Анықтама: Берілген қысқармайтын бөлшектердің ортақ бөлімі болып сол бөлшектердің бөлімдерінің ең кіші ортақ еселігі алынады.
ЕКОЕ (3, 4) = 12. Яғни  және  бөлшектері үшін ортақ бөлім 12 саны.
Енді осы ортақ бөлімді берілген бөлшектердің бөлімдеріне бөлеміз де, толықтауыш көбейткіштерін анықтаймыз.
Бөлшектің толықтауыш көбейткіші дегеніміз – ортақ бөлімді берілген бөлшектің бөліміне бөлгенде шығатын сан.
Сонда бізде 12:3=4, яғни 4 саны - бөлшегінің толықтауыш көбейткіші.
12:4=3, яғни 3 саны - бөлшегінің толықтауыш көбейткіші.
Енді берілген бөлшектердің алымын да, бөлімін де өз толықтауыш көбейткішіне көбейтеміз:
 =
 =
және бөлшектерінің бөлімдері бірдей. Яғни біз берілген бөлшектерді ең кіші ортақ бөлімге келтірдік.
Есептеулерді орындаған кезімізде толықтауыш көбейткішті сәйкес бөлшектің алымының үстіне жазып қоямыз:
Сонымен, бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру үшін:
берілген бөлшектердің бөлімдерінің ең кіші ортақ еселігін анықтаймыз, осы сан бөлшектердің ең кіші ортақ бөлімі болып табылады.
Ең кіші ортақ бөлімді берілген бөлшектердің бөлімдеріне бөліп, әр бөлшектіңтолықтауыш көбейткіштерін табамыз.
Әрбір бөлшектің алымы мен бөлімін өздерінің толықтауыш көбейткішіне көбейтеміз.
2-мысал:  ,  бөлшектерін ең кіші ортақ бөлімге келтірейік.
ЕКОЕ (15, 12, 8) табайық.
8 2 12 2 15 3
4 2 6 2 5 5
2 2 3 3 1
1 1
Сонда ЕКОЕ (15, 12, 8)= 3∙5∙2∙2∙2=120
120:8=15
120:12=10
120:15=8
 , 
Егер аралас бөлшектер берілсе, онда ең кіші ортақ бөлімге олардың бөлшек бөліктерін келтіреміз.
3-мысал: 2  және 1 бөлшектерін ең кіші ортақ бөлімге келтірейік.
ЕКОЕ (16, 14) табайық.
14 2 16 2
7 7 8 2
1 4 2
2 2
1
Сонда ЕКОЕ ( 16, 14)= 2∙2∙2∙2∙7=112
112:14=8
112:16=7
2 =2 және 1 = 1
Достарыңызбен бөлісу: |
