Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет206/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

МЕТАФОРА 
(грек,  metaphora
-  ауыстыру) -тр о п  немесе сөйлеу 
механизмі. М. сөздің басқа мағы- 
нада қо/щанылуы.  Риторика мен 
лексикологияда  М.  номинация- 
лык  қүрал  ретінде  қарастыры- 
лады.  Кеп  қырлы   құб ы л ы с 
болғандықтан, М.-нытіл білімінің 
бірнеш е  саласы   зе р тте й д і; 
(поэтика,  стилистика,  риторика, 
эстетика),  лексикология,  психо­
лингвистика  мен  психология, 
логика мен филрсофия да М.-ны 
зертгейді.  М.  құбылысы  лекси­
кологияда  толық  зерттелген.
Тыңдаушыға  тигізетін  әсеріне 
байланысты  М.  эпифора  мен 
диафораға  белінеді.  Эпифораға 
экспрессивті  (қиялға  бағыш - 
талған)  қызмет  тән  болады,  ал 
диафораға суггестивті (интуицияға 
б а ғы ш та л ға н ) 
қы зм е т  тэн 
болады.
Н ом инативті  (атауыш )  М. 
кейде  омонимияны  тудырады, 
сөздердің  полисемиясы  жаса­
лады.  Бейнелілік М. нәтижесінде 
синонимдер пайда болады (мыс., 
«қорқақ» жэне  «қоян»).
Сонымен, тілдегі М .-ныңтүр- 
лері:  1)  номинативті;  2)  когни- 
тивті;  3)  бейнелілік.  Поэзия  мен 
керкем   тілде  М.  тіл д ің  эсте- 
ти ка л ы қ  қы зм етін  атқарады . 
Образға  сүйенгендіюген  М.  тіл 
мен аңызды, тіл мен өнерді жал- 
ғастырып тұрады, яғни ойлаудың 
мифологиялық,  керкемдік  түр- 
лерін  қамтиды.  М.-ның  бірнеше 
түжырымдамасы  бар.  Ең  көп 
тараған  түжырымдаманы  Арис­
то те л ь   ж а с а ға н .  Онда  М. 
салыстырудың қысқаша түрі деп 
алынған,  дамудың  барысында 
бүл теория өзгеріске үшырайды: 
о б р а зд ы л ы қ  салы сты рудан 
пайда болады,  оның терминдері 
объектілер тобын және олардың 
қасиеттерін белгілейді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет