Темірдің ең көп мөлшері мына өсімдіктер, тағамдар құрамында

Темірдің ең көп мөлшері мына өсімдіктер, тағамдар құрамында:

Итмұрын тұнбасы, Орамжапырақ, алма, Қара шие, Сиыр еті, Малдың бауырында

1- топ: Массасы 120 г темір (III) оксидін көміртекпен тотықсыздандырғанда темірдің қандай массасы түзілетінін есептеңдер?

2-топ: 26 г темір мыс сульфатымен әрекеттескенде түзілген темір сульфатының массасын есептеңдер?

ІІІ. Ой қозғау:

Жұмбақ: Қара жер адамзатқа болған мекен

Қазына іші толған әр түрлі екен.

Ішінде жүз мың түрлі асылы бар

Солардың ең артығы немене екен? (Темір)

Темір оксидтері

Темір (ІІ) оксиді

(Сызба нұсқа бойынша жалпы түсінік береді)

Оқушылар топқа бөлінді.

(Темір (ІІ) оксиді немесе (FeO) – негіздік оксид, оңай тотығатын қара ұнтақ, оны мына реакция бойынша алады:

Fe₂O₃ + CO → 2FeO + CO₂

Қышқылдармен және қышқылдық оксидтермен әрекеттесіп тұз түзеді:

FeO + 2HCl = FeCl₂ + H₂O

FeO + CO₂ = FeCO₃

Fe (II) гидроксиді – ақ түсті, ал Fe (III) гидроксиді – қызыл-қоңыр түсті. Олар суда ерімейтін заттар.

І. Алынуы. FeCl₂ + 2NaOH = Fe(OH)₂ + 2NaCl

Fe⁺² және иондарын сары қан тұздарының көмегімен анықтайды.

3FeCl₂ + 2K₃[Fe(CN)₆] = Fe₃[Fe(CN)₆]₂ + 6KCl

турунбул көгі

Темір (ІІІ) оксиді Fe₂O₃ – амфотерлі оксид, бірақ негіздік қасиеті басымдау, ең тұрақты оксид, қызыл-қоңыр түсті, минералы гематит.

І. Алынуы: 1) 2Fe(OH)₃ = Fe₂O₃ + 3H₂O

2) 3Fe + 2O₂ = Fe₃O₄

3) 3Fe + 4HOH = Fe₃O₄ + 4H₂

ІІ. Химиялық қасиеттері:

Темір (ІІІ) гидроксиді

FeCl₃ + 2NaOH = Fe(OH)₃ + 3NaCl

4Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O = 4Fe(OH)₃

Fe⁺² және Fe⁺³ иондарын сары және қызыл қан тұздарының көмегімен анықтайды.

4FeCl₃ + 3K₄[Fe(CN)₆] = Fe₄[Fe(CN)₆]₃ + 12KCl

берлин көгі

(Топтар берілген тақырыпшалады оқулықтан өз бетінше оқу, физикалық және химиялық қасиеттерін бейнелейтін реакция теңдеулерін жаза отырып тақтада түсіндіру)

«Досыма SMS жазу»

Екі топ бір-біріне сұрақ қойып хат жазады.

1. Темірдің валентілігі тұрақты ма, ауыспалы ма?

2. Темірдің ерекше физика қасиеттері қандай?

3. Үш валентті темірдің иондарын қалай анықтайды?

4. Темір қайда қолданылады?

5. Темірдің биологиялық маңызы қандай?

1. Темір оксиді деген жазу дұрыс па?

2. Темірдің табиғаттағы маңызы қандай?

3. Темір кені қайда кездеседі?

4. Темір минералдарын ата?

5. Темір қай ғаламшарда көп кездеседі?

Тапсырмалар орындау.

1- топ: Мына өзгерістерді жүзеге асырыңдар. Темір оксидтеріндегі темірдің массалық үлесін есептеңдар.

Ғе →ҒеСІ₃ →Ғе(ОН)₃ →Ғе₂О₃ →Fe₂(SO₄)₃

2-топ:

Ғе →ҒеСІ₂ →Ғе(ОН)₂ →ҒеО →FeSO₄

VІІ. Қорытындылау:

«Темірді өмір элементі деп есептеуге болама?» (Оқушылар бір сөзбен өз ойларын білдіру)

• 
  Темір – тірі ағзаға қажетті элемент
  
• 
  Темір – ғылыми – техникалық прогресске ең керекті металл болып есептеледі.
  

Резюме.(Элементке сипаттама)

• 
  Аты:
  
• 
  Портреті:
  
• 
  Мекен- жайы:
  
• 
  Салмағы:
  
• 
  Мамандығы:
  
• 
  Біліктілік санаты:
  
• 
  Мінезі:
  
• 
  Туыстары
  

VІІІ. Рефлексия

• 
  Бүгін сабақта қандай жаңа тың мәселер туралы білдіңіз?
  
• 
  Сіз үшін ең пайдалы болғаны не?
  
• 
  Қандай ақпарат Сіз үшін күтпеген болды?
  

IX. Бағалау:

Екі топ бір-бірін бағалап, ойын білдіреді. Бағаны не себептен олай қойғанын түсіндіреді. Ал мұғалім оқушылардың бағалауын ескере отырып, қорытынды баға шығарады.

Х. Үйге тапсырма:

1. §41. Темірдің маңызды қосылыстары (мазмұндау, қасиеттерін есте сақтау.

2. Деңгейлік тапсырмаларды орындау.

3. «Темір элементі және тарихи деректер» тақырыбында шығармашылық жұмыс

4. Сөзжұмбақ құрастыру


Қолданылған әдебиеттер:

1. Н.Нұрахметов, К.Сарманова, К.Жексенбина, Н.Заграничная, Ә.Темірболатова: «Химия» - 9 сынып, 2009

2. «Химия мектепте» журналы №4, 2011ж . №5,2012ж

3. «Химик анықтамалығы» журналы 2012 ж;

4. Интернет сайттар


Қостанай облысы, Жангелдин ауданы, Аралбай ауылы. Жангелдин орта мектебінің

химия және биология пәнінің мұғалімі: Естайлақ Ақгүл Абусағитқызы

жүктеу/скачать 0,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: