Сарамандық жұмыстар орындай отырып, табиғат заңдылықтарын ортамен байланыстыра білуге; есептеуге үйрету;дүниетанымдылыққа баулу;
Сабақтың
дамытушылық міндеті:
Оқулықтың мәтінімен берілген жоспар бойынша өз бетінше кесте толтырту, терминдермен, географиялық құралдармен жұмыс жасауға дағды қалыптастыру, қосымша материалдар арқылы интеллектуальды деңгейін көтеріп, оқушының пәнге қызығушылығын арттыру, тілін дамыту;.сарамандық жұмыс істеу біліктерін қалыптастыру.
І. Қанат қақты Атмосфера дегеніміз не? (ауа қабығы)
Ауаның құрамындағы газдар (78%- азот, 21%-оттегі, 1%-басқагаздар)
Ауа қабаттарын ата.(тропосфера, страсфера, мезосфера, ионосфера)
Атмосфералық қысым дегеніміз? (ауаның жер бетіне түсірген салмағы)
Атмосфералық қысымды өлшейтін құралды ата. (барометр)
Атмосфералық жауын-шашынның түрлері (жаңбыр, қар, бұршақ, шық, қырау, қылау)
Бұлт дегеніміз не? (жер бетінен біраз биікке, атмосферада жинақталған су мен бу тамшылары мен мұз түйіршіктерінің шоғыры)
Әрбір 100 м биікке көтерілгенде температура қалай өзгереді? ( 0,60С төмендейді)
Бұлттардың түрлерін ата (будақ, қатпарлы, шарбы)
Абсолюттік ылғалдылық дегеніміз ... . (1м3 ауадағы су буының нақты мөлшері)
Салыстырмалы ылғалдылық дегеніміз не, қандай өлшеммен өлшенеді? (1м3 ауадағы су буының нақты мөлшерінің сол температураға қатынасы, пайызбен (%) өлшенеді)
Жел дегеніміз ... . (жер бетіндегі ауаның горизонталь бағытта бір жерден екінші жерге ауысуын атайды)
Ауа райы дегеніміз ... (тропосфераның белгілі бір жердегі белгілі бір қысқа мерзімдік жай-күйі)
Ауа массаларының типтері ... .(экваторлық, тропиктік, қоңыржай, арктикалық (оңтүстік жарты шарда антарктикалық) ауа)
Қазақстанның аумағында қандай ауа түрі? (қоңыржай)
ІІ. Асу
1)деңгейлік тапсырмалар
а)Желдің күштілігін немен түсіндіруге болады? Қандай бағытта соғып тұрғанын стрелкамен көрсет.
а) 760 мм ..... 740 мм ә)763 мм .... 770 мм б)745 мм .... 768 мм в) 780 мм .... 770 мм Жауабы:
а) 760 мм 740 мм ә)763 мм 770 мм
б)745 мм 768 мм в) 780 мм 770 мм
а)Төменде көрсетілген жоғары қысымның астын түзу, төменгі қысымның ирек, қалыпты қысымның астын екі сыз.
740 мм, 760 мм, 768 мм, 850 мм, 730 мм,780 мм.
ә) Есепте:
0 м – 760 мм; 100 м -... ; -50 м - ...; 40 м - ...; 2000 м - ... .
Жауабы:
а)Бір қалыпты қысым – 760 мм;
Төменгі қысым – 740 мм, 730 мм;
Жоғарғы қысым – 768 мм, 780 мм, 850 мм
ә)0 м – 760 мм; 100 м -750 мм ; -50 м – 765 мм; 40 м – 756 мм; 2000 м – 560 мм .
Егер барометр төбенің етегінде 750 мм, ал басында 590 мм тұрса, онда төбенің биіктігі .... м-ге тең.
Жауабы: 750 мм-590 мм = 160 мм, 160 мм=1600 м (1000 м=100 мм) 2)деңгейлік тапсырмалар ә) Тәуліктің орташа температурасы мен амплитудасын есепте.
Сағат 800- -60С; Сағат 1200- -20С; Сағат1600- -80С;
Сағат 2000- -100С; Жауабы: ТОt0C= (-6)+(-2)+(-8)+(-10)= 26: 4= 6,50C
2 км биіктікте температурасы +220С болса, жер бетінде, 5 км биіктікте ше?
уссон температураны өлшейді