Саяси даму және модернизация Саяси қақтығыстар мен дағдарыстар.Әлемдік саясат және қазіргі халықаралық қатынастар



бет2/4
Дата24.03.2022
өлшемі88,03 Kb.
#136683
1   2   3   4
Байланысты:
8апта социология

үкіметті рационализациялау тапсырмасы яғни бүкіл ұлттық мемлекет шеңберінде заңның ұлықтылығы қағидатының орындалуын қамтамасыз ету

  • саяси институттардың сапалы өзгертілудің жүйелілігі мен іске асуымен қадағалайды

  • Саяси өзгерістердің белгілі бір бағытын белгілейді

  • саяси тәртіптердің, саяси мінез-құлықтың үлгілерін, идеологиялық құндылықтардың қандай да бір нормаларын, бағдарлау және саяси тілді құрайтын өзгерулерді құрайды


    4)Қақтығыс әлеуметтік құбылыс ретінде
    Қақтығыстар әлеуметтік байланыстар болған жерде бірге жүретін, адамдардың араласуы мен қарым-қатынастынан туындайтын, ертеден бері адамзаттың түсіне алмай келе жатқан қоғамдық құбылысы. Оған дәлел — әртүрлі халықтардың мифологиясы мен діні, көне әдебиеттердің фольклоры мен ескерткіштері, ежелгі және ортағасырлық ойшылдардың ойлары, әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдардың жетістіктері. Қақтығыстарды түсіну үшін адам мен қоғамның байланысын түсіндіру ертеден –ақ қолға алынған. Себебі, қақтығыстанудың тамыры ертеден, әлеуметтік философияның қайнар көздерінен бастау алады.
    Гераклиттің қақтығыстар туралы идеяларын ежелгі философ- материалистер құптаған. Мысалы, Эпикур ауыр салдары мен зияны бар қақтығыстар адамдарды бейбіт өмір сүруге, келісім жасасуға алып келеді деп ойлады. Қақтығыстарға сондай-ақ, Платон және Аристотель сияқты ғұламалар көп көңіл бөлді. Олардың пайымдауынша: адам — табиғи жағынан қоғамдық. Қақтығыстарды эмпирикалық түсіну ұзақ уақытқа созылды. ХІХ ғасырда ғана оған ғылыми жағынан қарауға жол ашылды. Сол уақыттан бастап-ақ, қақтығыстар әлеуметтік зерттеулер үшін қозғала бастады.
    Ерекше зерттеуге жататын қақтығыстанудың қалыптасуы тарих, әлеуметтану, құқық, психология және басқа да әлеуметтік ғылымдардың дамуымен бірге жүрді. Бастапқыда, қақтығысты жағдайларды, жаратылыс құбылыстарын түсіндіру үшін түсініктер қолданыла бастады. Көбінесе, адамдардың психологиялық қасиеттері мен ерекше белгілеріне қарай көңіл бөлінді. Георг Зиммель қақтығыстың теориясымен тек қана оның әлеуметтік мағынасына емес, оның оң жақ құдылықтарын да бағалай отырып, жасады. Ол адамдардың әртүрлі тарихи жағдайларда болатын өзгерістерде өмір сүретін адамдардың іс-әрекетінің формаларын түсіндіретін формальды әлеуметтанудың негізін қалаушы болып табылды. Зиммельдің өзі ғылыми айналымға «қақтығыс әлеуметтану» деп аталатын терминді енгізді.
    Қақтығыстанудың негізі әлеуметтану қайраткерлері О. Конттың, Г.Спенсердің, К.Маркстың ойларымен қаланды. Бір жағынан олардың еңбектері қақтығыстанудың жалпы теоретикалық базасы болса, екінші жағынан — әлеуметтік қақтығыстарды сараптау, бағалау, реттеу мен шешу жолдарын өңдеуге арналған методологиялық жетекші болып табылды. ХІХ-ХХ ғасырлар арасында әлеуметтану қоғамдық дамудың қозғаушы күшінің заңдылықтары туралы ғылым болды. Әлеуметтанудағы әртүрлі бағыттардың өкілдері қақтығыстардың қоғамдағы маңыздылығын мойындаса да, түрлі ойшылдар қақтығыстарды мұқият зерттеуді талап етті.
    5)Саяси қақтығыстар,олардың мәні,конструктивті және деструктивті функциялары
    Қоғам салаларының ішінде, әсіресе, саяси сала әр түрлі қақтығыстарға толы. Онда көп қырлы үстемдік пен бағыныштылықты көрсететін биліктік қатынастар жүріп жатады.Көптеген танымал философтар, әлеуметтанушылар және саясаттанушылар да қоғамдағы қақтығыстар мен саяси күрес феномендері мен оның себептерін, оны шешудің, алдын алудың жолдарын қарастырған. Жалпы саяси ғылымдардағы ең ықпалды концепциялары. “Conflictus” термині “con” – біреуге қарсы, біреумен бірге дегенді білдірсе, “flictus” етістігі ұру, итеру, құлату секілді мағынаны білдіреді. Демек, конфликт терминін қақтығыс, талас, күрес, қарама-қайшылық ұғымдарына сәйкес келеді деуге негіз бар.

