Сабақтың тақырыбы № Техника қауіпсіздігі ережелерін сақтау және жұмыс орнын ұйымдастыру

• 
  Конструктордың көмегімен сұранысты іріктеп құру және өзгертуді біледі
  
• 
  параметрлі сұраныстарға анықтама бере алады
  
• 
  қорытынды сұранысты жасай алады
  

• 
  Compitor-есептеуіш машина
  
• 
  Реляциялық деректер қоры, дерекқор басқару жүйесі, Microsoft Access дерекқоры, пішін және кесте, дерекқорға сұраныс жасау, сұраныс тілдері және түрлері
  

• 
  Шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау;
  

басы

5 мин

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

Ұйымдастыру

• 
  Оқушылармен амандасу.
  
• 
  2 түрлі жеміс суреттері бар қима қағаздар арқылы 2 топқа топтастыру
  

5мин

3мин

7мин

Жаңа сабақты түсіндіру

Сұраныстар

Сұраныстар – мәліметтер қорынан қажетті ақпаратты таңдау құралы болып табылады.  Сұраныстардың көмегімен деректерді сұрыптауға, сүзгілеуге, өзгертуге, яғни өңдеуге болады. Сұраныстың негізгі қызметі –кестелерді байланыстыру және деректерді таңдап алу. Бұл жерде бірнеше кестедегі деректерді өзара байланыстыру мүмкіндігі туралы айтылады. Сонымен қатар деректерді таңдау барысында жаңадан қажетті мәліметтері бар уақытша кестелер құрылады. Бұл мақсат үшін MS Access-те сұраныстар қолданылады. Көптеген МҚБЖ сұраныстырдың келесі түрлері қолданылады:

1. 
   параметрлі бойынша сұраныс кестедегі деректерді өзеріссіз қалдырып, форма немесе кесте түрінде болады;
   
2. 
   қорытынды сұраныстар статистикалық есептердің нәтижелерін көрсету үшін арналған;
   

Таңдамаға сұраныстарды қолдана отырып, деректер қорынан кестелік түрдегі деректердің бейнесін алуға болады. Сұраныстарға арналған деректер бір немесе бірнеше кестелерден, бұрыннан бар сұраныстардан немесе кестелер мен сұраныстардың комбинациясынан түсуі мүмкін. Деректерді алу үшін пайдаланылатын кестелер мен сұраныстар жазбалар көздері деп аталады.

Конструктор— күрделі шарттарды қанағаттандыратын сұраныс құруға арналған арнайы терезесі бар негізгі құрал. Конструктор режимімен жұмыс технологиясы:

1. "Жаңа сұраныс" терезесін ашып, Конструкторқатарын екі рет шерту не қатарды тандап, ОК батырмасын шерту. Сұраныстар конструкторытерезесі және оған қосымша "Кестені қосу" сұхбаттық терезесі көрінеді Конструктор режимі терезесі Фильтр терезесіне үқсас, бірақ одан күрделі, оны әдетте Іріктеу бойынша сұраныс не Сұраныс бланкісі деп те атайды.

• 
  Барлық дерекқорлар белгілі сұраныс түрлерін қолдайды:
  
  • 
    Projection – проекция
    
    • 
      Яғни тандаулы атрибуттарды көрсету
      
  • 
    Selection – тандау
    
    • 
      Шартқа сай деректерді тандап көрсету
      
  • 
    Sorting – реттеу
    
    • 
      Деректерді белгілі атрибут бойынша реттеу
      
  • 
    Joining - біріктіру
    
    • 
      Бірнеше байланысты кестелерді сыртқы кілт арқылы біріктіру
      
  • 
    Calculated fields – есептелген мағыналар
    

1. Microsoft Access қандай сұраныс тілдерін қолдайды? Олардың айырмашылығы қандай?

2. Сұраныс түрлерін ата. Кестеден белгілі шартқа сай келетін ақпаратты алу үшін қандай сұраныс түрін пайдаланамыз?

3. SQL сұраныс тілінің жадпы формасы қандай?

1. Келесі кесте берілген:

Gracio жасаған шырындарды табу үшін SQL сұранысын жаз.

2. Келесі кесте берілген:

Сатады(кафе, шырын, бағасы). Кафе атауы басты кілт.

Бағасы 120 теңгеден арзан шырындар қай кафелерде сатылады? SQL сұранысын жаса.

