Азамат Уалиахметұлы Кдыргалиев,
ЖББ Көгеріс негізгі мектебінің
тарих пәнінің мұғалімі,
Сырым ауданы, БҚО
«Ұлы ақын Абай Құнанбаевтың өмірі мен қызметі»
(Қазақстан тарихы 8-сынып)
Сабақтың мақсаты: А.Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы, басқару ісіне араласуы туралы түсінік беру. Оқушылардың тарихи мәліметтермен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру. Қойылған сұраққа нақты, жүйелі түрде жауап қайтара алуға және тарихи оқиғаның мазмұны мен сипатын терең ұғынуға үйрету.
Оқушыларды еңбексүйгіштікке, өз бетінше ой қорытып, оны жеткізе білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа білімді игеру.
Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, ауызша баяндау, оқушы шығармашылығы, сұрақ-жауап.
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, музыка.
Сабақтың көрнекілігі: «Абай» энциклопедиясы, Абай ұрпақтарының суреттері, даналық ой-пікірлері жазылған слайдтар, плакаттар, түрлі пламастерлер, А.Құнанбаев туралы жазған ғұламалардың сөздері.
Сабақтың жоспары:
1.Ұйымдастыру бөлімі. Оқушылармен амандасу. Оқушы қатысын тексеріп, сабақтарына сәттілік тілеу.
2.Үй тапсырмасын тексеру. Ойын: «Менен сұрақ – сізден жылдам жауап».
3.Сергіту сәті. А.Құнанбаевтың өлеңін орындау.
4.Жаңа сабақ. «Ұлы ақын Абай Құнанбаевтың өмірі мен қызметі».
А.Құнанбаевтың жыл мезгіліне байланысты шығарған өлең шумақтары арқылы оқушыларды топқа бөлу. Постер қорғау.
Жаңа сабақтың жоспары
1.Ақынның балалық шағы.
2.Озық ойлы орыс зиялы қауымының өкілдерімен араласуы.
3.Абай – ұлы ақын әрі ойшыл, қоғам қайраткері.
4.Абай және халық ағарту ісі.
5.Абай Құнанбаевтың аудармашылық қызметі.
6.Абайдың Қазақстан тарихында алатын орны.
5.Қорытынды. «Жылдар сөйлейді» ойыны.
6.Бағалау.
7.Үйге тапсырма.
Эссе «А.Құнанбаевтың өмірі мен қызметі»
1.Үй тапсырмасы: Тақырыбы: «Ыбырай Алтынсарин».
Ойын: «Менен сұрақ – сенен жылдам жауап».
1.Ыбырай Алтынсарин қай жылы дүниеге келді?( 1841 ж).
2.Ы.Алтынсарин қай жылы мектепті бітіріп, атасы Балғожа бидің хатшысы ретінде тілмаштық қызмет атқарды? (1857 ж).
3.Ы.Алтынсарин қазақ қыздарына арнап мектепті қай жерде ашты? (Торғай).
4.Ы.Алтынсариннің педагогикалық көзқарасының қалыптасуына кімдердің әсері тиді? (К.Ушинский мен Коменский).
5.Ы.Алтынсариннің орыс-қазақ мектептерінің оқушыларына арнап шығарған оқу құралдары? («Қазақ хрестоматиясы» мен «Қырғыздарға орыс тілін үйретуге алғашқы басшылық»).
6.Ы.Алтынсарин Орынбор шекара комиссиясы жанындағы мектепті алтын медальмен қай жылы бітірді? (1857 ж).
7.Өзінің очерктері мен ауызекі шығармаларында қазақтарды шаруашылықтың қандай түрімен айналысуға шақырды ? (диқаншылық).
8.1886 жылы Ы.Алтынсарин ашқан мектеп-интернатта қанша қыз оқыды? (211 қыз).
9.Ы.Алтынсарин қай жылы Торғай облысы мектептерінің инспекторы болып тағайындалды? (1879 жылы).
10.Ы.Алтынсарин қай жерде дүниеге келді? (Қостанай облысында).
11.Ы.Алтынсариннің мектебі қай жылы ашылды? (1864 ж 8 қаңтарда ашылды).
12.Ы.Алтынсариннің әкесі қай жылы қайтыс болды? (1844 жылы).
13.Ы.Алтынсарин қай жылы Орынбор Шекара комиссиясының қазақ балалары үшін ашқан мектебіне қабылданды? (1850 жылы).
14.Ы.Алтынсаринге қай жылы Орынбор, Торғай бекінісінде қазақ балаларына арнап мектеп ашу тапсырылды? (1860 жылы).
16.Ы.Алтынсариннің «Кел, балалар,оқулық» атты өлеңінен әділетсіздікпен қандай сөз алынып тастады? («Бір құдайға сыйынып»).
17.Ы.Алтынсарин өмірінің соңғы күндері қандай үйде тұрды? (ағаш үйде).
18.Ы.Алтынсарин қай жылы қайтыс болды? (1889 жылы).
2. «Миға шабуыл» әдісі. Оқушылар, мен сіздерге мына бір өлеңді орындаймын. Ойланып көрейік, бұл кімнің әні екен? Осы өлең арқылы біз бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбын анықтап аламыз.
Ән: «Көзімнің қарасы»
Көзімнің қарасы,
Көңілімнің санасы.
Бітпейді іштегі,
Ғашықтық жарасы.
Қазақтың баласы,
Жасы үлкен данасы.
«Бар» дей ме сендей бір,
Адамның баласы.
Енді, балалар, бүгінгі сабағымызда «Абай Құнанбаевтың өмірі мен қызметі» туралы оқып танысамыз. Балалар Абай атамыздың жылдың төрт мезгіліне байланысты шығарған өлеңдерін кім айтып береді? Оқушыларды өлең шумақтарына байланысты «Күз», «Қыс», «Жаз» деп ІІІ топқа бөліп, әр топқа тапсырмалар беріп постер қорғайсыздар.
І топ «Күз».
1.Ақынның балалық шағы
2.Озық ойлы орыс зиялы қауымының өкілдерімен араласуы.
ІІ топ «Жаз».
3.Абай – ұлы ақын әрі ойшыл.
4.Абай және халық ағарту ісі.
ІІІ топ «Қыс».
5.Абай Құнанбаевтың аудармашылық қызметі.
6.Абайдың Қазақстан тарихында алатын орны.
3.Қорытынды. «Жылдар сөйлейді» ойыны (хронологиялық кестемен жұмыс).
4.Бағалау. Әр топ басшысы бағалау парағына оқушылардың алған бағаларын түсіреді.
5.Үйге тапсырма. Эссе жазып келу. А.Құнанбаевтың өмірі мен қызметі.
Достарыңызбен бөлісу: |