    Конструктивті қақтығыс

    Деструктивті қақтығыс

    Қақтығыс әдетте жағымсыз нәрсе ретінде қаралады, өйткені ол қатысушы тараптардың арасында көптеген антагонизм мен наразылық тудырады. Алайда, жанжал міндетті түрде жойқын болуы керек емес. Сындарлы қақтығыс жағдайында, екі тарап арасында келіспеушіліктер туындаса да, мұны екі жаққа да тиімді болатындай етіп шешуге болады. Мұны көбінесе жеңіске жету деп атайды, өйткені екі тарап та пайда көреді. Сондай-ақ, екі тараптың арасындағы қарым-қатынас көбінесе адал және ашық қарым-қатынас болып табылады. Олар эмоционалды, импульсивті жауаптарды қамтымайды және шешім табуға бағытталған. Екі тарап жанжалды әр тараптың талаптары қанағаттандырылатындай етіп шешу қажеттілігін түсінеді.
    Қақтығыс белгілі бір жұмысқа тағайындалған қызметкерлер тобында пайда болды деп есептейік. Екі қызметкер де мақсатқа жету қажеттілігін сезінеді, бірақ әртүрлі стратегияға ие. Сындарлы қақтығыс арқылы екі жұмысшы топ болып жұмыс жасау арқылы шешім таба алады. Бұл жеке тұлғалардың командалық көрсеткіштерін жақсартады. Алайда, деструктивті қақтығыс конструктивті жанжалдан гөрі әртүрлі нәтиже береді.

    Сындарлы қақтығыстан айырмашылығы, деструктивті қақтығыс көңілсіздік пен антагонизм сезімдерімен сипатталады. Деструктивті қақтығыстар оң нәтиже бермейді және ұйымның өнімділігіне нұқсан келтіреді. Мұндай жағдайда екі жақ та қандай болмасын жеңуге тырысады. Олар адал және ашық сөйлесуден бас тартады және екінші тараптың шешімдерін қабылдамайды. Басқа қызметкерлерді құрметтейтін сындарлы қақтығыстан айырмашылығы, деструктивті қақтығыстарда бұл көрінбейді.
    Деструктивті қақтығыста екі тараптың талаптары орындалмайды. Бұл одан әрі құлдырау мен импульсивті әрекеттерді тудырады. Екі жақ та басқаның беделіне нұқсан келтіретін іс-шараларға қатысуы мүмкін. Мұндай қақтығыстар әдетте қарым-қатынасты күшейтпейді, бірақ жұмыс қатынастарын нашарлатады. Бұл сындарлы қақтығыстар ұйымдар үшін пайдалы болуы мүмкін, деструктивті қақтығыстар ондай емес екенін көрсетеді





    Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   2   3   4




    ©engime.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет