Санитарлық микробиология: фармацевтикалық практикаға қатысты түсінік
жүктеу/скачать 39,54 Kb.
|
Документ
| Санитарлық микробиология: фармацевтикалық практикаға қатысты түсінік, мақсаттар мен міндеттері Санитарлық микробиология адам денсаулығына қолайсыз әсер ететін қоршаған ортадағы микроорганизмдерді зерттейтін медициналық микробиологияның бөлімі. Ол қоршаған орта объектілерінде: патогенді, шартты-патогенді және санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдерді анықтау. объектілерін залалсыздандыру тиімділігін бақылау тәсілдерін. гигиеналық нормативтердің микробиологиялық көрсеткіштерін жасау. Санитарлық микробиологияның мақсаты мен міндеттері: Сыртқы орта объектілерінің (су, ауа, топырақ, ас тағамдары, тұрмыстық заттар) микробиологиялық зерттеу әдістерін жетілдіру және бағалау. Қоршаған орта микрофлорасының гигиеналық шарттарға сәйкестігінің нормативтерін жетілдіру. Адамдардың, жануарлардың қоршаған ортаға әсер ету жолдарын бағалау және анықтау. Санитарлық микробиологтардың негізгі қызметі: инфекциялық аурулардың алдын алуға, қоршаған орта нысандарының патогенді микроорганизмдермен ластану жағдайларын ескертуге бағытталған. Сондықтан қоршаған ортаның түрлі нысандарына санитарлық-микробиологиялық баға беру жұмыстары тікелей әдіспен емес, тек жанама әдістерді қолдана отыра, олардың адамдар мен жануарлардан бөлінген заттармен ластануын нақты анықтау арқылы жүзеге асырылады. Санитариялық-микробиологиялық зерттеулерді жургізудің принциптері мен әдістері. Санитарлық – микробиологиялық зерттеу принциптері. Санитарлық-микробиологиялық зерттеу жұмыстарының принципі зерттеу объектілерінен патогенді микроорганизмдерді немесе олардың токсиндерін анықтауға, сонымен қатар тексеріске алынған материалдардың (әсіресе тағам өнімдерінің) бұзылу дәрежесін айқындауға және бағалауға негізделген. Санитарлық-микробиологиялық зерттеу жұмыстарының 7 принципі бар: Бірінші принципі – әрбір зерттеу объектілеріне тиісті регламенттерді сақтай отыра сынамаларды дұрыс алу болып табылады. негізгі ережелердің бірі – зерттеуге алынған үлгілерді тез арада тексерістен өткізу болып табылады. Екінші принцип – сериялық талдаулар жүргізу. Әдетте су, топырақ, ауа және басқа да нысандардың құрамында алуан түрлі микроорганизмдер кездеседі, бірақ олардың таралуы біркелкі болмайды. Сондықтан сынамаларды әртүрлі нысандардың әрбір жерлерінен алу қажет. Зерттеуге араластырылған үлгілердің орташа мөлшері алынады. Үшінші принцип – сынамаларды қайтадан алу. Әдетте патогенді микроорганизмдер қоршаған ортаға (су, ауа, т.б.) аз мөлшерде түсіп, онда біркелкі таралмайды. Сондықтан сынамаларды қайтадан алу нысандардың биологиялық контаминациясын дәл анықтауға мүмкіндік береді. Төртінші принцип – бекітілген тиісті стандарттар мен нұсқауларға сүйене отыра, стандартты және унификацияланған зерттеу әдістерін қолдану. Бұл принцип әртүрлі зертханаларда шынайы нәтижелерді алуға мүмкіндік береді. Бесінші принцип – зерттелетін объектілерге жан-жақты санитарлық-микробиологиялық сипаттама жасау үшін кешенді тесттерді қолдану. Патогенді микроорганизмдерді анықтауда тікелей және жанама әдістер пайдаланылады. Бірінші әдістер зардапсыз микроорганизмдерді тікелей анықтауға негізделген. Екінші әдістер адамдар мен жануарлардың нәжістерімен қоршаған орта нысандарының ластану дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді. Алтыншы принцип – зерттеуге алынған нысанға тексеріс нәтижелерінің жиынтығымен қатар басқа да гигиеналық көрсеткіштерімен бірге есепке ала отыра баға беру. Жетінші принцип – зерттеу нәтижелеріне сүйене нақты қорытындылар мен тұжырымдамалар жасауда санитарлық қызметтегі дәрігерлердің жауапкершілігі. Санитарлық-микробиологиялық зерттеу жұмыстарында тағамдық өнімдердің бұзылу дәрежесі, пайдалануға жарамдылығы, пайдаланған жағдайда денсаулыққа тигізетін зияны анықталады. Тағам өнімдерін, су қоймаларының суын пайдалануға тыйым салу, санитарлық сапасы төмен өнеркәсіп орындарын жабу, сатуға тыйым салу экономикаға белгілі бір мөлшерде зиянын тигізеді. Мұндай шешімге санитарлық қызметтегі дәрігерлер жауап береді. Санитарлық – микробиологиялық зерттеу әдістері. Қоршаған орта объектілерінің жалпы микробтармен ластану дәрежесі мен санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдердің саны көбейген сайын ондағы патогендердің де болу ықтималдығы да жоғарылай түседі. Осыған байланысты қоршаған орта объектілерінің микробтармен жалпы ластану дәрежесі және санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдердің рұқсат етілген деңгейі анықталады. Микробтармен жалпы ластануының рұқсат етілген деңгейі судың (м.ж/мл), ауаның (м.ж/м3) және тағамдық өнімдердің (м.ж/г) санитарлық жағдайларына қарай баға беруде қолданылады. Санитарлық-микробиологиялық көрсеткіштер бойынша тағамдық шикізаттар мен тағам өнімдерінің қауіпсіздігін белгілеуде рұқсат етілмейтін микроорганизмдердің болуы тиіс емес көлемі (мөлшері) анықталады. Басқа жағдайларда 1 г (мл) өнімдегі колония түзуші бірлік (КТБ/г, мл) мөлшерінің нормативі көрсетіледі. Әдетте, зерттеуге алынған үлгілердің санитарлық-микробиологиялық сипаттамасын анықтау үшін кешенді тесттер бір уақытта қолданылады: жалпы микробтармен ластануын анықтау (микробтардың жалпы саны); санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдерді анықтау және оларды титрлеу. Жалпы микробтармен ластануы немесе зерттеу үлгілеріндегі микробтардың саны 1 мл сұйықтықтағы немесе 1 г қатты заттағы микроорганизмдердің жалпы санымен анықталады. Үлгінің микробтармен ластануын анықтайтын екі әдіс бар. Оның біріншісі микробтарды тікелей санау әдісі, ал екіншісі зерттеуге алынған сынамалардың түрлі сұйылтымдарын қоректік орталарға себу әдісі. Бірінші әдіс – Горяев камерасында немесе бактерияларды санауға арналған камераларда микроскоп көмегімен жүргізіледі. Тікелей санау әдісін шұғыл жағдайларда, яғни су құбырларының апаты немесе тазарту құрылымдарының нәтижелеріне баға беру кезінде, т.б. жағдайларда пайдаланады. Микробтарды тікелей санау әдісі қарапайым және ыңғайлы болғанымен, оның біраз кемшіліктері де бар. Айталық, топтасқан бактерияларды зерттеуге алынған субстраттардың түйіршіктеріне жабысып қалғандарын, ұсақ микроорганизмдерді санауға және өлілерін тірілерінен ажыратуға бұл әдіс мүмкіндік бермейді. Екінші әдіс – зерттеуге алынған сынамалардың белгілі бір мөлшерін тығыз қоректік орталарға себу әдісі тәжірибеде жиі қолданылады. Бұл әдіспен тек ет-пептонды агарда өсе алатын мезофилді аэробты немесе факультативті-анаэробты бактерияларды анықтауға болады. ет-пептонды агарда өсіп шығатын микробтардың саны себінді жасауға алған сынаманың құрамындағы микроорганизмдердің нақты санынан әлдеқайда төмен болады. Агар бетіндегі микроорганизмдерді санау кезінде, олардың саны 1 г немесе 1 мл-дегі колония түзуші бірлігімен (КТБ/г, мл) көрсетіледі. Санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдерді анықтау қоршаған ортаның патогенді микробтармен биологиялық контаминациялануының жанама көрсеткіші болып табылады. Ондағы санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдердің сандық көрсеткіштерін есепке ала отыра, қоршаған ортаның жалпы микробтармен ластану дәрежесін және белгілі бір патогеннің болуын болжамдауға мүмкіндік береді. Микроорганизмдердің сандық көрсеткішіне баға беру үшін титр және индекс деп аталатын ұғымдар қолданылады. ! Титр деп бір ғана санитарлық-көрсеткіш микроорганизм жасушасы кездесетін материалдың (мл немесе г) ең аз мөлшерін айтады. ! Индекс деп зерттеуге алынған материалдың белгілі бір мөлшерінде кездесетін санитарлық-көрсеткіш микроорганизм жасушаларының жалпы санын айтады. Индексті жиі жағдайда мембраналық сүзгілерді қолдану немесе зерттеуге алынған субстраттардың түрлі сұйылтымдарын тығыз қоректік орталарға себінді жасағаннан кейін, өскен колонияларды санау арқылы анықтайды. Санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдерді таңдау зерттеуге алынған нысанға және нақты бір міндетке байланысты болып келеді. Жиі жағдайда бір мезгілде екі немесе одан да көп санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдердің сандық көрсеткіштері есепке алынады. Санитарлық-көрсеткіштік микроорганизмдер, олардың сипаттамасы. Санитарлық- көрсеткіштік микроорганизмдерге қойылатын негізгі талаптар Санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдер қоршаған ортаның, азықтар мен тағамдардың сапасын бағалауда маңызды рөл атқарады. Оларға түрлі нысандардың биологиялық ластануын анықтауда пайдаланылатын микроорганизмдердің белгілі бір түрлері ғана жатады. Санитарлық – көрсеткіштік микроорганизмдер туралы түсінік. Инфекциялық аурулар қоздырғыштарының таратушысы адамдар мен жануарлар болып табылады. Олардан қоршаған ортаға микроорганизмдер ауа-тамшысы және нәжісі арқылы көп мөлшерде бөлінеді. Қазіргі уақытта санитарлық-көрсеткіш (индикаторлық) микроорганизмдер қатарына ішек микрофлорасының өкілдері: ішек таяқшасы, стафилококкалар, энтерококкалар, клостридиялар, протейлер, колифагтар мен термофилдер жатады. Ғимараттар және қора-қопсы ауасының биологиялық ластануының көрсеткіші ретінде стрептококкалар мен стафилококкалар алынған. Санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдерге келесі талаптар қойылған: - адамдар мен жануарлардан бөлінетін заттарда әрдайым кездесіп, қоршаған ортаға көп мөлшерде түсіп отыруы; - адам мен жануарлардың организмінен басқа табиғи резервуарының болмауы; - сыртқы ортада тіршілігін сақтау мерзімі патогенді микроорганизмдердің тіршілік ету мерзімімен сәйкес келуі; - сыртқы ортада көбейе алмауы; - қоршаған ортада өздерінің биологиялық қасиеттерін сақтай алуы; - оларды бір-бірінен ажыратып балауға мүмкіндік беретін типтік қасиеттерінің болуы. Санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдер қатарына ішекте мекендейтін қалыпты микрофлоралардың ішінен – ішек таяқшасы тобының бактериялары жатады. Ішек таяқшасы санитарлық-көрсеткіш микроорганизмдерге қойылатын барлық негізгі критерийлерге сәйкес келеді. Олар адамдар мен жануарлардың ішегінде тіршілік ететін қалыпты микрофлораларға жатады, қоршаған ортаға нәжіс арқылы бөлінеді, сыртқы ортада тірі қалуы мен төзімділігі патогенді энтеробактериялардың қасиеттеріне ұқсас, су мен топырақта көбейе алмайды. Сонымен қатар ішек таяқшаларының тағы бір артықшылығы – басқа ішек флорасына қарағанда, ластанған нысандарда өте көп мөлшерде кездесуі. Ішек таяқшасы тобының бактериялары (ІТТБ) қоршаған ортаның нәжіспен ластанғандығын білдіретін негізгі көрсеткіш және эпидемиологиялық (эпизоотиялық) қауіптіліктің индикаторы болып табылады. Дәріханаларды, фармацевтикалық өндірістерді санитариялық-бактериологиялық зерттеу кезіндегі объектілер. Санитарлық микробиология – медициналық микробиологияның қоршаған ортада кездесетін және адам денсаулығына кері әсерін тигізетін микроағзаларды зерттейтін бөлімі. Ол гигиеналық реттеудің микробиологиялық көрсеткіштерін, қоршаған орта объектілерін дезинфекциялау тиімділігін бақылау әдістерін әзірлейді, сондай-ақ қоршаған орта объектілеріндегі санитарлық көрсеткіш микроорганизмдерді, патогенді және шартты патогенді микроорганизмдерді анықтайды. Санитарлық микробиологияда зерттелетін объектілердің санитарлық жағдайын бағалау үшін негізінен екі әдіс қолданылады: 1) объектілерде немесе зерттелетін материалда патогенді бактерияларды тікелей анықтау (микробтардың жалпы санын анықтау және патогенді микроорганизмдер мен саңырауқұлақтарды анықтау); Патогендік микроорганизмдерді анықтау эпидемиологиялық жағдайды бағалауға және жұқпалы аурулармен күресу және алдын алу бойынша тиісті шараларды қабылдауға мүмкіндік береді. 2) Патогендік бактериялардың болуының жанама белгілерін анықтау (санитариялық индикативті микроорганизмдерді немесе метаболиттерді анықтау). Дәріханаларда бақылау. Бактериологиялық зерттеу объектілері: 1. Дистилденген су, - инъекциялық ерітінділерді дайындау үшін қолданылады - дәрілік формалар мен көз тамшыларын дайындау үшін қолданылады 2. Дайын инъекциялық ерітінділер мен көз тамшылары 3. Дәрілік заттарды дайындау үшін қолданылатын құрғақ дәрілік заттар 4. Фармацевтикалық шыны ыдыстар, тығындар және басқа да көмекші материалдар 5. Жеке құрамның инвентарь, құрал-жабдықтар, қолдар мен санитарлық киімдері. 6. Ауа ортасы 7. Асептикалық жағдайда дайындалған көз тамшылары, Дәріханаларда санитарлық-бактериологиялық бақылау дәрілік заттарды дайындаудың санитарлық режимін сақтау үшін қажет. Стерилділікті бақылау әдістері олардың табиғаты мен дәрілік формасына қарамастан барлық препараттарға ортақ. Дәріханаларда Денсаулық сақтау министрлігінің бұйрығымен бекітілген нұсқаулыққа сәйкес бактериологиялық бақылау тоқсанына кемінде екі рет жүргізіледі. Атмосфералық ауаның микрофлорасы. Ауа - микроорганизмдердің көбеюін қамтамасыз етпейтін орта; бұл қоректік заттардың жетіспеушілігімен және ылғалдың жетіспеушілігімен анықталады. Сонымен қатар, күннің ультракүлгін сәулелерінің микробицидтік әсері ауада айқынырақ. Атмосфералық ауа – жердің эволюциясы кезінде түзілетін тұрғын, өндірістік және басқа үй-жайлардан тыс атмосфераның беткі қабатының газдарының табиғи қоспасы болып табылатын қоршаған ортаның өмірлік маңызды құрамдас бөлігі. Микрофлора – кез келген тіршілік ортасын мекендейтін әр түрлі микроорганизмдердің жиынтығы. Су қоймаларының, ауаның, тау жыныстарының, топырақтың микробиотасы өте алуан түрлі, күйіс қайыратын жануарлардың қарындарының микробиотасы, топырақтың әртүрлі типтерінің кеуекті ерітінділері және т.б. ерекше және тығыз қоректік байланыста болатын микроорганизмдерді қамтиды. Ауада әрқашан микроорганизмдердің бір немесе басқа саны болады. Ауаның көмегімен олар таралады. Патогендік микробтар ауа арқылы таралып, өсімдіктердің, жануарлардың және адамдардың ауруларын тудыруы мүмкін. Әртүрлі көлемдегі бөгде қоспалар тазартылмаған ауада ілінеді: 0,03-0,30 мкм – вирустар, бактериялар; 10,0-100,0 мкм – шаң бөлшектері; 30,0-200 мкм – талшықтар, шаштар. Бактериялар ауада аэрозоль түрінде болады, олар бөлшектердің өлшеміне қарай фазаларға бөлінеді: а) үлкен тамшы немесе тез тұнбалы фаза – диаметрі 100 мкм жоғары тамшылар; б) кіші ядролық фаза – диаметрі 10 мкм-ден кем тамшылар мен бөлшектер. Олар ұзақ уақыт суспензияда қалады, ал кейбіреулері тұнбағанша кебеді («бактериалды шаң»). Ауаны микроорганизмдердің бар-жоғын зерттеу келесі әдістермен жүзеге асырылады: ауа толқынының соққы әрекетін қолдануға негізделген тұндыру және фильтрация. Ауаны залалсыздандыруды жүзеге асырады: газдар (фенол, C5H6O3); аэрозоль (креолин қосылған формалин); UFL; ауаны шығару (вентиляция); ауа ионизаторларын қолдану. Атмосфералық ауаның микроорганизмдерінің ішінде топырақта тіршілік ететін түрлері басым. Стафилококктар мен стрептококктар адамдар көп жиналатын жерлерден алынған сынамалардың 3,7%-ында ғана кездеседі. Атмосфералық ауада негізінен микроорганизмдердің келесі топтары кездеседі: - шуақты күндерде пигмент түзетін кокктар бүкіл флораның 70-80% құрайды (пигмент бактерияларды инсоляциядан қорғайды); - почвенные споровые и гнилостные микроорганизмы. Их со- держание резко увеличивается в сухую и ветреную погоду; - плесневые грибы и дрожжи. Их содержание увеличивается при повышении влажности воздуха. Атмосфералық ауада жауын-шашынның, инсоляцияның, температуралық әсерлердің және басқа факторлардың әсерінен өзін-өзі тазарту процестері үнемі жүріп отырады. Өз кезегінде, атмосфералық ауаның өзі тұрғын үй-жайлардағы ауаны тазарту факторы болып табылады. Жабық бөлмелердің ауа микрофлорасы. Ішкі ауаның микрофлорасы табиғаты бойынша әртүрлі. Оның құрамында көптеген микробтар бар - адамның мұрын-жұтқыншақтың қалыпты тұрғындары, сондай-ақ жөтелгенде, түшкіргенде, сөйлескенде, күлгенде ауыз қуысынан енетін патогенді микробтар. Ішкі ауаның микрофлорасы біркелкі және салыстырмалы түрде тұрақты. Микроорганизмдер арасында адамның мұрын-жұтқыншақтың тұрғындары басым, соның ішінде жөтелу, түшкіру немесе сөйлесу кезінде ауаға түсетін патогенді түрлер. Оларға стафилококктар, стрептококктар, дифтероидтар, пневмококктар, менингококктар, әр түрлі вирустар және т.