Сабақтың тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Тұтқын бала»

Сабақтың мақсаты:

І топ Зерек Тұрар

ІІ топ Намысшыл Тұрар

2.Сабақтың мақсатымен таныстырып кету

Мұғалімнің алғы сөзі: Балалар, алдыңғы сабақта біз Шерхан Мұртазаның «Қызыл жебе» романының «Тұтқын бала» деп аталатын үзіндісін өткен болатынбыз. Бүгінгі сабағымыздың басты мақсаты кейіпкер Тұрардың өзіне тән тұлғасы мен көркемдік ерекшелігін талдаймыз.

Үйге қандай тапсырма берілді?

Әңгімені толық аяқтап келген болсаңдар талдау сендерге қиындық туғыза қоймас деп ойлаймын.

Эльвира Ш.Мұртаза туралы слайд жасап келемін деген сонымен таныстырып өтсін.

Енді балалар, сендердің мәтінді қаншалықты меңгергендеріңді, мәтінді оқу барысында қандай ой түйгендеріңді байқау үшін «Кім жылдам» бағытында Атаулы сұрақтарға жауап берулерің сұралады. Тақырыпқа орай, толық жауап берейік.

I Бағыт «Кім жылдам»

«Зерек Тұрар» тобына

1.« Оян, Тұрар!»- деп Тұрарды камерада оятқан кім?

2. Приходько мырзаның ұлының аты кім?

3. Аркаша сабақты қалай оқыды?

4. Надзиратель Тұрарға барқылдап ұрысқанда араша түскен кім?

5. Рысқұлды айдауға әкетіп бара жатқанда тұтқындар қалай қоштасты?

6. Әке мен баланың арасын жалғап келе жатқан жіпті штыкпен қиып жіберген кім?

7. Түрмеден қашқан Тұрар кімнің үйін паналады?

8. Қырғызбай Тұрарды оқуға жаздыруға неден қорықты?

9. Тұрардың фамилиясы кім болып жазылды?

10. Тұрар мектепте алғаш жазған сөздер?

«Намысшыл Тұрар » тобына

11. Тұрар тақтаға шыққанда жырқылдап күлген бала кім?

12. Атамырза Тұрарға не үшін күлді?

13.«Шынтақ жеңнен жылтыңдап қарамайды, оған надандық үңіліп қарайды» деген Ломоносовтың сөзін кім айтты?

14. Сұлу мұртты, бойы тіп - тік, әскери кісі кім?

15. Семашко мырза оқушы - шәкірттерді қалай таңдады?

16. Тұрарды Семашко мырза қандай қызметке қабылдады?

17. Оқу бітіру куәлігін толтыру кезінде Тұрар қандай қылмыс жасағаны үшін директордан кешірім сұрады?

18. Директор сол кезде не істеді?

19.«Диірменде туған тышқанның баласы диірменнің дүрсілінен қорықпайды». Кімнің сөзі?

20.«Сен жаралы арыстанның баласысың, бауырым, Қызыл Жебе!»деген сөзді кім айтты?

Екі топ бір-бірін толықтыруға болады. (Смайлик арқылы бағалап өту)

І топ «Зерек Тұрар» Әңгіменің композициялық құрлысына талдау, Тұрарға мінездеме.

1. Әңгіменің басталуы

2. Әңгіменің дамуы

3.Әңгіменің байланысуы

4.Әңгіменің шиеленісуі

5. Шарықтау шегі

6. Әңгіменің шешімі

ІІ топ «Намысшыл Тұрар» Әңгімеге сюжеттік талдау, әр бөліміне тақырып қою. Тұрарға мінездеме

Топ басшылары қорғайды.

Дәптермен жұмыс. Бүгінгі күнді дәптерлеріне жаздырту. Әр оқушы әңгімеде қандай кейіпкерлер бар екендігін жазуы тиіс .Кейіпкерлері : Рысқұл Тұрардың әкесі, Тұрар Рысқұлдың баласы, қазақ халқының болашақ қайраткері. Приходько - түрме бастығы И. Владимировичке – мұғалім Атамырза – Айбар мырзаның ұлы Семашко – тергеуші Қырғызбай – әкесінің туысы Салиха бәйбіше – Қырғызбайдың кемпірі. Броников - жазасын өтеуші.

Бала Тұрардың бейнесін өзім толықтырып өтемін. Жақсы балалар. Біз бүгінгі сабақтың барысында Тұрар бейнесінің қырларын, шығарма желісі мен көркемдік ерекшелігін мүмкіндігімізге қарай талдап шықтық. Жалпы дайындықтарың жаман емес. Өздерің шығармада талдағандай болар бала алысқа қарайды дедік. Ендеше мен қоғам қайраткері тұлғасына көтерілген Тұрар Рысқұлов жайлы мәлімет бере кетейін.

1. Тұрар – сезімтал.

2. Тұрар – еңбекқор.

3. Тұрар - ұғымтал, білімге құштар

4. Тұрар – намысшыл

5.Тұрар-арманшыл

Біз 8 - сыныпқа барғанда Тұрар Рысқұловтың әкесі жайлы жазылған М. Әуезовтің « Қараш - Қараш оқиғасын» оқимыз...

Осы бейнебаяннан не ұқтыңдар? Оқушылардың жауаптары сұралады.

«Екі жақты жазба күнделігі» Мәтіннен үзінді жазу, Оқушы пікірі жазылу керек.