3. Сатады кестесін пайдаланып Рафе кафесінде 120 теңгеден қымбат шырындар тізімін көрсететін SQL сұранысын жаса.

ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Сатады кестесін пайдаланып Pico шырынының орта бағасын табатын сұраныс жаса.

2. Сатады кестесін пайдаланып әр шырынның орта бағасын тап.

 Топтық жұмыс.

Өткен сабақта жасаған кітапхана дерекқорына қандай сұраныстар жасауға болады? Өз тәжербиене сүйен және де кітапханашының тәжербиесін зертте.
Қалыптастырушы бағалау

«Ой қозғау» әдісі арқылы тесттер жинағын беремін

Дискрептор

• 
  Сұраныстарды ұйымдастыруға анықтама бере алады
  
• 
  Сұраныстарды ұйымдастыруға мысал келтіре біледі
  
• 
  Шебердің көмегімен істеуге сұранысты құруды біледі
  

Оқулық,

Оқу құралдары

Интерактивті тақта

Компьютер

Оқулық,

Жұмыс дәптерлері

5мин

Оқушылар алма, гүл және жапырақ суреттері бар қима қағаздарды алып ағашқа жапсыру арқылы жаңа сабақты қалай түсіндендері жайлы кері байланыс аламын. Мұндағы

Алма-бүгін мен көп үйрендім.

Гүл-маған ұнады.

Үйге тапсырма Қайталау

*Топта ұйымдастыру жұмыстарын алады;

*Сабақ бойындағы «Түрткі сұрақтар» оқушылардың ойын қозғауға, дамытуға арналады.

Қабілеті орта оқушылар:

*Сабақ барысындағы деңгейлік сұрақтар тізбегі;

*Орта деңгейдегі Жобалық жұмыс тапсырмасы ұсынылады. (Тапсырма мазмұны бір, орындау уақытына қарай ықшамдалған, бірақ оқушының таңдау құқығы бар)

Қабілеті төмен оқушылар:

*Деңгейлік сұрақтар;

*Мұғалімнің қолдауы;

• 
  Оқушылар өзін-өзі бағалайды;
  
• 
  Жұппен бағалау жүргізеді;
  
• 
  Практикалық тарсырма қалыптастырушы бағалау ретінде жүзеге асады;
  
• 
  Практикалық жұмысқа жазбаша кері байланыс беріледі.
  

Оқушылардың компьютер алдында дұрыс отыруын бақылау

• 
  Бағыныңқы формаға анықтама бере алады
  
• 
  Негізгі батырмалы формаға білімін қалыптастыру
  
• 
  Форманы қалай құру керек екенін біледі
  

• 
  Compitor-есептеуіш машина
  
• 
  Форма
  
• 
  Элемент
  
• 
  конструктор
  

басы

5 мин

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

Ұйымдастыру кезеңі.

Шаттық шеңберін құрып, «Жүрек жылуы» тренингін ойнату.

Мақсаты: оқушылар бір-біріне жүрек жылуын сыйлап, әр оқушы бір-біріне мейірімді, қайырымды, жылы сезімге толы екенін, жақсылықтын бәрі жүректен шығатынын жеткізу. Жүрекшенің екінші жағында топ аттары бойынша топқа біріктіріледі.

Үйге берілген тапсырманы тексеру

Сұранысты ұйымдастыру тақырыбы бойынша сабақ сұрау.

Сұрақтар

2.Қатар тұрған бірнеше көрсеткішті ерекшелеу үшін қандай перне қолданылады?

3.Басқа көрсеткіштер арқылы тізімде тұрған бірнеше көрсеткішті ерекшелеу үшін қандай перне қолданылады?

4. Символдардың кез келген тобы үшін шаблон ретінде қандай символ қолданылады?

5. Қандай функциялар кездеседі және қандай қызмет атқарады?

6. Шеберді қалай шақырамыз?

5мин

3мин

7мин

Бүгін біз МҚБЖ-да форма құру тақырыбына тоқталмақпыз. Бүгінгі сабақта қарастыратын тақырыптарымыз

• 
  Форма ұғымы;
  
• 
  Форма құру;
  
• 
  Бөлінген форма;
  
• 
  Формадағы басқару элементтері;
  
• 
  Форма режиміндегі жұмыс;
  
• 
  Бағыныңқы форма;
  
• 
  Негізгі батырмалы форма.
  

1.Бөлінген форма деген не?

2.Форманы қалай дұрыс құру керек?

3.Формада сүзгіні қалай орнатады?

4. Негізіг басқару элементтерін ата?

5.бағыныңқы форма ерекшелігі?

6. Кесте мен формада айырмашылық бар ма?

VII. Қорытындылау. Жалпы форманың түрлері қалыпты форма, бөлінген форма, бірнеше элементті форма. Форма кесте немесе сұраныс негізінде Құру-Форма бұйрығымен құрылады. Форма режімі қорды мәліметтермен тікелей толтыруғаи арналған.
Қалыптастырушы бағалау

«Ой қозғау» әдісі арқылы тесттер жинағын беремін

Дискрептор

• 
  Форма құруды біледі
  
• 
  Формадағы басқару элементтерін айта алады
  
• 
  Форма режимінде жұмыс жасай алады
  

Оқулық,

Оқу құралдары

Интерактивті тақта

Компьютер

Оқулық,

Жұмыс дәптерлері

5мин

• 
  Топта ұйымдастырып топты басқарып отырады;
  
• 
  Сабақ бойындағы деңгейлік сұрақтарға және тапсырмаларды орындай алады.
  
• 
  Практикалық жұмыстың қабілеті жоғары оқушыларға ІІІ деңгей тапсырмаларын орындайды.
  
• 
  Қабілеті орта оқушылар:
  
• 
  Постер қорғауға әдісітерді қолдануға осы деңгейдегі оқушыларға қолдау береді;
  
• 
  Сабақ барысындағы деңгейіне қарай жұмыс жасайды;
  
• 
  Орта деңгейдегі практикалық жұмыс парағы ұсынылады.
  
• 
  Қабілеті төмен оқушылар:
  
• 
  Деңгейлік сұрақтар беріледі І деңгей тапсырмаларын орындайды;
  
• 
  ІІ және ІІІ деңгей тарсырмаларына қолдау жасаймын;
  
• 
  
  

• 
  Ынталандыру, қолдау көрсету, формальды емес бағалау түрлері;
  
• 
  Оқушылар өзара бағалайды;
  
• 
  Жұппен бағалау жүргізеді;
  
• 
  Практикалық жұмыс қалыптастырушы бағалау ретінде жүзеге асады; Бағалау шәкілдері қолданылады.
  

• 
  Қорытынды есептермен компьютерде жұмыс жасай алады
  
• 
  Қорытынды есептің негізгі қызметін біледі
  
• 
  Қорытынды есепке мысал келтіре алады
  

• 
  Compitor-есептеуіш машина
  
• 
  CHAR, VAR, READ, READLN
  

•Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау

•Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау

басы

5 мин

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

Сыныппен сәлемдесу.

Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын орнату. «Есімдері жайлы жағымды сөздерді айту»

Оқушылар смайликтер арқылы 3 топқа біріледі.

4. 
   Ақпарат және ақпараттық үрдістер
   
5. 
   Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
   
6. 
   Алгоритмдеу және программалау
   

Жаңа сабақ.

Бақылау сұрақтарына жауап беру

Қалыптастырушы бағалау

«Ой қозғау» әдісі арқылы тесттер жинағын беремін

Дискрептор

• 
  Қортытынды есептер құруға анықтама бере алады
  
• 
  Қортытынды есептермен жұмыс істей алады
  
• 
  Қорытынды есеп диаграмманы қолдануды біледі
  

Оқулық,

Оқу құралдары

Интерактивті тақта

5мин

Оқушылар стикерлерге

– Бүгінгі сабақтан қандай әсер алғандарын , – Нені үйренгендерін жазады.

Білім ағашына іледі

• 
  Топта ұйымдастыру жұмыстарын алады;
  
• 
  Сабақ барысындағы «Суреттер туралы айтылым», «Түрткі сұрақтар» оқушылардың ойын қозғауға, дамытуға арналады.
  

