудың пирамидасын да ұсынып отыр.

Ольга Кухар, Сүт өнімдерін шығаратын компанияның медициналық департаменті жетекшісі:

- Дұрыс тамақтану үшін ең алдымен дәнді-дақылдарға орын беріңіз. Екінші көкөніс пен жеміс-жидекке кетеді. Үшінші ет пен балық, ақуыз. Бірақ етті шамадан көп жеуге де болмайды. Төртінші суықтық пен қышқылдар, әсіресе ақ тамағамға көңіл бөліңіз.

Сұрақтарға жауап аламын.

V Бекіту

• Мына заттардың ішінен жануар тектес азық түліктерді табыңдар?

• Мына заттардың ішінен өсімдік тектес. Азық — түліктерді табыңдар?

• Адамдар күніне неше рет тамақтану қажет?

• Дастархан басында қалай отыруымыз керек?

• Тамақты қалай жеу керек?

VІІ Үйге тапсырма

Үйге « Дұрыс тамақтану — денсаулық кепілі»