б.. Ауаны патогенді түрлермен ластаудың негізгі көзі бактерия тасымалдаушылар болып табылады. Микробтық ластану деңгейі негізінен халықтың тығыздығына, қозғалатын адамдардың белсенділігіне, үй-жайлардың санитарлық жағдайына, оның ішінде шаңның ластануына, желдетуге, желдету жиілігіне, тазалау әдісіне, жарықтандыру дәрежесіне және басқа жағдайларға байланысты. Осылайша, бөлмелерді жүйелі түрде желдету және ылғалды тазалау ауаның ластануын 30 есеге азайтады (диспетчерлік бөлмелермен салыстырғанда). Ішкі ауаның өзін-өзі тазалауы болмайды. Жабық бөлмедердегі ауа жазға қарағанда қыста микроорганизмдерге бай болады. Бұл қыста адам көп уақытын жабық жерде өткізетініне байланысты. Микроорганизмдердің саны әсіресе адамдар көп жиналатын қоғамдық орындарда – кинотеатрларда, мектептерде ауасы жылытылатын, ылғалмен байытылған, шаңмен ластанған және газ және бу өнімдерінің қоспасы бар жерлерде көп. Ең кішкентай сұйық тамшылар ауаға түсетін әртүрлі органикалық заттарды сіңіре алады, осылайша тамшылардағы микроорганизмдердің көбеюіне мүмкіндік береді. Сонымен, ауа ортасы онда микроорганизмдердің уақытша тұруын қамтамасыз етіп қана қоймай, кейде олардың дамуына қолайлы жағдай жасайды. Жабық кеңістіктерде адамдар мен жануарлар бөлетін микрофлора: стрептококктар, пневмококктар, дифтероидтар, стафилококктар, яғни жоғарғы тыныс жолдарының тұрғындары жиналады. Мұрын-жұтқыншақ микрофлорасының өкілдерінен басқа, кейде үй ішіндегі ауада туберкулез микобактериясын және вирустарды анықтауға болады. Ауаның санитарлық жағдайының индикаторлық микроорганизмдері. 1)Бірінші топ санитарлы-көрсеткіштік микроорганизмдердің топтасуы (адам және жануарлар ішек микрофлорасы өкілдерінің фекальді ластануы): 1-ішек таяқшалары тобындағы бактериялар саны (ІТТБ); 2-энтерококктар; 3-протей; 4-сульфитредуцирлеуші клостридиялар; 5-термофилдер, 6-ішек бактериофагтары, 7-сальмонеллалар; 8-бактероидтар, бифидо- және лактобактериялар; 9-көкіріңді таяқша; 10-Candida туыстастығының саңырауқұлақтары; 11-ацинетобактер. 2)Екінші топ (жоғары тыныс алу жолдарының комменсалдары, ауа-тамшылы ластану индикаторлары): 1-стрептококктар; 2-стафилококктар. 3)Үшінші топ(өзін-өзі тазарту индикаторы сыртқы ортада мекендеушілер): 1- протеолиттер; 2- аммонификаторлар және нитрификаторлар; 3- аэромоносалар және бделловибриондар; 4- споралы микроорганизмдер; 5- саңырауқұлақтар және актиномицеттер; 6- целлюлозобактериял бар. Ауадан микроорганизмдерді бөлу әдістері. Микроорганизмдердің биологиялық қасиеттеріне негізделіп, таза дақылдарды бөліп алу әдісі: 1)Қозғалатын бактерияларды (Шукевич әдісі- конденсацияланған суға себу). 2)Спора түзетін бактерияларды (зерттелетін материялды қыздыру). 3)Қышқылға төзімді бактерияларды (зерттеу материялын қышқылмен өңдеу). 4)Биологиялық әдіс арқылы патогенді бактерияларды (жануарға жұқтыру). 5)Анаэробты бактерияларды. 1.Дригаль әдісі. Сабуро және Pseudomonas Isolation Agar, Bacillus cereus Agar Base, ЕПА бар Петри табақшаларына тұзақпен егу материалын жағамыз, содан кейін стерильді шпателмен жаймалаймыз. Келесі екінші табақшаны дәл осы шпателмен қоректік орта бетін жаймалаймыз дәл осылай тағы екі табақшаға жасаймыз 2.«Штрих» әдісі тампон арқылы қоректік ортаның барлық бетіне жиі штрих жасау. Бұл әдіс сандық анықтаусыз бөлектенген колонияларды алуға көмектеседі. 3.Кох әдісі жалпы микрорганизмдерді - ауадан бөліп алуда, микрорганизмдердің жалпы санын анықтауда және жабық, стерильді түрде, лабораториялық талаптарға сай өнімнің микрофлора құрылымын құруға негізделген әдіс болып есептеледі. Бұл әдіс түрлі субстраттардан таза дақылдар бөліп алу және сандық сипаттама үшін қолданады. Дәріхана бөлмесіндегі ауасының микробтық ластануын бағалау критерийлері. Дәрілік заттарды өндіретін көптеген кәсіпорындарда жұмыс аймағы ауасын ластайтын заттардың құрамы күрделі болады. Ол аэрозолдар, булар немесе газдар түрінде болатын көптеген химиялық ингредиенттердің бір уақытта болуымен байланысты. Технологиялық процестің сатысына, алынатын дәрілікпрепараттардың түріне байланысты өндірістік бөлмежайлар ауасы химиялық синтездеудің бастапқы, аралық және дайын өнімдерімен ластануы мүмкін. Бұл жағдайда зиянды заттардың организмге түсуі көп дәрежеде тыныс алу жолдары арқылы түседі. Ауаның тазалығын бақылау. Дәріханалардағы ауа ортасын бактериологиялық бағалау үшін мынадай көрсеткіштер қолданылады: ауаның тотығуын анықтау, көміртектің қостотығының мөлшерін және 1м3 ауадағы микроорганизмдердің санын анықтау. Қоршаған орта объектілерінен шайындыларды санитариялық-бактериологиялық зерттеу кезінде материалдарды алу және анықталатын өлшемдер ерекшеліктері. Санитарлық микробиологиялық көрсеткіштер: а) жалпы микроб саны – 1 г топырақтағы сапрофиттік бактериялардың жалпы саны. Анықтау үшін топырақ суспензиясын қоректік орталарға себу қолданылады, бірақ микроскопиялық анықтау әдісі нақты болып табылады. б) ішек таяқшалары тобы бактерияларының жалпы санын анықтау, топырақтың нәжісті ластануын коли-индекс (1г топырақтағы ішек таяқшалары тобы бактерияларының саны) және коли – титр (қоректік орта ішек таяқшалары тобы бактерияларының дамуына алып келетін, 1г топырақтағы өсірілетін материалдың ең аз мөлшері) бойынша бағалайды. Коли-титр таза топырақта 1,0 – ден жоғары; әлсіз ластанған топырақта 1,0-0,001; орташа ластанған топырақта 0,010,001; өте әлсіз топырақта – 0,001 және одан төмен. Санитариялық-бактериологиялық зерттеу: Күнделікті қолданылатын заттардан ІТТБ-ға шайындыларды себу (Код ортасы); Стафилококқа шайындыларды себу; Патогенді және шартты патогенді микрофлорағашайындыларды себу; Медициналық бұйымдардың зарарсыздығын бақылау; Ауа ортасын бақылау.