• 
  Мәтін оқудағы «Серпілген сауал» әдісі осы деңгейдегі оқушыларға қолдау береді;
  
• 
  Сабақ барысындағы деңгейлік сұрақтар тізбегі;
  
• 
  Орта деңгейдегі Практикалық жұмыс парағы ұсынылады. (Тапсырма мазмұны бір, орындау уақытына қарай ықшамдалған, бірақ оқушының таңдау құқығы бар)
  

• 
  Деңгейлік сұрақтар;
  
• 
  Мұғалімнің қолдауы;
  

• 
  Ынталандыру, қолдау көрсету, формальды емес бағалау түрлері;
  
• 
  Оқушылар өзара бағалайды;
  
• 
  Жұппен бағалау жүргізеді;
  
• 
  Практикалық жұмыс қалыптастырушы бағалау ретінде жүзеге асады;
  

Дайындықты қажет етеді

Жақсы

Өте жақсы

Жұмысты тек мұғалімнің рұқсатымен бастайды;

Оқу-құралдарын тек қажетті жағдайда ғана пайдаланады.

Сергіту сәті

• 
  Есептелетін көрсеткішті функциялардың көмегімен құра алады
  
• 
  Макрос құруды біледі
  
• 
  Сыртқы мәліметтермен жұмыс жасай алады
  

• 
  Compitor-есептеуіш машина
  
• 
  Макростар,Acsses,Windows
  

•Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау

•Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау

басы

5 мин

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

• 
  Ұйымдастыру. Сәлемдесу. «Қол
  

«Ыстық орындық» әдісін қолдану арқылы үй тапсырмасын пысықтау

5мин

Әдетте есепті шығару үшін бастапқы мәліметтер енгізіледі. Мысалы, екі санды қосу программасында программада қосылатын екі санды енгізу қажет болады.

Мәліметтерді шығару операторларымен сендер таныссыңдар. Олар: Write және Writeln.

Егер айнымалылар мәні болса, оны экранға шығару үшін оператор атауынан кейін жақшада мәтін көрсетіледі. Шығару операторлары бірнеше мәндерді шығара алады, олар үтір арқылы жазылады.

Writeln операторының жалпы түрі дәл осылай анықталады.

Бұл оператор меңзерді жаңа жолға көшіру үшін программада параметрлерсіз (бос) қолдануы мүмкін

Қолданушы айнымалылар мәнін сұраныс жасау үшін Read және Readln енгізу операторларын қолданылады.

Экранды тазалау және программаны таза экранда орындау үшін операторлар бөлімінде begin сөзінен кейін экранды тазалаудың стандартты операторы ClrScr (Clear Screen) бастау керек. Бұл процедура Crt модулінде орналасады, сондықтан Uses бөлімінде қосу керек. Мысалыда модельді қосу мен экранды тазалау процедурасын қолдануын қарастырайық

1-тапсырма

2-тапсырма

1-тапсырма

2-тапсырма қалдырып кеткен бұйрықтар атауын жаз:

....... және ....... операторлары бұйрығын орындау айырмашылығы мынада: енгізу орындалғаннан кейін ..... операторы бойынша меңзер жаңа жолдың басына ауыстырылады, ал ...... операторында бұл орындалмайды. Экранды тазалауды және таза экранда программаны орындауды ...... сөзінен кейін ....... стандартты әрекетінен соң бастау керек.

VI. Қатемен жұмыс

Бұл программада жіберілген қателерді түзет.

Program missal;

Var a; c: integer; - b константа сипатталмаған

Begin

Writeln (‘санды енгіз’,а);

c=ab; - көбейту белгісі қалып қойған

writeln (‘көбейтінді ‘a және b’ тең ‘,d); - жақшадағы жазу дұрыс емес, дұрысы: (‘көбейтінді ’,a’және ’,b,’тең ’,c), шығару үшін айнымалы дұрыс көрсетілмеген

readln(b); - бұл жерде бос оператор болуы керек.

end. нүкте жоқ

VII. Қорытынды

Енгізу операторларын қолдану кезінде мына ережелерді есте сақтаңдар:

• 
  Программаның жұмысы кезінде пернетақтадан алғашқы мәліметтерді енгізу үшін readln бұйрығын қолданып,
  
• 
  Бір readln бірнеше айнымалы мәндерін енгізуге болады.
  

• 
  Write, writeln бұйрығы мониторға айнымалы мәндерін шығару үшін қолданылады;
  
• 
  Бір write немесе (writeln) бұйрық экранға бірнеше айнымалы және бірнеше хабарлама мәндерін шығарады;
  
• 
  Параметрсіз writeln бұйрығы меңзерді экранның келесі жолына жылжытады.
  

• 
  Мәліметтер қорын ұйымдастыру. Көрсеткіш мәндер енгізуге анықтама береді
  
• 
  Есептелетін көрсеткішті операторлардың көмегімен құра алады
  
• 
  Мәтіндік мәліметтердің бірігуін біледі
  

Оқулық,

Оқу құралдары

Интерактивті тақта

Компьютер

Оқулық,

Жұмыс дәптерлер

5мин

рефлексия жүргізеді:

- Бүгін нені түсіндің:

-Сен үшін тақырып

қаншалықты маңызды:

-Сабақта неден қиналдың

• 
  Топта ұйымдастыру жұмыстарын алады;
  
• 
  Сабақ бойындағы жоғарғы деңгейлік тапсырма беремін
  
• 
  Қабілеті орта оқушыларға: орта деңгейдегі тапсырмалар беремін
  

• 
  Төмен деңгейдегі тапсырмалар беремін
  

• 
  Ынталандыру, қолдау көрсету, формальды емес бағалау түрлері;
  
• 
  Оқушылар өзара бағалайды;
  
• 
  Жұппен бағалау жүргізеді;
  

• 
  Жеке компьютерлерді жинау бойынша компьютерлік фирма мәліметтер қорымен жұмыс жасай алады
  
• 
  Сұраныстармен жұмыс жасай біледі
  
• 
  Жобалық іс әрекеттер бойынша компьютермен жұмыс жасай алады
  

• 
  Compitor-есептеуіш машина
  
• 
  Формалар
  

•Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау

•Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау

басы

5 мин

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

«Сөзімді аяқта» әдісі

Компьютер кабинеті.....?Оқушылар бірінен соң бірі өз ойларын жалғастырып айтады.Оқушылар «Денсаулық» , «Қауіпсіздік», «Ұқыптылық» деген үш топқа стикер арқылы бөлінеді.

• 
  Электрондық ақпараттық ресурстарды , ақпараттық жүйелерді қорғау деген не?
  
• 
  Электрондық ақпараттық ресурстарды ,ақпараттық жүйелерді қорғаудың мәні неде?
  
• 
  Ақпараттық ресурстарды қорғаға қарсы рұқсат етілмеген әрекеттерді атап шығыңдар
  
• 
  Электрондық ақпраттық ресурстарды ,ақпараттық жүйелерді қорғау үшін қандай шаралар қолдану керек?
  

5мин

3мин

6. 
   «Миға шабуыл» әдісі арқылы жаңа сабаққа кіріспе ретінде слайд көрсетіледі. Әр топ слайдтан көргендері туралы өз ойларын айтады. Мұғалім оқушылардың ойын жинақтап жаңа тақырыппен таныстырады.
   
7. 
   Оқушыларға жаңа тақырып бойынша оқулықтан 1-6 тапсырмасын топ болып орындау беріледі.
   

Әр бір топ тапсырмалардың жауабын тапқандығын қол көтеру арқылы білдіреді. Әрбір дұрыс жауапқа топ «5»баллдық көрсеткішпен бағаланып отырады. Бұл тапсырма оқушыларды , шапшаңдыққа және бірігіп жұмыс жасауға тәрбиелейді.

Практикалық сабақ оқушылар компьютерде кітапта берілген тапсырмаларды орындайды

8. 
   Тақырыпты бекіту мақсатында оқушыларға «Ой қозғау» әдісі арқылы сұрақтар қойылады.
   

• 
  Жобалық іс әреткеттер туралы білімдері қалыптасады.
  
• 
  Жобалық іс әрекеттің ережесін біледі
  
• 
  Жобалық іс әреткеттер мен жұмыс жасай алады.
  

Оқулық,

Оқу құралдары

Интерактивті тақта

Компьютер

Оқулық,

Жұмыс дәптерлері

5мин

Оқушылар өз жұмысын және сыныптастарының жұмыстарын белгілі бір критерийлер бойынша көңіл-күй смайликтерімен өзін-өзі бағалайды.

• 
  Топта ұйымдастыру жұмыстарын алады;
  
• 
  Сабақ бойындағы «Түрткі сұрақтар» оқушылардың ойын қозғауға, дамытуға арналады.
  

• 
  Сабақ барысындағы деңгейлік сұрақтар тізбегі;
  
• 
  Сәйкестендіру сұрақтары
  

• 
  Ддеңгейлік сұрақтар;
  
• 
  Мұғалімнің қолдауы;
  

көңіл-күй смайликтерімен өзін-өзі бағалайды.