Сабақтың тақырыбы: Тұрақты тіркестер

• 
  1. Психологиялық дайындық
  
• 
  а) топқа бөлу б) топ басшысын сайлау
  

Тірек сызбада берілген сөздердің эвфемизм мен дисфимизмін табыңдар.

Екі не одан көп сөздің тіркесінен құралып, біртұтас ұғымды беретін, сөйтіп бір сөздің орнына жұмсалатын ауыспалы мағынадағы тіркесті тұрақты тіркес деп атаймыз. Мысалы: аузын ашпау – үндемеу, көзді ашып-жұмғанша – лезде.

Берілген диаграммадағы сөздерге сүйене отырып,сөйлем құрау.

жұлдызы жарасқан, аузы-аузына жұқпау,

жерден алып жерге салу, ит терісін басына қаптау.

Оқушыларға слайдпен ауыз, мұрын, мұз, жүрек, пышақ, ит, қоян, шаштың суреттері көрсетіледі. Сол суретке қарап тұрақты тіркес құрайды және сол сөзді үш тілге аударады.

Ауызы күйген үрлеп ішер

Мұрнын көкке шүйіру

Ит өлген жер

Жүрегінің түгі бар

Судың да сұрауы бар

Қырық пышақ болу

Қоян жүрек

3-тапсырма. Тұрақты тіркестерді құрастырып, сөйлем құрау. Жазбаша, топпен жұмыс.

4-тапсырма. Әріптерді сөйлетейік. (Сыныпқа тапсырма). Топпен жұмыс

Т -тайға таңба басқандай ұ - ұялған тек тұрмас р -риясыз көңіл а - аузына қақпақ болу қ - қабақ шыту т -түн ұйқысын төрт бөлді ы -ырызық дарыған

т - тас бауыр і -іліп аларлық р -рақымды адам к -көзді ашып-жұмғанша е - екі көзі төрт болу с -салы суға кету
5-тапсырма. Ауызша

Тауып айт. Оқушылар тұрақты тіркестердің жалғасын табады.

1. Жүрегінің түгі бар
2. Мұрнын шүйіру
3. Бетінен қақпау
1. Көзіне көк ала шыбын үймелету
2. Мұрттай ұшты
3. Мұртыңды балта кеспейді
1. Көзі тоймау
2. Үш ұйықтаса
3. Жұмған аузын ашпау

IV. Сабақты қорытындылау.

1.Жабық тест 1. Тұрақты тіркес қандай жүйемен айтылады? а)қалыптасқан жүйемен ә ) бөлек-бөлек б) бір сарнынмен в) жеке-жеке 2. Күн құрғатпай келу А) антоним ә) синоним б) тұрақты тіркес в) омоним

3. Ит терісін басына қаптау а ) мейрімсіз ә) қорқақ б) балағаттады в) көрікті 4. Тұрақты сөз тіркестері неше сөзден құралады? а) бір сөзден құралады ә) бір сөйлемнен жасалады б) мағынасыз сөздерден құралады в) екі немесе бірнеше сөздердің тіркесуінен

V. Бекіту

Шығармашылық жұмыс

«Анам – менің бақытым» тақырыбында эссе жазу. Ана туралы әуен ойнап тұрады, оқушылар төмендегі тұрақты тіркестерді мәтін ішіне кірістіру қажет.

«Түн ұйқысын төрт бөлу», «Ана сүтін ақтау», «Төбесі көкке жеткендей», «Көз ілмеу», «Жан ұшыру».

V. Қорытынды: Ашық тест

«Әзіл аралас сұрақтар».

Екі топқа мағынасы қисық сұрақтар қойылады. Оқушылар оған тұрақты тіркеспен жауап береді.

1. Адамның төбесі аспанға жете ме?

2. Сөйлегенде сөз ауыздан түсіп қала ма?

3. Екі аяқ бір етікке сия ма?

4. Адамның қай жерінде нан піседі?

5.Неге қақпақ қойылады?

6. Қар жана ма? Не себепті жанады екен?

1.Аспанға төбесі жетті. 2. Аузынан сөзі түсіп қалайын деп. 3. Екі аяғын бір етікке тығу 4.Кеудесіне нан пісу. 5. Аузына қақпақ қою 6.Қалауын тапса, қар жанар.

Сабақты қорытындылай келе, ең көп ұпай жинаған топ жеңіске жетеді.

1.Сіздің ойыңызша бүгінгі сабақ қай дәрежеде өткізілді? 2. Айтылған мәселелерді қадеңізге жаратуға сенімдісіз бе? 3. Ұстазға айтар тілек, өкпе-наз