Пайдалану құқығы түріндегі актив Топ әр түрлі кеңсе заттарын, жабдықтар мен көліктерді жалға алады. Келісімшарттар жалға берілетін
компоненттерді де, жалға берілмеген компоненттерді де қамтуы мүмкін. Топ жалдау компоненттері мен
жалдауға жатпайтын компоненттердің арасында келісімшарттық сыйақыны олардың жеке мәміленің
салыстырмалы бағасы негізінде бөледі. Алайда, Топ жалға алушы болып табылатын жылжымайтын мүлікті
жалдау кезінде жалдау компоненттері мен жалгерлік емес компоненттерді ажыратпастан, оларды жалдаудың
бір бөлігі ретінде көрсетуді ұйғарды.
Жалдау нәтижесінде пайда болатын активтер бастапқыда олардың ағымдағы құны бойынша бағаланады.
Пайдалану құқығы түріндегі активтер тарихи құны бойынша бағаланады, оның ішінде:
жалдау міндеттемесінің бастапқы бағалау мөлшері;
жалгерлік жалдау төлемдерін шегергенде, жалдаудың басталу күніне немесе одан бұрын жалдау
төлемдері;
жалдау шарттарының талаптарына сәйкес талап етілетін жағдайға дейін активті қалпына келтіру
шығындары;
кез келген бастапқы тікелей шығындар.
Пайдалану құқығы түріндегі активтер, әдетте, активтің пайдалы қызмет мерзімі немесе жалдау мерзімі ішінде,
қайсысы ертерек басталса да, тікелей әдіспен амортизацияланады. Егер Топ сатып алу опционын жүзеге
асыруда сенімді сенімділік деңгейіне ие болса, Топ негізгі құралдың пайдалы қызмет ету мерзімі ішінде
пайдалану құқығын тоқтатады.
Топ активтердің амортизациясын пайдалы қызмет мерзімінің ішінде сызықтық әдісті пайдалану құқығы түрінде
есептейді, атап айтқанда:
Пайдалы пайдалану мерзімі (жылдар саны)
Жер
34
– 63
Ғимараттар мен құрылыстар
5
– 50
«САМҰРЫҚ-ЭНЕРГО» АҚ Шоғырландырылған қаржылық есептілікке ескертпелер – 2021 жылғы 31 желтоқсан 21
