Сабақтың тақырыбы: Кіріспе. Әдебиет өнердің бір саласы Сабақтың мақсаты: Білімділік

1.Сабақ тақырыбын тақтаға жазу

2.Сабақ мақсатын түсіндіру
V. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

Отырар өлеңінің ең түйінді, басты уақиғаларына тоқталу.

1. 
   Отырар поэмасынан алынған үзіндіні кейіпкерлер атынан диалог әдісімен мәнерлеп оқу.
   

1. 
   Автор 2) Шыңғыс хан 3) Шағатай 4) Қайыр хан 5) Қарашоқы 6)Қарашоқының әкесі
   

2. 
   Шығармадағы басты ойды, негізгі пікірді анықтау: а) өлең сюжеті бойынша оқушылардың ойын, пікірлерін тыңдау; ә) «Отырар» поэмасындағы оқиғалар ретін көрсететін өлең шумақтарын анықтау.
   

Баллада – лиро-эпостық сипаттағы, шағын сюжетті өлең. Мұнда ақын өзінің көңіл күйін, толғанысын жырлап қана қоймайды, сол сезімді туғызған себептерді оқиғаға айналдыра суреттеп көрсетеді.

1. 
   Тарих және география пәндері бойынша Отырар қаласына тарихи, аймақтық сипаттама беру.
   
2. 
   Өлең құрылысындағы өзгешеліктерді анықтау, дәптерге жазу.
   

Сабақты дүниетанымдық сұрақтар бойынша қорытындылау.

1. 
   Шығарманың бас қаһарманы кім?
   
2. 
   Қайыр хан мен Қарашоқының Отырар трагедиясындағы орны.
   
3. 
   Қайыр ханның соңғы арманы орындалды ма?
   
4. 
   Баллададағы ұлт трагедиясының мәні неде? Оны қалай түсіндіңдер?
   
5. 
   Қазіргі ұрпақтың міндеті мен парызы қандай болмақ?
   

1. 
   Бағалау:
   
2. 
   Үй тапсырмасын беру:
   

1.Мұхтар Шахановтың өмірі мен шығармашылығы туралы

2.«Отырар» өлеңі бойынша шағын ойтолғау жазу.

Сабақ жоспары

1.Пән аты: Әдебиет

2.Сыныбы: 5 «Ә»

3.Күні, айы, жылы: 17.04.2015

4.Тоқсан: ІV

5.Мұғалім: Юнусова Жұлдызай

Сабақтың тақырыбы: Ж.Нәжімеденов «Сен ақылды болсаң екен»

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: оқушыларға Ж.Нәжімеденов өмірі мен шығармашылығы туралы әдеби білім бере отырып Ж.Нәжімеденов «Сен ақылды болсаң екен» өлеңінің сюжетін меңгерту.

2.Тәрбиелік: оқушыларды ізгілікке, ұлтжандылыққа, тәрбиелеу.

3.Дамытушылық: оқушылардың әдеби дүниетанымдарын кеңейту, ауызша және жазбаша тіл мәдениетін дамыту.

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың әдіс-тәсілі: әңгімелеу, баяндау, сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу

Сабақтың көрнекілігі: Ф. Оңғарсынованың портреті, шығармалар жинағы.

Пәнаралық байланыс: тіл, әдебиет тарихы.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу.

2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.

3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру:

1. Қ.Жұмаділовтың өмірі мен шығармашылығы

2. «Қозыкүрең»
ІV Жаңа сабаққа дайындық

1.Сабақ тақырыбын тақтаға жазу

• 
  1935 жылы Атырау облысы Теңіз ауданының «Қошалақ» ауылында туған.
  
• 
  Құрманғазы атындағы Алматы консерваториясының ұлт аспаптары факультетінде оқыған.
  
• 
  Мәскеудегі М. Горкий атындағы әдебиет институты жанындағы жоғары курсты бітірген.
  
• 
  Еңбек жолын Қарағанды көмір шахтасында қара жұмыс істеуден бастаған
  
• 
  Оның «Менің Қазақстаным» өлеңін күллі қазақ даласы әнге қосыла айтады.
  
• 
  «Ақ шағыл», «Кішкентай», «Даңқ пен дақпырт» романдары бар.
  

• 
  Өлеңге өздерің тақырып қойыңдар.
  
• 
  «Жақсы жанның ұнатқаны – тілегім», «Қауіптенем жамандарға ұнаудан» деген өлең жолдарын түсіндіріп ой бөлісіп көріңдер.
  

2. Балалар біз бүгін не білдік, не үйрендік?

Инсерт әдісі
Білемін	Мен үшін жаңалық	Білгім келеді

1. 
   Бағалау:
   
2. 
   Үй тапсырмасын беру:
   

1. Нәсіреддин Серәлиев өмірі мен шығармашылығы

2. «Аңсау» әңгімесін мазмұндау.



ІІІ. Білім тексеру:

• 
  Портрет деген не?
  
• 
  Кейіптеу деген не?
  

1.Сабақ тақырыбын тақтаға жазу

2.Сабақ мақсатын түсіндіру
V. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

1. Жазушының өмірі жайлы мәлімет:

• 
  1930 жылы Қызылорда облысы Қармақшы ауданындағы Қашқансу деген жерде дүниеге келген.
  
• 
  Журналист қызметін атқарған.
  
• 
  Әңгімелері мен повестері: «Ақ лақ пен қара лақ», «Әңгелек», «Ақбөпе», «Ақ қайың», «Ыстық күлше», т.б.
  

• 
  Қария қалаға неге келді?
  
• 
  Ол кілге жолықты?
  
• 
  Бала кімді аңсап жүр еді?
  
• 
  Тақырып неге «Аңсау» деп қойылған?
  
• 
  Баланың шешесі не себептен ұлына бөтен адамның қасына жатуға рұқсат бермеді?
  
• 
  Қалымбет қария қайтып бара жатқанда не себептен баланың түсіне сап – сары бауырсақтар кірді деп ойлайсыңдар?
  

• 
  Қарт пе баланың арасындағы әңгімені тауып оқу және жазу.
  
• 
  Кішкен баланың ақсақалмен ойнағанын тауып оқу.
  
• 
  Мәтінен портрет пен кейіптеуді табу.
  

3. 
   Бағалау:
   
4. 
   Үй тапсырмасын беру:
   

1. Нәсіреддин Серәлиев өмірі мен шығармашылығы

2. «Аңсау» әңгімесін мазмұндау. Шағын шығарма жазу

Сабақ жоспары

1.Пән аты: Әдебиет

2.Сыныбы: 5 «Ә»

3.Күні, айы, жылы: 20.05.2015

4.Тоқсан: ІV

5.Мұғалім: Ж.Юнусова

Сабақтың тақырыбы: Әлем әдебиеті. А.Пушкин

«Балықшы мен балық »

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: оқушыларға Александр Пушкиннің өмірі мен шығармашылығы туралы мәлімет бере отырып, әлем әдебиетінің нұсқасы болған «Балықшы мен балық» ертегісі туралы әдеби білім беру.

2.Тәрбиелік: оқушыларды ізгілікке, ұлтжандылыққа, тәрбиелеу.

3.Дамытушылық: оқушылардың әдеби дүниетанымдарын кеңейту, ауызша және жазбаша тіл мәдениетін дамыту.

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың әдіс-тәсілі: әңгімелеу, баяндау, сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу

Сабақтың көрнекілігі: А.Пушкиннің портреті, шығармалар жинағы.

Пәнаралық байланыс: тіл, әдебиет тарихы.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу.

2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.

3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру:

Ерте келген тырналар
ІV Жаңа сабаққа дайындық

1.Сабақ тақырыбын тақтаға жазу

• 
  1799 жылы 26 мамырда Мәскеу қаласында дүниеге келген.
  
• 
  Сол кездегі жақсы ақындар: В.А.Жуковский, К.Н.Батюшков, т.б. жақсы аралсқан.
  
• 
  Бала кезінен тіл мен өнер табиғатының ортасында өскен.
  
• 
  Пушкиннің өлеңдері дүние жүзін шарлады.
  
• 
  Пушкиннің «Балықшы мен балық» ертегісін қазақтың ғұлама ғалымы Ахмет Байтұрсынұлы аударған.
  

• 
  Орыстың ұлы ақыны А.С.Пушкин және оның шығармашылығы туралы не білесің?
  
• 
  Осы ертегіден қандай әсер алдың?
  
• 
  Бағы өскен сайын есірген балықшы кемпірдің ой – пиғалы, іс – әрекетіертегіде қалай суреттелген?
  

• 
  Ертегінің ой түйіні, берер ғибраты туралы түсініктеріңді айтып беріңдер.
  
• 
  Ертегідегі диалогтерді рөлге бөліп, мәнерлеп оқу.
  
• 
  Ертегі бойынша сценарий құрып, балықшы, балық және кемпір төлдерін ойнап көріңдер.
  

5. 
   Бағалау:
   
6. 
   Үй тапсырмасын беру:
   

1. А.С. Пушкиннің өмірі мен шығармашылығы туралы түсінік.

2. «Балықшы мен балық » ертегі мазмұнын айту.

Сабақ жоспары

1.Пән аты: Әдебиет

2.Сыныбы: 5 «Ә»

3.Күні, айы, жылы: 14.05.2015

4.Тоқсан: ІV

5.Мұғалім: Ж.Юнусова

Сабақтың тақырыбы: Д.Дефо « Робинзон Крузо» аралдағы өмірі

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: оқушыларға жазушының « Робинзон Крузо» шығармасы туралы түсінік беру және мазмұнына, оқиғасына, тіліне талдау жасау.

2.Тәрбиелік: оқушыларды ізгілікке, ұлтжандылыққа, тәрбиелеу.

3.Дамытушылық: оқушылардың рөлге бөліп оқу қабілетін дамыту өз беттерімен ізденімпаздығын арттыра түсу.

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың әдіс-тәсілі: әңгімелеу, баяндау, сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу

Сабақтың көрнекілігі: Даниэл Дефо портреті,

Пәнаралық байланыс: тіл, әдебиет тарихы.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу.

2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.

3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру:

1. А.С. Пушкиннің өмірі мен шығармашылығы туралы түсінік.

2. «Балықшы мен балық » ертегі мазмұнын айту.

ІІІ. Білім тексеру:

• 
  Портрет деген не?
  
• 
  Кейіптеу деген не?
  

1.Сабақ тақырыбын тақтаға жазу

2.Сабақ мақсатын түсіндіру
V. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

Ағылшын жазушысы Даниэл Дефо «Робинзон Крузо» деп аталатын жалғыз романымен – ақ әлемге әйгілі болды. Өйткені ұлы мұхиттың бір түкпіріндегі бұрын – соңды адам баласы аяқ басып көрмеген аралдағы жалғыз жанның жанкешті тірлігі кімді болсын қайран қалдырады. Робинзон Крузоның өмір сүру үшін жасаған айла – шарғысы оқушы жігерін жанып, қайратын қайрай түседі.

Кеме теңізде апатқа ұшырап, жалғыз өзі белгісіз аралға шығып қалған Робинзонның 28 жыл бойы жалғыздықтың жапасын шеккен өмірі шытырман оқиғалы. Сондықтан Даниэл Дефоның «Робинзон Крузо» романы әлем әдебиетінің ең озық үлгілерінің біріне айналды.

Бұл кітап – «Мәңгілік кітаптар» қорына енген, дүние жүзіне мәлім шығарма. Сендерге оқуға ұсынылып отырған үзіндіде тек қана бір жылға жуық өміріндегі кездескен қиындықтарын көрсету арқылы адам адам рухының мықтылығын, сол жалғыздықтың қасіретін қандай жолмен жеңе білгенін, қажырлы еңбек ету жайларынан хабар беру мақсат етілді. Балалар, бұл кітап кітапханалардың бәрінде бар. Әрине қызыға оқитындарың сөзсіз.

• 
  Елсіз аралға Робинзон қалай тап болды?
  
• 
  Ол өзіне баспана жасап алу жолында не істеді?
  
• 
  Еңбек құралдарын қайтіп жасады?
  
• 
  Жұмыс істеу, аң аулау, демалу, тамақ ішу уақыттарын қалай реттеді?
  
• 
  Күнделікті өміріне қажетті тамақты қалай және қайдан тапты?
  
• 
  Егіншілік және мал өсірумен айналысты ма?
  
• 
  Дәнді қайдан алды?
  
• 
  Робинзон бірнеше күндерге созылған жауынды күндерде жұмыстың қандай түрімен айналысты?
  

• 
  Робинзон өмір сүрген аралдың ауа райы туралы мәліметті мәтінен тауып оқу.
  
• 
  Елсіз аралда жалғыз қалып, бірнеше жыл өмір сүру оңай ма?
  
• 
  Адам өзінің қорқыныш сезімдерін қалай жеңеді деп ойлайсыңдар?
  

7. 
   Бағалау:
   
8. 
   Үй тапсырмасын беру:
   

Ш.Айтматовтың шын мамандығы – табиғат сыйлаған жазушылық өнер: ол осы өнерін шыңдау үшін, жетілдіру үшін, М.Горький атындағы Әдебиет институтында оқиды. Шыңғыстың 1956 жылы жазылған «Жәмиля» хикаяты бірден жұрт назарын аударып, көп ұзамай орыс тілінде, ілі-шала Парижде француз тілінде жарық көріп, жас суреткердің есімін әлемге паш етті.

Қазақ, Қырғыз - ежелден қандас, бауырлас елдер. Бұрынғы кезде халық ақындары екі ауылда кезек-кезек ән шырқап, ақындар қазақ-қырғыз боп айтысып жүрсе, қазақтың ардақты ұлы Шоқан Уәлиханов – «Манастың» еуропалық өредегі тұңғыш зерттеушісі. Бұл дәстүр бүгінгі күнге дейін жалғасын тауып отыр. «Манастың» зерттеушісі Мұхтар Әуезов Шыңғыстың ұстазы болды. Жақсы дәстүр жалғасы деген – осы.

Бұл күнде Ш. Айтматовтың есімі дүние жүзіне мәшһүр. Шыңғыс – ең көп аударылған қаламгердің бірі. Жазушы бейнелеген кейіпкерлер, тек қырғыз халқының перзенттері емес, әлем халықтарына тән мінезбен, адамзаттық болмыспен бірігіп жатқан бейнелер. Сондықтан да оны ешбір халық жатсынбайды.

Жазушының «Боранды бекет» романы өмір мен өлімді, қасиет пен қасиетсіздікті, жер-анаға адамдардың қарым-қатынасы, қазіргі әскери полигондағы Найман – ана бейітінің тарихын айтатын – психологиялық роман.

2.Шығарма мәтінімен жұмыс жасай отырып, оның мазмұнын талдап түсіндіру.

• 
  Балалар көктемгі егіске нені қалай дайындады?
  
• 
  Ол дайындықты кім тексерді?
  
• 
  Тексеруде қандай кемшіліктер байқалды?
  
• 
  Оның қандай зардабы болуы мүмкін?
  
• 
  « Қар басқан жолдың жонынан таспа тілген» алғашқы үш күндік жұмысты жазушы қалай сүйсіне суреттеген?
  
• 
  Қар аралас жаңбыр жауғаннан кейінгі далаға ерте келген тырналарды балалар ненің белгісіне жорыды?