Анықтама. Берілген нүктеден бірдей қашықтықта жатқан нүктелерден тұратын геометриялық фигура шеңбер деп аталады. Берілген нүктені шеңбердің центрі деп атайды. Шеңбердің кез келген нүктесін оның центрімен қосатын кесінді радиус деп аталады.
О нүктесі – шеңбердіңцентрі, АО – радиусы.
Белгіленуі:: R немесе r.
(O, R) – центрі О нүктесі болатын,
радиусы R-ге тең шеңбер.
Ш шеңбердің екі нүктесін қосатын кесіндісін хорда деп аталады. Шеңбердің центрі арқылы өтетін хорданы диаметр деп атайды. Диаметр – ең үлкен хорда. Шеңбердің центрі диаметрдің ортасында жатады.
CD, AB, EF – хордалар,
AB – диаметр, AB=2R.
Ш еңбердің бөлігідоға деп аталады. Доғаны « » белгісіменбелгілейді. Шеңбердің кез келген екінүктесі оны екідоғаға бөледі.
және .
Екірадиустың арасындағыбұрыш центрлік бұрыш деп аталады.
АОВ бұрышы – центрлікбұрыш.
АВ доғасының градустық өлшемі АОВ центрлік бұрышының градустық өлшеміне тең. .
Жазықтықтыңшеңберменшектелгенбөлігіндөңгелекдеп атайды.
Центрлік бұрышпен және ол тірелетін доғамен шектелген дөңгелектің бөлігі дөңгелек сектор деп аталады.
Шеңбердің доғасымен және осыдоғаның ұштарын қосатын хордамен шектелген дөңгелектің бөлігін сегмент деп аталады.
Шеңбердің центрі, радиусы, диаметрі дөңгелектің де центрі, радиусы, диаметрі болады.
| 
