Сакенова Р. Е., Батырбай Ә. Т., Жапарова М. С., Ботабаева Г. Б., Сакпанов Е. М


Тізбектегі токтың тығыздығы сол тізбектегі электр ӛрісінің кернеулігіне  тура пропорционал болады.  Джоуль - Ленц заңы



Pdf көрінісі
бет45/70
Дата31.01.2023
өлшемі2,44 Mb.
#166969
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   70
Байланысты:
2914351229724 Сакенова, Батырбай К ПЕЧАТИ

 
Тізбектегі токтың тығыздығы сол тізбектегі электр ӛрісінің кернеулігіне 
тура пропорционал болады. 
Джоуль - Ленц заңы 
Джоуль-Ленц заңы ӛткізгіштен электр тогы ӛткенде бӛлініп шығатын 
жылу мӛлшерін анықтайды. Ӛткізгіш қозғалмаған және онда химиялық 
түрленулер болмаған жағдайда токтың жұмысы ӛткізгіштің ішкі энергиясын 
арттыруға жұмсалады. 
Электр тогының жұмысы келесі ӛрнекпен анықталады: 
-екенін ескерсек, алатынымыз: 


120 
Ток күші тұрақты болса Джоуль-Ленц заңы келесі формуламен 
анықталады:
Кез-келген токтар үшін: 
.
Жылу мӛлшерінің кӛлемдік тығыздығы 
Жылу мӛлшерінің кӛлемдік тығыздығы деп ӛткізгіштің бірлік кӛлемінен 
бірлік уақытта бӛлініп шығатын жылу мӛлшерін айтады. 
-екенін ескерсек, алатынымыз: 
мұндағы:
.
Осы ӛрнек дифференциал түріндегі Джоуль-Ленц заңы деп аталады. 
Жылу мӛлшерінің кӛлемдік тығыздығы электр ӛрісі кернеулігінің 
квадратына тура пропорционал болады. 
Ток кӛздері. Бӛгде күштер 
Тізбектегі потенциалдар айырмасын ұстап тұратын, яғни электр тогын 
демеп тұратын ток кӛздері (кернеу кӛздері) болып табылады. 
Энергияның кез-келген түрін электр энергиясына айналдыратын 
қондырғыларды ток кӛздері деп атайды. Ток кӛздеріне гальвани элементтері, 
аккумуляторлар, күн батареялары, термобатареялар және т.б. жатады.
Гальвани элементтерінде химиялық энергия электр энергиясына, күн 
батареясында сәулелік энергия электр энергиясына түрленеді. 


121 
болғанда ток сыртқы тізбекте ток кӛзінің оң полюсінен теріс 
полюсіне қарай бағытталады. 
Ток кӛзінің ішінде электр ӛрісіне қарсы зарядтарды қозғалысқа 
келтіретін, электр ӛрісінің күшіне қарсы бағытталған бӛгде күштер жұмыс 
атқарады. 
Табиғаты жағынан электрлік емес күштердің барлығын бӛгде күштер деп 
атайды.
Бӛгде күштердің бірлік оң зарядты орын ауыстырғанда атқаратын 
жұмысын электр қозғаушы күш (Э.Қ.К.) деп атайды. Ӛлшем бірлігі 

Бӛгде күштер әсер етпейтін тізбектің бӛлігін біртекті, ал бӛгде күштер 
әсер ететін тізбектің бӛлігін біртексіз деп атайды. 
Ток кӛздерінің кедергілерін ішкі кедергі деп атайды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   70




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет