Сабақтың тақырыбы: «Қазақ халқының музыкалық ішекті аспаптары»
жүктеу/скачать 180,26 Kb.
|
00046266-606143b6
- Бұл бет үшін навигация:
- Үйге тапсырма
| Асатаяқ - тұтас ағаштан жасалған, оның басында темір теңгешелер, қоңыраулар ілінген, сілкіп ойнайтын аспап. Қоңыраулар күміс, алтын, қорғасын сияқты асыл тастардан жасалған. Қоңыраулар соғылғанда әдемі үн шығады.
Өткен ғасырлар үніне құлақ түрсек, біздің ата – бабаларымыз тастан, ағаштан, өсімдіктен, малдың терісінен, сүйегінен, мүйізден, ішектен, қылдан т. б. алуан түрлі заттардан дыбыс шығаруға болатынын аңғарып, қарапайым музыкалық аспаптар жасап алды. Сол ұмыт болған қазақ халқының аспаптарын қайта жаңғыртып, олардың кең түрде насихатталуына мол еңбек сіңіріп, соңына қыруар мұра қалдырған Болат Шамғалиұлы Сарыбаев еді. Болат Шамғалиұлы Сарыбаев көне аспаптарды жинауға 1960 ж. бастап кіріскен екен. Сол жылдары Алматы консерваториясының ұстазы Б. Сарыбаевтың үйі ерекше мұражайға айналды. Ол жинаған аспаптар саны 300 - ге жетті. Зерттеуші еліміздің түрлі аймақтарынан көне аспаптарды тауып, оларды зерттеп, жетілдіріп, орындау әдістерін меңгерді, шәкірттерін баулыды. 1968 жылы көне ұлттық музыкалық аспаптардан ансамбль ұйымдастырды. Б. Сарыбаев аспаптарды ойнау тәсіліне қарай мынадай түрге бөледі: үрлемелі, ұрмалы, сілкімелі, ысқышты, ішекті, шертпелі, тілшекті. Дамыту: Дидактикалық ойын: «Аспапты тану» Ойын ережесі бойынша аспаптардың үні үнтаспадан тыңдатылады. Оқушылар қандай аспап екенін айтулары керек. 1. қылқобыз 2. сазсырнай 3. шаңқобыз 4. сыбызғы 5. Жетіген Бекіту: Оқушылар аспаптар туралы жұмбақтар шешеді. Бас, құлақ, мойны бар Үп үлкен шанағы бар Ысқышпен ысқанда Әндетіп шығар тағы әні бар (қобыз) Тартылған екі арқаны ұзын бойға, Сөйлеуге сондай шебер тапсаң ойла. Әр жерде аршындалған балдағы бар, Ойнайды он бармағың білсе қайла. (домбыра) Созылған үні, сүйкімді тілі. Үрлесең ойнайтын, аспаптың бірі. (сыбызғы) Ел қорғайтын ерлікке, Батылдыққа ерлікке. Әуенімен шақырған, Қандай аспап балалар. (дабыл) Жеті шектен жеті түрлі үн шығар, Әуезінен жеті тарау мұң шығар. Ойнап кетсең, түрлі - түрлі жыр шығар, Бұл қандай аспап? (жетіген) Тілшікті аспап, қобыздай асқақ Ерекше үні бар,бұл қай аспап?(шаңқобыз) Қоңыр сазды даусы бар Шертсең күй, әні бар Домбыраға ұқсайтын Бұл қай аспап? (шертер) Қорытынды: Қазақ ежелден-ақ өнерді сүйіп өскен халық. Ғасырлар қойнауынан жеткен халқымыздың баға жетпес асыл мұрасымен бүгінгі ұрпақты суісындатты. Бүгін қазақтың ұлттық аспаптар жайында көп білдік. Қазақтың ұлттық аспаптарын мақтаныш тұту, ұлттық өнерді құрметтеу біздің парызымыз. Үйге тапсырма: «Қазақтың халық аспаптары» туралы мән жазба жазу; Бағалау: оқушыларды бағалау жүктеу/скачать 180,26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|