Сабақтың мақсаттары: Сабақтың мақсаттары


Сиырдың асқорыту жүйесі Адамның асқорыту жүйесі



бет2/2
Дата08.02.2022
өлшемі1,5 Mb.
#118784
түріСабақ
1   2
Байланысты:
omyrtkasyz

Сиырдың асқорыту жүйесі

Адамның асқорыту жүйесі


Тоқ ішек
Ауыз қуысы: тіл, тіс
Жұтқыншақ
Өңеш
Қарын
Ұлтабар
Аш ішек
Тік ішек
Ас қорыту – асқазан-ішек (асқорыту) жолында тағамды механикалық және химиялық өңдеу.
Тағамның қорытылуы және оны жасушалармен сіңірілуі күрделі процесс
1 - бауыр;
2- асқазан;
3- ұйқы безі;
4- ұйқы безінің өзегі;
5- ұлтабар;
6- өт қабының өзегі;
7- өт қабы;
8-өңеш
Адамның асқорыту бездері:
Жануарлардың асқорыту жүйесі
Біржасушалылар
Асқорыту вакуольдері – лизосомалар , фагосомалар арқылы іске асады
Көпжасушалылар
Асқорыту бездері, асқазан-ішек жолдары секілді күрделі мүшелер арқылы іске асады

3 түрлі асқорыту жүйесінің ерекшеліктері

1- аялдама. Шұбалшаңның асқорыту жүйесі

2- аялдама. Сиырдың асқорыту жүйесі

3- аялдама. Адамның асқорыту жүйесі

Әрбір асқорыту жүйелерін сипаттау критерийлері:

- асқорыту жүйесінде орналасқан мүшелерді атау;

-әр мүшеде жүрілетін процессті атау;

- мүшенің құрылыс ерекшеліктерінің жануардың қорек түрімен байланысын түсіндіру.

3 түрлі асқорыту жүйесін салыстыру

Моделдеу түрлері:

Постер

Кластер

Сызба

Комикс кітапшасы

Ермексазды үлгі


Адам

Белгісі

Сиыр

Тістері үш типті - күрек тіс, азу тіс

Тістерінің типтері

Ит тістері жоқ, тек күрек және азу тістері болады

Үстіңгі және астыңғы жак, сүйектерінде симметриялы орналасқан

Тістерінің орналасуы

Үстіңгі жак, сүйегінде күрек тістері жоқ, тек азу тістері болады

Бір камералы

Қарын (асқазан) бөлімдері

Төрт бөлімнен тұрады

Қысқа

Соқырішек

Өте үзын

Тоқішекте

Бактериялардың болуы

Қарынның алғашқы үш бөлімінде және тоқішекте

Симбиоздық бактериялардың өздері пайдаланады. Адамның қанына жасунық глюкозасы түспейді

Жасунықтың қорытылу нәтижесін пайдалану

Оны қоректену үшін сиыр да, симбиоздық микроағзалар: бактериялар, инфузориялар және т.б. біржасушалылар да пайдаланады

Адам және күйіс қайыратын жануардың асқорыту жүйесінің салыстырмалы кестесі



Белгілері

Жауынқұрт

Сиыр

Адам

1

Сілекей безінің болуы

2

Бауырдың болуы

3

Ұйқы безінің болуы

4

Бірінші сілекей бездері болады

5

Аналь тесігінің болуы

6

Тістерінің болуы

7

Тістері күрек, ит, азу тістерге бөлінеді

8

Тістері үстіңгі және астыңғы жақ сүйектерге симметриялы орналасады

9

Алқымның болуы

10

Асқазаны бір бөлімді

11

Асқазаны көп бөлімді

12

Соқырішегі бар

13

Соқырішегі қысқа

14

Соқырішегі ұзын

15

Асқазан немесе тік ішегінде симбиоздық бактериялардың болуы

16

Бактериялар қызметінің нәтижесін ағза пайдаланады

17

Бактериялар қызметінің нәтижесін бактериялар өздері пайдаланады

№1 модельдеу. Адам, сиыр және жауынқұрттың асқорыту
жүйесінің құрылысын салыстыру
10-параграфтың материалын оқып және 31,32-суреттер бойынша жауынқұрт, адам және сиырдың асқазан жүйесін салыстырып кестені толтырыңдар

Рефлексия

  • Мен ...білдім
  • Мен ...үйрендім
  • Мен тағыда ...қарастырамын.

Үй тапсырмасы

асқорыту жүйелерінің ерекшеліктері туралы кластер құру



Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет