сөй-сөй
үкім шығару, атақ беру т.б. С.а.-
нің пропозициялық мағынасы әр
түрлі болуы мүмкін. Бір пропо
зиция әр түрлі С.а.-нің қүрамына
кіруі мүмкін, мыс.: «Мен ертең
келем ін» - уә д е , хабар не
қорқытуды білдіре алады.
СӨИЛЕУ ӘУЕНІ
- интонация-
ның негізгі бөлігі. С.ә. негізгі тон
жиілігінің өзгеруіне байланысты
болады. С.ә. көмегімен сөйлем-
н ің әр тү р л і (с ұ р а қ, ә ң гім е ,
бұйрық, лептілік, импликация)
түр л е р і жасалады . Сонымен
қатар, С.ә. белгілі бір эмоцияны
да б іл д ір е д і: м ы сқы л, әжуа,
астарлы т .б . С .ә. л и н гв и с -
т и ка л ы қ талдау ж а са ға н д а
бірнеше мелодикалық диапазон
(тондардың жоғары және төменгі
ж и іл ігін ің ауытқуы), интервал
(м у зы ка л ы қ те р м и н д е р м е н
берілетін тондар ж и іл іл ігін ің
арақатынасы - октава, кварта,
квинта т.б.), деңгейлер (ярустар),
н е гіз гі тон ж и іл ігін ің жы лжу
бағыты (жоғарғы, төменгі, бір
қалыпты) алынады. *
С.ә. көрсетуде негізгі үш тәсіл
бар: контурлық, ярустық (дең-
гейлік) және аралас. Контурлық
тәсіл еуропалық дәстүрге тән
(Г.С уит, Д .Д ж о ун з, О .Э ссен,
М.Граммон). Мүнда С.ә. мело-
диялық сызықтармен көрсетіледі.
Я р усты қ т ә с іл д і
ам ерикан
зерттеушілері (К.Л.Пайк) қолда-
нады, онда С.ә. цифрлар арқылы
белгіленеді.
Достарыңызбен бөлісу: 
