Салқынбай А., Абақан Е. с

БЕЙ-БИЛ
Субъектінің көрінісін  беретін  Б.
предикат сөздер біздің тілімізде 
алты  сөз  табынан  қүралады: 
етістік,  зат  есім,  сан  есім,  сын 
есім,  үстеу,  есімдік.  Ал  одағай, 
еліктеу,  шылау  сөздер  өзіне 
қосар алып,  Б.  болады. Сондық- 
тан бұлар сөз жүзінде,  көбінесе 
Б.-қа  материал  ғана  болады. 
Субъектінің көрінуі -   бастауыш- 
тың объектілігін, сипатын,  мезгі- 
лін,  мақсатын,  қимыльін,  мен- 
шіктілігін,  санын, тегін,  орынын,
себептілігін т.б. айқындау арқы- 
лы болады. Бүл көріністер жоға- 
рыда  аталған  алты  түрлі  сөз 
табы  арқылы  беріледі.  Б.  бола- 
тын  көптеген  етістіктердің  түбі
-  объект.  Зат есім  Б.  болғанда, 
бастауышпен  екі  ортасында 
тепе-теңдік  пайда  болады  да, 
бастауыш  мағынасы  нақтылана 
түседі.
БЕЙТАРАПТАНУ 
(лат.  neuter
-   бейтарап)  -   тілді  қүрайтын 
элементтердің  қарама-қарсы- 
лығын  жою.  Жеке  тілдік  белік- 
терді  біртұтас  ж ү й е   ретінде 
қабьщцауда Б.-дың рөлі өте зор. 
«Б*  терминін  енгізген  фоно- 
логтар.  Б.  теориясын  жасаған 
Н.С.Трубецкой.  Б.  теориясы 
морфология, синтаксис, лекси­
ка, семантика, мәдениет тарихы 
материалдарын пайдалана оты- 
рып жасалды. Фонологиялық Б. 
дегеніміз  -   белгілі  бір  фоноло- 
гиялы қ  қатардағы   екі  фоне- 
маның  қарама-қарсы  болмауы.

жүктеу/скачать 13,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: