Сабақтың тақырыбы: Шығыс Қазақстан экономикалық ауданы

Пән мұғалімі:Пірәлі Берік

А) "Антивирус миға шабуыл"стратегиясы (кесте арқылы)

Қарағанды

Халқының саны	Іргесі қашан қаланды?	Қарағандының басты мамандануы	Республикалық қандай жолдардың түйіскен жері	Қосымша маманданған салалары

Теміртау

Халқының саны	Іргесі қашан қаланды?	Қаланың негізгі тірегі	Алғаш шойын қашан алынды?	Теміртаудың туылған күні қашан?	Тамақ өнеркәсібінен қандай комбинаттар жұмыс істейді?

Балқаш

Халқының саны	Іргесі қашан Қаланды?	Қандай комбинат жұмыс істейді?	Асыл металдар зауыты жылына қанша алтын,күміс өндіреді?	Шашубайда қандай комбинат жұмыс істейді?

Жезқазған

Халқының саны	Іргесі қашан қаланды?	Қандай су қойманың маңында орналасқан	Жезқазған қандай орталық?	Мыстан басқа не шығарады?	Қосымша мамандандырылған салалар

Ә) Үй тапсырмасын бекіту:картамен жұмыс

Жаңа сабақ жоспары:

1.Шығыс Қазақстанның экономикалық-географиялық жағдайы,құрамы (картамен жұмыс)

2.Халқы (республикадағы орны,тығыздағы,орналасуы)

3.Табиғат ресурстары,шаруашылығы.

3.1.Шығыс Қазақстан-ірі полиметал өнеркәсібі мен су электр энергиясы өндірісінің орталығы.

3.2.Ауыл шаруашылығы қолайлы.

3.3.Орман алқабының 40% астамы осы ауданда.

4.Қалалары.

5.Шет елдермен байланысы.

6.Аудан экологиясы.

3.1.Түсті металлургия

Шығыс Қазақстан түсті металлургия кәсіпорнында 74 элемент өндіреді.

а) Жеңіл металдар-АL, Ti,Mg.б) Ауыр металдар -Cu, Pb ,Zn ,Ni, Sn.в)Асыл металдар-Au, Ag, Pt.г) Сирек металдар -Mo, Be.

Ерекшелігі:

1.Құрамы бөлігінің аз мөлешерде болуы:Галйи 1m 20г.бар;1m.кен алу үшін 50000m кен керек.

2.Бірнеше металдардың қатар кездесуі (Pb, Zn, Ag ,Au, Cu ,Ti ,Mg).

3.Көп энергия шығынын керек етеді (Ti Mg 1m алу үшін 2000 кв/ сағ энергия керек).

Бағалы қасиеті-тотыуға төзімді,электр өткізгіш,берік,қиын балқиды.

1.осы кезде жұмыс істейтін Өскемен қорғасын-мырыш,титан-магний комбинаты туралы айту.

"Қазмырыштың" үш тағаны-Риддер полиметал,Өскемен қорғасын-мырыш және Зырян қорғасын комбинаттары акционерлік қоғамдары,түсті металлургияның аталған үш алабы да нарық қиыншылықтарына қарамастан уақыт ағымымен жеке жүріп келе жатқан ұжымдар екені айтылады.

Алғашқы алтын қоры еліміздің егемендік алғаннан кейін 1994 жылы Өскемен комбинатында алынды ( оқушы қосымша 24 зат алынатынын айтады.)

2. Риддер полиметал комбинаты аталу себебі онда қорғасын,мырыш,алтын,күміс,мыс,сурьма,мышьяк,висмут,кадий,индий,т.б. түсті метал бірге алынады.(оқушы қосымша Старкота алтын кен орны ашылғаны туралы айтады).

3. Зырян қорғасын комбинаты (ХVII-ХIХ ғасырдан қазіргі кезең 1998-2000 жылдары атты сызбаны пайдалана отырып өткен ғасыр мен қазірігі өндіруді салыстыру) ( оқушы қосымша газеттен оқығанымен м толықтырады).

Шығыс Қазақстан түсті металлургиясымен машина жасау және металл өңдеу өнеркәсібі тығыз байланысты("Шығысмаш"конденсатор зауытының өнімдері туралы оқушы суретті көрсетіп толықтырады).

3.2.Ауыл шарушылығы:егін,мал,марал,омарта,салалары дамыған.

Жерінің ерекшелігі,әр түрлі саланың өркендеу себебін білу үшін (кітаппен жұмыс істеу 207-бет).Оқушылар картамен,сызбамен,өз бетімен жұмыс істеп,өмірмен байланыстырды.

Теңбілбұғы,Кермарал,АҚ патокриннен дәрі-дәрмек жасау қолға алынып аз жылда әлемге әйгілі бола бастаған.

3.3.Орман,ағаш өңдеу.

Даярлау мен өңдеу орындарын картадан көрсетеді.Электронэнергиясын өндіру ерекшелігі (СЭС Алтайэнергия жүйесін құрайды.)

4.Қалалары:Өскемен,Семей (тарихына,шаруашылығына тоқталу).

Оқушылардың өз бетімен істеген жұмысын толықтырып отыру.

5.Шетелмен байланыс:36 елге өнім шығарады (картамен жұмыс).

Болашағы:

1.Химия өнеркәсібін қалыптастыру.

Жаңа технологияны (электротермиялық өңдеумен,электротехниканы) қолдану.

Өнеркәсіптің өндіріші және өңдеуші салаларының арасындағы алшақтық болмауға қол жеткізу.

6.Аудан экологиясы.

Сызбаны пайдаланып оқушы өзі жасаған сызбамен айналадағы ортаны қандай мөлшерде ластанғаны туралы айтады.

Топырақтың өнеркәсіп қалдығымен ластануы және улануы

Өнеркәсіп орындарын 1997 ж басында (млн.m) Алып жатқан ауданы(га)

Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты 12, 64, 0,184,16

Риддер полиметал комбинаты 26

Өскемен титан-магний комбинаты 1 25 белгісіз 10,8

Қорғасын-мырыш комбинаты 12 ,64 ,0, 184 ,16

Өскемен титан-магний комбинаты 1 25 белгісіз 10,8

. Риддер полиметал комбинаты 256,142,37,165

Зырян қорғасын комбинаты116,41,643,20,8

Ертіс мыс қорыту зауыты 8,64 белгісіз 8

Сорген жылу электрорталығы 1,569 0,03 24,55

Ә) "Жентек қар" ойыны:

2.Шығыс Қазақстан облысының орталығы

3.Ш.Қ қандай таудың етегінде орналасқан?

4.Ш.Қ арқылы қандай мемлекетпен шектесеміз?

5.Ш.Қ қай ақын дүниеге келген?

6.Ш.Қ арқылы қандай өзен ағып өтеді

7.Ш.Қ-да қандай түсті металлдар өндіріледі?

8.Ш.Қ-да қазақтан басқа қандай ұлт өкілдері мекен етеді.?