2-топ.Климат пен ауа райының ерекшеліктері мен ұқсастықтары қандай? Венн диаграммасын толтырыңыздар.
«Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі арқылы
мәтінмен жұмыс (оқулық мәтінімен, ресурстармен танысу)
Тапсырма « Кестелер сөйлейді» әдісі 1-тапсырма Берілген сызбаға климат түзуші факторларды жазыңыз.
Климат түзуші факторлар
Дескриптор:
Климат түзуші факторларды анықтай алады;
Түрлерін ажырата алады;
ҚБ қол шапалақтау арқылы бір-бірін бағалайды.
«Шахмат» әдісін қолдану арқылы орындайды ЖЖ 2-тапсырма Жер беті төсеніштерінің альбедосын анықта
Қар
5%
Орман
Шөп жамылғысында
35%
40%
Күлгін топырақта
суда
Дескриптор: - Жер бетінен кері шағылысқан радиацияны сараптай алады;
- Жер бетінің жекелеген денелердің шағылыстыру қабілетін атай алады;
- Жер бетінің төсеніші альбедосын анықтай алады.
ҚБ бағдаршам арқылы.
3 – тапсырма. « Кластер » әдісі. ТЖ
Климаттық картаны қолданып, Қазақстан территориясына әсер ететін климат түзуші факторларға талдау жасаңыз.
• Күн радиациясының республика аумағында таралуын түсіндіріңіз.
• Географиялық орнына байланысты климаттың өзгеруін талдаңыз
• Жер бедеріне байланысты климаттың өзгеруін талдаңыз
Дескриптор: - Күн радиациясының таралуын анықтай алады;
- Географиялық орнының климатқа әсерін сипаттай алады;
- Жер бедеріне байланысты климат өзгерісін түсіндіре алады;
Тапсырмалар: 1-. Солтүстік қазақстан облысына бір жылда күннен 1 см2 ауданға түсетін жылу мөлшерін анықтаңыздар.
Картадан бір жылғы жұтылған күн радиациясының көрсеткіші анықталады. СҚО ауданы солтүстігінде (90ккал/см2), ал оңтүстігінде (100 ккал/см2) изосызықтары аралығында орналасқан:
Рж=(90+100): 2 =95 ккал/см2 2- СҚО ауданы солтүстігінде (90ккал/см2), ал оңтүстігінде (100 ккал/см2) изосызықтары аралығында орналасқан. Бір жыл ішінде 1м2 жерге жұтылғанрадиация түрінде қандай жылу мөлшері түседі?
95ккал/см2 Х 10 000 см2 =950 000 ккал
3-. Бір жылда 1м2 жерге жұтылған радиация түрінде түсетіндей мөлщерде жылу алу үшін қаншама жоғары сапалы көмір жағу қажет? (1 кг жақсы көмір жанғанда 7 500 ккал/кг жылу береді). СҚО ауданына бір жылда 95 ккал/см2 жылу мөлшері түседі.
950 000 ккал: 7 500 ккал/кг = 127кг
Жер бетінің бір га-ға түскен бір жылғы жұтылған радиацияның орнын толтыру үшін қаншама жоғары сапалы көмір жағу қажет?
127 кг х 10 000 м2 = 1 270 000 кг немесе 1 270 тонна
Мұншама жүкті тасу үшін, 50 тонна жүк алатын үлкен вагондардың қаншасы керек болар еді?
1 270 т: 50т = 25 вагон
