Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет307/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   303   304   305   306   307   308   309   310   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

ТӘУЕЛДІК  ЖАІ1ҒАУ 
-   түркі
тілдеріндегі зат есімнің ең басты 
лексика-грамматикалық  катего- 
рияларының  бірі.  Кейде  түрко- 
логияда «изафет» терминімен де 
анықталады  (қар.  Изафет). Т.  ж. 
жалғанғанда  зат  иесі  де,  иеле- 
нуші зат та айқын білініп түрады. 
Т.ж.  басты  көрсеткіші-жалғауы. 
Т.ж.  жекеше,  көпше  түрге,  үш 
ж а ққа   байланы сты   болады. 
Жекеше I жақ: -ым,  -ім, -м; II жақ: 
-ың, -ің,  -ң;  ІІІжақ:  -ы,  -і,  -сы, -сі. 
Көпше түрі:  I жақ  -ымыз,  -іміз,  - 
мыз, -міз; ІІжақ-ыңыз, -іңіз, -ңыз,
0
-ңіз;  III  жақ:  -ы,  -і,  -сы,  -сі.  Т.ж. 
бұрын түбірге тек көптік жалғауы 
жалғана  алады.  Қазақ  тілінде 
тәуедценудің екі түрі  бар:  ортақ 
тәуелдену және оңаша тәуелде- 
ну.  Затты  иеленуші біреу  болса- 
оңаша Т.,  меншік иесі кеп  болса
-  ортақ Т.  болады.  Мыс:  оңаша 
Т.  менің кітабым,  сенің кітабың, 
сіздің кітабыңыз: оның үйі ортақ 
Т.  с із д е р д ің   кіт а п т а р ы ң ы з , 
олардың  кітаптары,  сендердің 
дәптерлерің,  біздің үйіміз.
ТЕЗАУРУС 
(грек. thesauros - 
қазына) — 1) тілдегі барлық сөз-
дерді  қамтитын  және  олардың 
тексте  қолданылуын  мысалдар
арқылы  көрсететін  сөздік.  2) 
лексикалық бірліктердің семан- 
тикалы қ  қатынастары  көрсе- 
тілген  идеографиялық  сездік. 
Бірінші  анықтамадағы Т.  екі  өлі 
тілдерде  болады  (латын  тілінің


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   303   304   305   306   307   308   309   310   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет