Салауатты өмір салтын қалыптастыру



бет4/20
Дата23.01.2022
өлшемі189,34 Kb.
#129655
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20
Байланысты:
СӨСҚН, 1 курс. қазақша

Өмірлік белсенділік - бұл күнделікті тіршілік пен тынығу, адамның тіршілік ету тәсілі.

Өмір сүру үдерісінде адам қоршаған ортамен ажырамас байланыста болады, ал барлық уақытта ол өзінің қоршаған ортасына тәуелді болған және болып қалады. Ол арқылы ол тамақ, ауа, суға, демалуға арналған материалдық ресурстарға қажеттіліктерін қанағаттандырады.



Тіршілік етудегі мекендеу ортасы - адамның өміріне, оның денсаулығы мен ұрпақтарына тікелей немесе жанама, тез немесе алыстан әсер ете алатын факторлардың (физикалық, химиялық, биологиялық, ақпараттық, әлеуметтік) жиынтығынан құралатын адамды қоршаған орта.

Адам мен тіршілік ету ортасы үздіксіз өзара әрекеттесіп, тұрақты жұмыс істейтін "адам - мекендеу ортасы" жүйесін құрайды. Әлемнің эволюциялық даму процесінде бұл жүйенің компоненттері үнемі өзгеріп отырды. Адам үнемі жетіліп, Жер тұрғындарының саны және оның урбанизация деңгейі өсті, қоғамның әлеуметтік құрылымы мен әлеуметтік негізі өзгерді.

Өмір сүру үдерісінде адамның қоршаған ортамен және оның құрамдас бөліктерімен өзара әрекеттесуі заттың, барлық типтегі энергияның және энергияның жаппай ағындары жүйесінің элементтері арасындағы ауысуға негізделген, яғни тіршіліктің сақталу заңдарына сәйкес, Куражковский Ю.Н. «Өмір тек тірі дене арқылы зат, энергия және ақпарат ағындарының қозғалысы процесінде бола алмайды» ... деген.

Адамға бұл ағындар тағамға, суға, ауаға, күн энергиясына, қоршаған орта туралы ақпаратқа деген қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажет. Сонымен бірге адам тіршілік кеңістігіне өзінің саналы қызметімен байланысты энергия ағындарын (механикалық, интеллектуалды энергия), сонымен қатар биологиялық процестің қалдықтары түріндегі зат массаларының ағындарын, жылу энергиясының ағындарын және т.б. бөліп шығарады.

1. «Адамның тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» ұғымы нені білдіреді?

А. бұл адамға және оның қоршаған ортасына қатер төндіретін қауіптердің пайда болуының теориялық негіздерін, олардың пайда болуы мен көрініс табу заңдылықтарын, әртүрлі сипаттағы қауіптер мен төтенше жағдайларды болжауды, олардан қорғаудың және оларды жоюдың практикалық тәсілдерін зерттейтін ғылыми білім саласы;

В. бұл адам қауіпсіздігі туралы ғылыми білімнің жаңа саласының негізін құрайтын теориялық тәсілдер кешені;

С. әр түрлі сипаттағы қауіптер мен төтенше жағдайларды болжау, олардан қорғаудың практикалық әдістері;

Д. бұл тұрғындарды ТЖ-дан қорғау тәсілдерінің негізін құрайтын ғылыми тәсілдер кешені;

Е. бұл қоршаған орта туралы ғылыми білімнің негізін құрайтын ғылыми тәсілдер жиынтығы.

2. Қауіпсіздік теориясындағы зерттеу нысаны болып табылады.

А. мүмкін болатын қауіпсіздік шаралары;

В. адам үшін оның қоршаған ортамен өзара әрекеттесуінен болатын әртүрлі сипаттағы қауіптер мен ТЖ және ықтимал қауіпсіздік шаралары;

С. адамды қоршаған өмір жағдайлары;

Д. ТЖ кезінде өзін қорғай білу;

Е. қоршаған орта - адамның мекендеу ортасы.

3. Тіршілік қауіпсіздігінің ғылым ретіндегі негізгі мақсаты:

А. өндірістік қызметтің әсерінен адам ағзасының қызметтік жағдайының өзгеруін зерттеу және еңбек үдерісін ұйымдастыру бойынша ұсыныстар әзірлеу;

В. адамның өмір сүруінің барлық кезеңдерінде, оның қызметінің қолайлы жағдайларын, адамға және табиғи ортаға теріс факторлардың әсер етуінің нормативтік рұқсат етілген деңгейлерін қамтамасыз ету;

С. өндірістік ортаның зияндылығы мен қауіптілігі, өндірістік процестің ауырлық және қауырттылық көрсеткіштері бойынша еңбек жағдайларын сандық бағалау;

Д. жинақталған қиратып жоюшы (деструктивті) әлеуетті, жүйелі түрде азайту арқылы кейбір қолайсыз және қауіпті табиғи құбылыстар мен процестердің ықтимал шектерінің алдын алу;

Е. төтенше жағдайларды олардың алдын алу бөлігінде де (туындау ықтималдығын азайту), сондай-ақ олардан болатын ысыраптар мен залалдарды азайту (салдарларды жұмсарту) жоспарында да алдын алу.

4. «Адам - тіршілік ету ортасы» жүйесіндегі өзара әрекеттесу жағдайы (әсер ету деңгейі бойынша):

А. қауіпті, зиянды;

В. физикалық, химиялық, биологиялық, психофизиологиялық;

С. оңтайлы, рұқсат етілген, қауіпті, өте қауіпті;

Д. физикалық, химиялық, оңтайлы, рұқсат етілген;

Е. табиғи, антропогендік, техногендік, әлеуметтік.

5. Қауіпсіздік – бұл:

А. адам денсаулығына немесе қоршаған табиғи ортаға зиян келтіретін белгілі бір ықтималдығы бар қызмет жағдайы;

В. қоршаған ортаның, оның жеке компоненттерінің ықтимал қасиеті қорғаныс объектісіне зиян келтіруде көрінеді, ол қауіп көзі бола алады;

С. сыртқы және ішкі факторлардың, заттың, энергия мен ақпараттың барлық ағындарының әрекеті рұқсат етілген шекті мәндерден аспайтын және жүйенің бұзылуына немесе оның жұмыс істеуі мен дамуының мүмкін болмайтын жағдайын туындатпайтын «адам-тіршілік ету ортасы» жүйесінің жағдайы;

Д. «адам-тіршілік ету ортасы» ешқандай қауіп төндірместен бір-біріне тәуелді болады;

Е. әсер ету кеңістігі мен уақытына байланысты емес жалпы сипаттағы қауіп.



0

1-C, 2-E, 3-A, 4-A, 5-А

1

1-А, 2-В, 3-В, 4-С, 5-С

0

1-B, 2-C, 3-E, 4-C, 5-Е

0

1-D, 2-C, 3-E, 4-Д, 5-А

0

1-C, 2-A, 3-E, 4-B, 5- В

Сұрақ №2


V1

"Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында төтенше жағдай "адамдардың қаза табуына, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргізуші объектілерге залал келтіруге, елеулі материалдық шығындарға және тұрғындардың тыныс-тіршілігі жағдайларының бұзылуына әкеп соққан немесе әкеп соғуы мүмкін авария, зілзала немесе апат нәтижесінде туындаған белгілі бір аумақтағы жағдай"- деп анықтама берілген.

Бұл анықтама төтенше жағдайларға қарсы іс-шараларды қамтамасыз етудің ғылыми-әдістемелік негіздерінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылатын табиғи және техногендік сипаттағы ТЖ жіктеу мәселелерін шешу кезінде негіз болады.

Төтенше жағдайлардың ұғымдық аппаратында Төтенше жағдайлардың (ТЖ) түрлерін айқындайтын сөздіктер (термин) маңызды орын алады.

Төтенше жағдайлардың келесі негізгі түрлері бөлінеді: апат (катастрофа), авария, табиғи апат (стихийное бедствие), экологиялық апат, індет (эпидемия), эпизоотия, жаппай қырып-жою құралдарын пайдалану.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет