Бейнеүзінді көру: https://bilimland.kz/kk/subject/geometriya/7-synyp/shengberding-czentrlik-buryshy?mid=53:simple
Бұрыш жазықтықты екі бөлікке бөледі. Бұл бөліктердің әр қайсысы бұрыш деп аталады. Қабырғалары а және b сәулелері болатын АОВ және ВОА бұрыштары кескінделген. Қабырғалары ортақ бұрыштар бір-біріне толықтауыш бұрыштар деп аталады. ВОА бұрышы АОВ бұрышына немесе АОВ бұрышы ВОА бұрышына толықтауыш бұрыштар.
Егер бұрыштардың біреуінің градустық өлшемі α – ға тең болса, онда толықтауыш бұрыштың градустық өлшемі
3600- α болады.
Төбесі шеңбердің центрінде жататын бұрыш центрлік бұрыш деп аталады. Бұрыштың ішінде орналасқан шеңбер бөлігі осы центрлік бұрышқа сәйкес шеңбер доғасы деп аталады.
Центрлік бұрыштың градустық өлшемі өзі тірелген доғаның градустық өлшеміне тең. .
Төбесі шеңберде жататын, ал қабырғалары сол шеңберді қиып өтетін бұрыш шеңберге іштей сызылған бұрыш деп аталады.
Теорема:Шеңберге іштей сызылған бұрыш өзіне сәйкес центрлік бұрыштың жартысына тең болады. ;
.
Мысал 1: Егер болса, онда табу керек: және .
Ш ешуі: ОВ=ОС=R
(центрлік бұрыш); (іштей сызылған бұрыш).
Егер болса, онда = ; .
;