ығының дәлелі бола алады. Ауаны санитарлық-бактериологиялық зерттеу. Ауаның микробтармен ластану дәрежесін анықтауға арналған бірнеше тәсілдер бар. Солардың ішіндегі ең қарапайым седиментациялық тәсіл. Бұл тәсіл Кох тәсілі деп те аталады. Қоректік орталары бар Петри шыныларын 5 минутқа бөлме ішінде ашық қалдырғаннан кейін оларды жауып, 30-350С-қа дәлденген термостатқа 2-3 тәулікке қойылады. Петри шыныларындағы қоректік орта бетіне өсіп шыққан колониялар саналынады. Бұл тәсілде қоректік ортаның 100 см2 көлеміне 5 минут аралығында ауаның 10 литрлік мөлшерінен микробтар қонады деп есептеледі. Сонымен қатар, ауаның ластану дәрежесін Кротов приборының көмегімен де зерттеуге болады. Бұл тәсіл аспирациялық тәсілдердің бірі болып табылады. Бұл тәсілдің нәтижелері седиментациялық тәсілдердің нәтижелеріне қарағанда дәлірек болып келеді. Ауаның ластану дәрежесін Дьяковтың фильтрациялық тәсілімен де анықтауға болады. Мұнда ауаның белгілі бір көлемі стерильденген қоректік орта (ет-пептонды сорпа) немесе стерильді физиологиялық ерітінді арқылы өткізіледі. Ауаның үлгісі өткізілген орта мұқият араластырылып, оның 1 мл-і стерильді Петри шынысына құйылады. Шыныларға 40-450С-қа дейін суытылған ет-пептонды агарды құяды да, айналмалы қозғалыспен біркелкі таратады. Қоректік орта тығыздалған соң, термостатқа 35-370С қойылады. 2-3 тәуліктен соң өсіп шыққан микроб колонияларының саны анықталады. Қоректік орта арқылы өткізілген ауаның көлемін еске ала отыра, ауаның 1 м3 көлеміндегі микробтардың саны айқындалады. Микробтардың ауадағы санын анықтау үшін сусылмалы заттар да, қант ұнтағы т.б. қолданылады. Олармен стерильденген шыны түтіктер толтырылып, ауаның белгілі бір көлемі шыны түтіктер арқылы өткізілгеннен соң, қант ұнтағы стерильді судың 5 мл-де ерітіледі де, 1 мл-і ЕПА бар Петри шынысына себіледі. Ауаның 1 м3 мөлшеріндегі микробтар саны зерттеуге алынған ауаның көлемін сусылмалы ұнтақтың ерітілу дәрежесін және себуге алынған ерітіндінің көлемін ескеру арқылы анықталады. Дәріханаларды санитариялық-бактериологиялық зерттеу кезіндегі объектілер Дәрілік заттарды өндірудің санитарлық режимін сақтау үшін кәсіпорынның қоршаған орта объектілеріне және өндірілетін дәрілік форманың әрбір сериясына санитарлық-микробиологиялық бақылау жүргізіледі. Өндірілген дәрілік заттардың (дәрілік заттардың және субстанциялардың), сондай-ақ дәрілік заттарды өндіруде қолданылатын қосалқы заттардың микробиологиялық тазалығы стандарттарға сәйкес болуы керек. Стерильді емес дәрілік заттар микроорганизмдермен ластанған болуы мүмкін. Олар адам денсаулығына қауіп төндіретін бактериялардың белгілі бір түрлері болмаған кезде микроорганизмдердің шектеулі санының болуына мүмкіндік береді. Санитарлық микробиологияның зерттеу объектілері: • Сыртқы ортаның потенциалды патогенді және санитарлық-индикативті микроорганизмдері; •Қоршаған ортада микроорганизмдердің осы топтарының өмір сүруіне және олардың адам ағзасына енуіне ықпал ететін немесе кедергі жасайтын қоршаған ортаның физикалық, химиялық және биологиялық факторлары. Санитарлық микробиологияның маңызды міндеттері: 1) адамдардың, жануарлардың микропопуляциялары мен қоршаған орта объектілерінің жиынтығы арасындағы адам үшін әлеуетті қауіпті микробтардың алмасу (айналым) заңдылықтарын, оның ішінде осы үш ортада микробтардың өмір сүру жағдайларын зерттеу; 2) тамақтың, судың, ауаның және әртүрлі объектілер мен материалдардың адам үшін қауіпсіздігін бағалаудың микробиологиялық әдістерін іздеу және пайдалану; 3) нақты қоршаған орта объектілерінің микрофлорасының сапалық және сандық құрамының гигиеналық талаптарға сәйкестігін белгілейтін стандарттарды әзірлеу; 4) адам мен жануарлардың қоршаған ортаға әсер ету жолдарын бағалау. Адамдардың өндірістік және жеке қызметі нәтижесінде қоршаған орта объектілері патогенді микроорганизмдермен ластанған, су мен топырақтың өзін-өзі тазарту процестерінің бұзылуын зерттеуге ерекше көңіл бөлінеді; 5) микробқа қарсы шаралар арқылы қоршаған ортаны жақсарту бойынша ұсынымдар беру және олардың тиімділігін бағалау. Материалдарды алу ерекшеліктері жәнеқоршаған орта объектілерінен, дәрілік шикізаттаншайындыларды санитариялық-бактериологиялықзерттеу кезінде анықталатын өлшемдер Қазіргі санитарлық микробиологияның алдында келесі міндеттер тұр: 1. Қоршаған орта объектілерін - суды, ауаны, топырақты, тамақ өнімдерін, тұрмыстық заттарды және т.б. зерттеудің микробиологиялық әдістерін жасау, жетілдіру және бағалау. 2. Адам мен жануарлардың қоршаған ортаға әсер ету жолдарын бағалау. Бұл мәселе санитарлық микробиологтарды қызықтырады, ең алдымен адамдар мен жануарлар қоршаған ортаны ластау көздері болып табылады, патогенді микроорганизмдер де, қоршаған орта объектісіне жағымсыз әсер етуі мүмкін басқа да әртүрлі флора. Қоршаған орта объектілерінің санитарлық-микробиологиялық зерттеулері адам үшін қауіпті микроорганизмдердің бар немесе жоқтығын растайды. Қоршаған орта объектілерінде жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын тікелей анықтау бірқатар қиындықтарды тудырады. Біріншіден, патогенді микроорганизмдер қоршаған ортада тұрақты емес - олар белгілі бір инфекцияның эпидемия кезеңінде салыстырмалы түрде оңай анықталуы мүмкін, бірақ өте қиын - эпидемия аралық кезеңдер. Санитарлық микробиологтардың негізгі қызметі эпидемиялардың пайда болуының алдын алуға бағытталған, сондықтан барлық жұмыстар эпидемия аралық кезеңде жүргізіледі. Екіншіден, қоршаған ортаға түскен патогенді микроорганизмдердің саны патогенді емес микроорганизмдерге қарағанда айтарлықтай аз және олардың ластанған объектілерде таралуы біркелкі емес. Қоректік ортаға себу кезінде патогенді микробтарды оқшаулауда да қиындықтар туындайды, өйткені сапрофиттік флораның бәсекелестігінен еріксіз зардап шегеді. Сондықтан қоршаған орта объектілеріндегі патогенді микроорганизмдерді анықтаудың алынған теріс нәтижелері олардың жоқтығы туралы әлі сенімді түрде айта алмайды. Қоршаған орта объектілерінен шайындыларды санитариялық-бактериологиялық зерттеу кезіндегі нәтижелерді интерпретациялау критерийлері. Дәрілік шикізатты санитариялық-бактериологиялық зерттеу кезіндегі нәтижелерді интерпретациялау критерийлері Дәрілік заттарды тұтынуды зерттеудің бұл түрінің тұжырымдамасы бастапқыда дәрілік заттарды қолданудың негізділігін бағалау мақсатында стационарлар үшін жасалған, бірақ қазіргі уақытта медициналық мекемелердің басқа түрлерінде (ДКМ) қолданылады. Дәрілік заттарды қолдану тәжірибесін талдау үшін келесі критерийлерді қолдануға болады: • пайдалану үшін сәйкес көрсеткіштердің болуы; • дәрілік заттарды және оны қолдану режимін таңдаудың ұтымдылығы; • дәрілік терапияны клиникалық бақылау және/немесе терапевтік дәрілік бақылау қажеттілігі; • Тиімділігі бойынша баламалы және жақсырақ қауіпсіздік профильдері бар препараттардың болуы. Дәрілік заттарды қолдануды оңтайландыру бағдарламасы фармакотерапияның сапасын арттыруға бағытталған ұзақ мерзімді жоба болып табылады. Бағдарлама бірнеше кезеңнен тұрады: 1. дәрілік заттарды қолдану сипаты туралы мәліметтерді жинау, интерпретациялау, талдау және түсіндіру; 2. дәрілік заттарды қолдану сапасын арттыруға бағытталған кешенді бағдарламаны (медициналық кадрларды даярлау, пациенттерге арналған білім беру бағдарламалары, жеке емдеу тәжірибесін сыни талдау) әзірлеу; 3. дәрілік заттарды қолдану тәжірибесі туралы деректерді қайта талдау арқылы әзірленген араласудың тиімділігін бақылау. Стерилділікке сынақтарды жүргізу кезінде нәтижелерді интерпретациялау Микробтардың көбеюі болмаған жағдайда, сынақ үлгісі сынақ талаптарына сәйкес келеді деп саналады. Көрнекі түрде бақыланатын және микроскопиялық зерттеу арқылы расталған микробтардың өсуі болған жағдайда, зерттелетін үлгіге қатысы жоқ себептер бойынша сынаманың сенімсіздігі көрсетілмесе, сынама стерильділік сынағының талаптарына сәйкес келмейді деп саналады. Төмендегі шарттардың біреуі немесе бірнешеуі орындалса, сынақ нәтижелері жарамсыз болуы мүмкін: 1) сынақ кезінде қоршаған ортаны микробиологиялық бақылаудың қанағаттанарлықсыз нәтижелері алынған; 2) сынақ кезінде жіберілген қателер анықталды; 3) теріс бақылауда микроорганизмдердің өсуі анықталды; 4) оқшауланған микроорганизмдер анықталғаннан кейін алынған үлгі бойынша осы түрдің немесе түрдің өсу себебі сынақта пайдаланылған материалдар және/немесе әдістемелер екені біржақты мойындалады; 5) қоректік орта стерильді емес және/немесе оның өсу қасиеттері қанағаттанарлықсыз болса. Сынақ нәтижелері сенімсіз болып табылса, ол бастапқыдағы үлгілердің бірдей санында қайталанады. ЕО- 80 Егер қайта сынау кезінде микроорганизмдердің өсуі анықталмаса, өнім стерильділік сынағынан өтті деп есептеледі. Егер қайталап тексеру нәтижесінде микроағзалардың көбеюі анықталса, ол қарастырылады. Сыртқы орта объектілерінен, дәрілік шикізаттаншайындыларды санитариялық-бактериологиялық зерттеу кезіндегі нәтижелерді интерпретациялаукритерийлері Тікелей анықтау әдістері сыртқы ортаның эпидемиологиялық қауіптілігін бағалаудың ең дәл және сенімді критерийлері болып табылады. Қазіргі уақытта потенциалды патогенді микробтарды тікелей, жеделдетілген және сандық анықтау әдістері жасалғанына қарамастан, бұл әдістің бірқатар кемшіліктері бар. Оларға мыналар жатады: •Патогендік микроорганизмдер қоршаған ортада тұрақты емес – олар белгілі бір инфекцияның эпидемия кезеңінде салыстырмалы түрде оңай, бірақ өте қиын – эпидемия аралық кезеңдерінде анықталуы мүмкін. Санитарлық микробиологтардың негізгі қызметі эпидемиялардың алдын алуға бағытталған, сондықтан барлық жұмыстар эпидемия аралық кезеңдерінде жүргізіледі; •қоршаған ортадағы патогенді микроорганизмдердің концентрациясы патогенді еместерге қарағанда айтарлықтай төмен және олардың объектілерде таралуы біркелкі емес; •Патогенді микроорганизмдерді қоректік орталарда, тіпті ингибиторлық орталарда өсіру әдістерімен оқшаулағанда, олар міндетті түрде сапрофиттік флораның бәсекелестігіне ұшырайды. Жоғарыда айтылғандардан патогендік микроорганизмдерді тікелей анықтаудың теріс нәтижелерінің алынғаны шығады. Сегіз қоршаған орта объектілерінде олар әлі жоқ деп сенімді түрде айтылмайды. Дистилденген судың және инъекцияға арналған судың микробтық ластануын анықтау үшін пайдаланылатын қоректік орталар (Вторая зертханашка) Судағы бактериялардың жалпы санын анықтау үшін суаттардан алынған су үлгілерді жалпы тәсіл бойынша сұйылтады. Ол үшін 2 мл үлгіні алып, 1 мл-ін бірінші стерильді Петри шыны аяғына, ал қалған 1 мл-ін 9 мл стерильді суы бар бірінші шыны түтікке құйып, араластырғаннан кейін, ерітіндінің 1 мл-ін екінші 9 мл стерильді суы бар шыны түтікке құйып, жақсылап араластырған соң келесі пробиркаға 1 мл құяды. Осындай жолмен небары 3-7 сұйылтым дайындайды. Сонан соң осы шыны түтіктердегі су үлгілерін 1 мл-ден стерильді Петри шыныларына құяды. Олардың әрқайсысына 10-12 мл-ден 450С-қа дейін салқындатылған ЕПА-ын құйып, айналмалы қозғау арқылы су үлгілерімен араластырады. Петри шыныларына қарандашпен себу жасалған уақыты, су үлгісінің сұйылтымының дәрежесі және басқа керекті мәліметтерді жазғаннан кейін аударып, 35-370С-қа дәлденген термостатқа, 24-48 сағатқа қойылады. Өсіп шыққан микроб колонияларының санын су үлгісінің сұйылтылу дәрежесін еске ала отыра, микроорганизмдердің 1 мл-дегі мөлшерін лупанмен санау арқылы анықталады. 1 мл құбыр судағы бактериялардың жалпы саны 100-ден, ал ашық су қоймаларыныкі 1000-нан аспауы керек. 1 мл суда 0-ден 100-ге дейін колониялар кездессе-таза, ішуге жарамды, 100-ден 1000-ға дейін колониялар болса-күдікті, ал 1000-нан жоғарғылары-ластанған деп есептеледі. Инъекцияға арналған су (ангро) Аэробты микроорганизмдердің (бактериялар мен саңырауқұлақтардың) жалпы саны 100 мл-де 10 КҚ-дан аспайды. Инъекцияға арналған судың микробиологиялық тазалығын талдау үшін кемінде 1000,0 мл көлемде үлгі алынады. Зерттеу асептикалық жағдайда мембраналық сүзу әдісімен жүргізіледі. Себу үшін кеуектерінің диаметрі 0,45 мкм-ден аспайтын және сыртқы диаметрі 47 мм болатын нитроцеллюлозадан жасалған мембраналық сүзгілер қолданылады. сүзгіні сулау үшін натрий хлоридінің стерильді 0,9% ерітіндісі (кемінде 5 мл) қолданылады. Аэробты микроорганизмдердің жалпы санын анықтау үшін екі рет инъекцияға арналған 100 мл су сүзіледі. Сүзу аяқталғаннан кейін әрбір сүзгі келесі құрамдағы R2A агаризацияланған ортаның бетіне Петри табақтарына ауыстырылады. Дақылдар температурада термостатта инкубацияланады (32,5 +/- 2,5) °C 5 күн ішінде. Колонияларды 48 - 72 сағаттан кейін (алдын ала нәтижелер), 5 күннен кейін (соңғы нәтижелер) есептейді және 100 мл суда аэробты микроорганизмдердің (бактериялар мен саңырауқұлақтардың) орташа арифметикалық санын анықтайды. Аэробты микроорганизмдердің жалпы санын анықтау үшін бактерияларды оқшаулау үшін соя-казеин агарын немесе N 1 ортаны, саңырауқұлақтарды өсіру үшін Сабуро агарын немесе N 2 ортаны пайдалануға рұқсат етіледі. Тазартылған су мен инъекцияға арналған суды зерттеу кезінде анықталатын микроорганизмдер Аэробты микроорганизмдердің (бактериялар мен саңырауқұлақтардың) жалпы саны 100 мл-ге 10 КТБ-ден аспайды. 100 мл-де ішек таяқшасы, алтын түсті стафилококк, Pseudomonas aeruginosa болуына жол берілмейді. Инъекцияға арналған судың микробиологиялық тазалығын талдау үшін кемінде 1000,0 мл көлемде сынама алынады. Зерттеу асептикалық жағдайда мембраналық фильтрация әдісімен жүргізіледі. Егіс үшін тесік диаметрі 0,45 мкм-ден аспайтын және сыртқы диаметрі 47 мм болатын нитроцеллюлоза мембраналық сүзгілер қолданылады. Сүзгіні сулау үшін стерильді 0,9% натрий хлоридінің ерітіндісі (5 мл-ден кем емес) қолданылады. Аэробты микроорганизмдердің жалпы санын анықтау үшін казеинді соя агарын немесе бактерияларды бөліп алу үшін No 1 ортаны, саңырауқұлақтарды өсіру үшін Сабурауд агарын немесе No 2 ортаны қолдануға рұқсат етіледі. Ішек таяқшасы, алтын түсті стафилококк, Pseudomonas aeruginosa анықтау үшін 100 мл суды екі данада сүзеді. Алынған нәтижелерге сәйкес әрбір микроорганизмді анықтау үшін бір сүзгі арқылы 200 мл тазартылған суды сүзуге болады. Тазартылған су Аэробты микроорганизмдердің (бактериялар мен саңырауқұлақтардың) жалпы саны 1 мл-ге 100 КТБ-ден аспайды. 100 мл-де ішек таяқшасы, алтын түсті стафилококк, Pseudomonas aeruginosa болуына жол берілмейді. Тазартылған судың микробиологиялық тазалығын талдау үшін кемінде 1000 мл көлемінде үлгі алынады. Аэробты микроорганизмдердің жалпы санын анықтау үшін тазартылған судың келесі көлемдерін сүзеді: 1 мл, 10 мл және 100 мл (екі данада). Сынау үшін алынған нәтижелерге сәйкес таңдалған судың бір көлемін пайдалануға рұқсат етіледі. Ауыз су қоймасының суында әртүрлі бактериялар: таяқша тәрізді (псевдомонадалар,аэромонадалар және т.б) кокк тәрізді (микрококктар) және ирекше тәрізділер табылады. Судың органикалық заттармен ластануы анаэробты және аэробты бактериялардың, саңырауқұлақтардың артуымен бірге жүреді. Әсіресе анаэробтар суқоймалардың түбінде (тұнығында) көп кездеседі. Су микрофлорасы организмдермен өңделетін,органикалық қалдықтардан өзін өзі тазарту процесінде белсенді рөл атқарады. Адам мен жануарлардың қалыпты микрофлора өкілдері (ішек таяқшасы, цитробактер, энтеробактер, энтерококк, клостридии) және ішек жұқпасының қоздырғыштары (іш сүзегі, парасүзек, жерше, тырысқақ, лептоспероз, энтеровирустар және т.б) ластанған ағынды сулармен қар еріген кездегі және жауын-шашын сулармен өзен, көлдерге түседі. Олай болса, су көптеген жұқпалы аурулар қоздырғышының берілу факторы болып табылады.Кейбір қоздырғыштар суда көбейе алады (тырысқақ вибрионы, легионеллалар). Мұхит және теңіз суының микрофлорасының құрамында әртүрлі, жарқырауық және галофильді (тұз жақсы көретін) микроорганизмдер болады. Мысалы галофильді вибриондар молюскалар мен кейбір балық түрларін зақымдайды, оларды тамаққа қолданғанда тағамдық токсиноинфекция дамиды. Микроорганизмдер топырақтың жоғарғы қабатында болғандықтан, артезиан скважинасының суында микроорганимздер болмайды. Су түрлi микроорганизмдар табиғи тiршiлiк ортасы болып табылады. Көптеген жағдайлардада табиғи суларды микрофлорасы оның табиғатына байланысты. Негізгі түрлері: тұщы жер үстi сулар, оларға: ағын өзендер, жылғаларды сулар, су – көлдер, тоғандар, cу қоймалары; жер асты-топырақ, топырақ, артезиан сулары (қабат аралық); атмосфералық – жауын, қар; теңiз сулар. Судың микрофлорасы мен гигиеналық қасиеті оның қолдануы мен табиғатына байланысты әр түрлі болады. Жер асты суларды микрофлора аз санды болады, артезиан ұңғымаларында судың 1 мл бірнеше бактериялар болады. Дистилденген су мен инъекцияға арналған судын микробтық ластануын зерттеу әдістері. 7. Дистилденген судың сапасын бақылау Суды микробиологиялық зерттеулерде тазартылған су қоректік орталарды, әртүрлі ерітінділерді дайындауға, зертханалық шыны ыдыстарды жууға, бу стерилизаторларын толтыруға қолданылады. Микробиологиялық зертханаларда қолданылатын тазартылған су ГОСТ 6709-72 талаптарына сәйкес болуы және айына кемінде бір рет бақылануы керек. Дистилденген суды шыны немесе пластик бөтелкелерде, жақсырақ, түбі су төгетін, қақпақтармен немесе тығындармен жабылған сақтау керек. 1. Дәрілік формаларды дайындау үшін пайдаланылатын тазартылған суды зерттеу (инъекцияға арналған препараттар мен көз тамшыларынан басқа) 1 мл-дегі микроорганизмдердің (бактериялардың, зеңдердің) жалпы санын және E. coli бар-жоғын анықтау мақсатында жүргізіледі. және Proteus бактериялары. а) 1 мл-дегі микроорганизмдердің жалпы санын анықтау. Зерттелетін суды екі параллельді Петри табақшасына 1 мл қосады, содан кейін олар қоректік агармен толтырылады және 37 ° C температурада 24 сағат және бөлме температурасында 24 сағат инкубацияланады. Осыдан кейін агардың бетінде де, ішінде де микроағзалардың өскен колонияларының саны есептеледі. Колонияларды санау үлкейткіш әйнекпен міндетті болып табылады, өйткені бактериялық колониялар, тіпті 48 сағат инкубациядан кейін де, қарапайым көзге көрінбейтін соншалықты кішкентай болуы мүмкін. Талдау нәтижелерін есептеу кезінде екі шыныаяқта да өскен колониялар санынан орташа арифметикалық мән алынады. Сонымен қатар, зең саңырауқұлақтарын анықтау үшін 0,5 мл зерттелетін суды Sabouraud ортасы бар екі Петри табақшасының бетіне егеді және 20-22 ° C температурада 3-4 күн бойы инкубациялайды. Содан кейін екі пластинадағы зең колонияларының саны есептеледі. Осыдан кейін 1 мл судағы бактериялар мен саңырауқұлақтардың саны қорытындыланады. Ескертпе: Қоректік агарды дайындаған кезде Дагестан НИИПС шығарған 5 г құрғақ қоректік агарды, 50 мл сорпаны және 100 мл суды алыңыз. Сабуро ортасын дайындау: бір литр тазартылған суға 10 г пептон, 40 г глюкоза немесе мальтоза, 1,5% агар-агар қосылады, рН орнатылмайды. 110 °C температурада 30 минут бойы зарарсыздандырыңыз. б) ішек таяқшасы тобының титрін анықтау. Бактериялардың титрін анықтау кезінде ішек таяқшалары топтары қолданыстағы ГОСТ 2874-74 (Ауыз сумен жабдықтауға арналған су. Санитарлық-бактериологиялық талдау әдістері) әдістемесін пайдаланады. 2. Инъекциялық ерітінділер мен көз тамшыларын, инъекциялық ерітінділерді (стерильдеу алдында) және көз тамшыларын дайындауға арналған тазартылған суды зерттеу 1 мл-де микроорганизмдердің (бактериялардың, саңырауқұлақтардың) құрамын анықтау, бактерияларды анықтау мақсатында жүргізіледі. эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша патогенді стафилококктарды анықтау үшін ішек таяқшасы тобы. а) Бактериялардың жалпы санын анықтау «1а» тармағына сәйкес жүзеге асырылады; б) ішек таяқшасы тобындағы бактериялардың болуын анықтау. Зерттелетін дәрілік нысандар 8-9 мл сұйылтылған Эйкман ортасына 1 мл мөлшерінде егіледі. Зерттеудің одан әрі барысы және ішек таяқшасы тобындағы бактерияларды анықтау жалпы қабылданған әдіс бойынша жүзеге асырылады. Ішек таяқшасы топтарының бактерияларын сандық анықтау қажет болған жағдайда: 1 мл дәрілік формаларды терең әдіспен Эндо ортасы бар шыныаяққа егеді. Пластинаны 37 °C температурада 24 сағат бойы инкубациялаудан кейін ішек таяқшасына тән колониялар есептеледі. Тазартылған су мен инъекцияға арналған су сынамаларын алу кезінде қажетті жағдайлар Фармацевтикалық өндірісте VO инъекцияға арналған суды алудың бастапқы нүктесі болып табылады. Бастапқы судың сапасына байланысты тазартылған суды алудың технологиялық схемасында суды алдын ала тазартудың үлкен маңызы бар, ол бірнеше кезеңді қамтуы мүмкін. Тазартылған суды алудың технологиялық схемасын таңдау мыналарға байланысты: бастапқы судың сапасы; дәрілік затты өндірушінің талаптары; су өндірудің соңғы сатысын таңдау; фармакопеялық монография бойынша суға қойылатын талаптар; берілетін (бастапқы) судың сапасына белгілі бір кезеңдермен (мысалы, айдау, кері осмос) қойылатын талаптар; құрамы нормативтік құжаттамамен немесе фармацевтикалық өнімді өндірушімен стандартталған қоспаларды жоюға бағытталған алдын ала өңдеу кезеңдері. Суды тазарту схемалары Тазартылған суды алу үшін дәйекті көп сатылы схемалар қолданылады. Белгілі бір схеманы таңдағанда, бастапқы суды және қолда бар жабдықты талдау нәтижелерін ескеру қажет. Нақты шарттарға байланысты оларда айтылмаған процестерді қолдануға болатынын атап өткен жөн. Ең бастысы, алынған судың қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сай болуы. жүктеу/скачать 39,54 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|