Сабақтың тақырыбы: Бірқалыпты емес қозғалыс кезіндегі орташа жылдамдық

Күні:
Сабақтың тақырыбы: Бірқалыпты емес қозғалыс кезіндегі орташа жылдамдық.

оларды формула арқылы есептей білу.

Білімділік: теориялық білімдерін практика жүзінде көрсетуге бейімдеу

Дамытушылдық: шығармашылық ойлау қабілетін дамыту, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру

Тәрбиелік: сауаттылыққа, ұқыптылыққа, өзін өзі бағалай білуге тәрбиелеу

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеп, назарларын сабаққа аудару.

• 
  Орын ауыстыру деп нені айтамыз?
  
• 
  Орын ауыстыру қандай әріппен белгіленеді?
  
• 
  Жол дегеніміз не?
  
• 
  Жол қандай әріппен белгіленеді?
  
• 
  Бірқалыпты қозғалысқа анықтама бер.
  
• 
  Бірқалыпты қозғалысқа мысал келтір.
  
• 
  Бірқалыпты емес қозғалысқа анықтама бер.
  
• 
  Бірқалыпты емес қозғалысқа мысал келтір.
  

Ребусты шешу: Жылдамдық.

1. 
   Санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағатты не деп атаймыз? (санақ жүйесі)
   
2. 
   Барлық денелерге, табиғаттағы нәрселердің бәріне, бүкіл материялық дүниелерге тән қасиет не деп аталады? (қозғалыс)
   
3. 
   Меркурий планетасының қазақша аты? (Болпан)
   
4. 
   м/с ненің өлшем бірлігі? (жылдамдықтың)
   
5. 
   Дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүрсе, ондай қозғалыс не деп аталады? (бірқалыпты)
   
6. 
   Қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын денені не деп атаймыз? (материялық нүкте)
   
7. 
   Марс планетасының қазақша атауы? (қызыл жұлдыз)
   
8. 
   Дененің бастапқы орнын оның келесі орнымен қосатын бағытталған кесіндіні не деп атаймыз? (орын ауыстыру)
   
9. 
   Дене тең уақыт аралығында әр түрлі жол жүріп өтсе, ол қандай қозғалыс? (бірқалыпты емес)
   

Есептер шығару:

Денелердің осындай бірқалыпты емес қозғалысы кезіндегі жылдамдықты қалай түсінеміз?

Бірқалыпты емес қозғалыстың жылдамдығы туралы сөз болғанда, жолдың берілген бөлігіндегі немесе берілген уақыт аралығындағы қозғалыстың орташа жылдамдығы туралы айтылады. Орташа жылдамдықты есептеп табу үшін берілген уақыт аралығындағы орын ауыстыруды осы уақыт аралығына бөледі, яғни бірқалыпты қозғалыстың жылдамдығын есептегендегі амал қолданылады.

v_орт=l/t

Осы формула арқылы орташа жылдамдық белгілі болса, орын ауыстыруды немесе уақытты былай есептеуге болады:

Оқушылар карточкадағы тақырыбқа байланысты сұрақтарға жауап береді. Сұрақтар оқулықтан алынған.

1. Егер жол мен жылдамдық белгілі болса, қозғалыс уақытын қалай табуға

болады ?

3. Велосипедші 150 м жолды 1,5 м /с жылдамдықпен жүрген. Осы ара

қашықтықты велосипедші қанша уақытта жүріп өтеді ?

4. Жылдамдық пен уақыт арқылы жүрілген жолды қалай өрнектейді ?

5. Жылдамдықтың 54 км /сағатпен берілген мәнін м /с-пен өрнекте.

6. Автомобильдің 2 сағат ішінде 120 км /сағ жылдамдықпен жүрген жолын тап.

7. Егер жол мен уақыт белгілі болса, онда жылдамдықты қалай өрнектейміз ?

8. Жылдамдықтың 25 м /с - пен берілген мәнін км /сағ - пен өрнекте.

9. Велосипедші 30 минут ішінде 9 км жол жүрді. Велосипедшнің жылдамдығын

табу керек.

2. Пойыз жолдағы t уақыттың жартысын 70 км /сағ жылдамдықпен, ал екінші жартысын 30 км /сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Орташа жылдамдығын тап.

3. Автомобиль жерге қатысты 15 м /с жылдықпен жүріп келеді. Автомобильдің 10 мин ішіндегі жерге қатысты жүрген жолын тап.

4. Автомобиль жолдың бірінші жартысын 72 км /сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Барлық жолдағы автомобильдің орташа жылдамдығын тап.

5. Ұзындығы 200 м поезд 36 км / сағ жылдамдықпен ұзындығы 400 м көпірді жүріп өту үшін кеткен уақытты тап.

6. Автомобиль жолдың бірінші жартысын 72 км /сағ жылдамдықпен, ал екінші жартысын 30 км /сағ жылдамдықпен қозғалды. Автомобильдің барлық жолдағы орташа жылдамдығын тап.