А.С.Пушкин
|
М.Ю.Лермонтов
|
И.А.Крылов
|
Онегиннің сөзі
Татьянаның хаты
Онегиннің жауабы
Татьянаның сөзі;
|
Теректің сыйы
Қараңғы түнде тау
Қалғып
Кең жайлау
Қанжар
|
Шегіртке мен құмырсқа
Жарлы бай.
Бақа мен өгіз.
Есек пен бұлбұл.
|
«Өлең-сөздің патшасы сөз сарасы» өлеңі
Өлеңдегі 3 негізгі ой
Өлең қандай болуы тиіс
|
Бұрынғының ақындарын сынау
|
Тыңдаушыға айтары
|
Өз поэзиясында жаңа мақсат барын жариялайды.Ол әлеуметтік шындықты жариялау.Өлеңді бөтен сөзбен былғамау талап торы қойылады.Халық мүддесі жұмсауды мақсат етеді.
|
Өлеңнің сатып,күн көріс көрген жағымсыз,жарамсақ ақындарға ыза болып, қатты сынайды.Ақын өнерін,саудаға салу,сөз қадірін кетіру,арсыздық деп қарайды
|
Оларды халық тағдырын жырлайтын жаңа үлгідегі поэзияны түсіне білуге,бағалауды.
Тыңдаушыларды тәрбиелеу қажеттігіне назар аударды.
|
Педагогика ғылымының кандидаты Нұрша Оразақынованың "Сатылай кешенді талдау технологиясы «бойынша өлеңді талдау.
1. Авторы. Абай Құнанбайүлы
2. Тақырып. Бұл өнер туындысы,әдеби шығарма-белгілі дәуірдегі қоғамдық шындық.
3. Жанр түрі. Поэзия (өлең) Өлең дегеніміз-белгілі бір қиыннан қиыстырылып, үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі өлшеммен
4. Идеясы. Өлеңді түсіне білуге бағалауға шақырады. Сөздің асылы — поэзия екенін, жақсы сөз даналықтың айғағы екенін айтады.
5. Шумақ. Өлең шумақтан тұрады. Шумақ аяқталған синтаксистік біртұтас ойды білдіреді.
6. Тармақ. Өлең тармақтан тұрады. Тармақ-өлеңнің әр жолы.
7. Бунақ. Тармақ бунақтан тұрады. Бунақ-белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінуі.
8. Буын. Өлең буыннан түрады. Буын сөздің қурамындағы дауысты дыбыстардың санына қарай анықталады.
9. Теңеу – Өтірік пен өсекті жүндей сабап
Эпиттет – Іші алтын, сырты күміс сөз жақсысын.
Метафора – Мал үшін тілін безеп, жанын жалдап.
10. Сөздік:
Аят (арабша) — құран сөзі
Хадис (арабша) — Мұхаммед пайғамбардың сөзі
Бәйіт (арабша) — өлең сымал — өлең секілді
Құтпа (арабша) — уағыз оқу, сөйлеу мағынасында
Мүнәжәт (арабша) — Аллаға жалбарыну, мақтау сөз айту
11. Өлеңнің негізгі түйіні: Тыңдаушыны тәрбиелеу, сөздің құдіреттілігін түсіндіру, поэзияны бағалауға шақырады
12. Оқушыға өлең шумағын талдату
Ө-/лең-//сөз-дің пат/ша/сы//,сөз са/ра/сы,//а
Қи/ын/нан// қи/ыс/ты/рар//ер да/на/сы//а
Тіл/ге же/ңіл,//жү/рек/ке//жырлы ти/іп,//б
Теп-теріс//жұ/мыр кел/сін//ай/на/ла/сы а
13. Буынды қара өлең ұйқасы.
14. Сабақты қорытындылау
Ақыл-ой,ақындықтың киесі — Абай, Түгел сөздің түбі бір жүйесі-Абай. «Өлең сөздің — патшасы» десе Абай, Патшаға енді ұсынбас төрді Абай, Патша мүлде тағымен төңкерілген, Өлеңнің құдіретті иесі — Абай! «Сөздің құдіреттілігі — қоғамды өзгертетін күш» деген болатын Абай. Сабақты елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың сөзімен қорытындылаймын: «Біздің міндетіміз бәсекелестікке лайық ұрпақ тәрбиелеу» деген пікірі жастарға Абайша білім алу, Абайша ойлау, Абайша өмір сүру дегенді ұқтырады. Үйге тапсырмасы: «Өлең — сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңді жаттау.
Достарыңызбен бөлісу: |