π/2 -ге артта қалады.
Индуктивтік кедергідегі ток пен кернеудің сәйкес векторлық диаграмасын саламыз.
3.4. Айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы
Бір-біріне тізбектей жалғанған индуктивтігі L катушкадан,сыйымдылығы С конденсатордан және кедергісі R резистордан тұратын тізбектің қысқыштарына u = Umcosωt кернеу түсірейік.Ток полюстеріндегі лездік кернеу оның жеке бөліктеріндегі кернеудің лездік мәндерінің қосындысына тең U = UR+UL+UC ;
U=URmcosωt+UCmcos(ωt-π/2)+ ULmcos(ωt+π/2)
Түсірілген кернеудің Um амплитудасын векторлардың қосындысы ретінде табуға болады, яғни U=URm+UCm+ ULm ;
;
;
;
; ;
; ; ;
;
4. Есептер шығару.
№1. Катушканың индуктивтiлiгi 80 мГн, катушка қосылған әсерлi кернеу 100 В, ток жиiлiгi 1 к Гц. Тiзбектегi токтың амплитудалық мәнiн табыңыз.
Берілгені:
L=80мГн
U=100В
ν=1кГц
|
ХБЖ:
8*10-2Гн
103Гц
|
Шешуi:
|
Im-?
|
Циклдiк жиiлiк ω=2πν өрнегiмен анықталады.
мұндағы кернеудiң әсерлiк мәнiнен кернеудің амплитудалық мәнiн анықтаймыз.
; ;
Тiзбектегi токтың амплитудалық мәнiн табамыз:
Жауабы: 0,28 А
№2. Катушканы, кернеуi 12В тұрақты ток тiзбегiне қосқан кезде, тiзбекте 4А ток күшi пайда болады. Осы катушканы жиiлiгi 50Гц, кернеуi 12В айнымалы ток тiзбегiне қосатын болсақ, тiзбектегi ток күшi 2,4А-ге тең болады. Катушканың индуктивтiлiгінің шамасы қандай болады? Егер катушкаға, сыйымдылығы 394мкФ кондесатор тiзбектей жалғасақ, реактивтік қуатты неге тең болады? Осы жағдайға векторлық диаграммасын салыңдар.
Xc >XL болғандықтан кернеудің тербелісі ток тербелісінен 𝝋 бұрышқа қалады.
Векторлық диаграммасын салайық.
Терминологиялық сөздік
Қазақ тілінде
|
Ағылшын тілінде
|
Орыс тілінде
|
Индуктивтік кедергі
|
Іnductive reactance
|
Индуктивное сопротивление
|
Сыйымдылық кедергісі
|
Сapacitive reactance
|
Емкостное сопротивление
|
Айнымалы ток
|
Alternating current
|
Переменный ток
|
Актив кедергі
|
Active resistance
|
Активное сопротивление
|
Жиілік
|
Frequency
|
Частота
|
Конденсатор
|
Capacitor
|
Конденсатор
|
Катушка
|
Inductor
|
Катушка
|
5.Үйге тапсырма: §2.2-2.5
№1. Сыйымдылығы 5мкФ конденсатор мен кедергісі 150 Ом өткізгіш жиілігі 50Гц,кернеудің әсерлік мәні 120В айнымалы ток тізбегіне тізбектей жалғанған.Ток күшінің әсерлік және амплитудалық мәндерін,ток пен кернеу тербелістерінің фазалар айырымын табыңдар.
6. Сабақты қортындылау
Достарыңызбен бөлісу: |